دانستههای آنها درباره مردم خاورمیانه یا روندهای سیاسی این منطقه بسیار اندک است و تجربه عراق به بهترین شکل این وضعیت را نشان میدهد.
سیاستگذاری آمریکا در کل خاورمیانه تحتتأثیر ۳ نیروی عمده همچنان باقی مانده است: اول، منافع اسرائیل و لابی قدرتمند آن در واشنگتن که کاملا در برابر مواضع دولت اسرائیل تسلیم است؛
دوم، نیاز هویتی اما نه چندان قابل فهم برای نشان دادن واکنش به حملات ۱۱ سپتامبر که در قالب حمله نظامی و سیاسی علیه اهدافی در خاورمیانه بروز پیدا کردهاست؛ و بالاخره عزم جدی برای رویارویی و مهار ایران و متحدان شیعه و سنی آن در کل خاورمیانه.
یکی از پیامدهای مهم و قابل توجه چرخش شگرف واشنگتن به سوی اسرائیل نادیده گرفتن تمایلات مردمی در سراسر این منطقه بودهاست که این هم باعث شده تا انتقادات شدیدی علیه آمریکا برانگیخته شود.
این نکته معلوم نیست که سیاستگذاران آمریکایی افکار عمومی خاورمیانه را بهدلیل غفلت و آماتوربودن نادیده میگیرند یا بهدلیل فشارهای لابی اسرائیلی.
به هر حال دلیل این وضعیت هر چه که باشد تاسفآور است زیرا اکنون دیگر همه از تمایلات مردم خاورمیانه باخبرند.
دلیل اصلی رویکرد منفی مردم خاورمیانه نسبت به آمریکا حمایت بیچونوچرای این کشور از اسرائیل در مقابل فلسطین است. مسائل دیگری که بر نگاه خاورمیانهایها به آمریکا تاثیر میگذارد موضوعاتی مانند عراق، نفت و حمایت از رژیمهای دیکتاتوری است.
اما مناقشه فلسطین همچنان و در طول سالهای گذشته اصلیترین دلیل نگاه منفی منطقه خاورمیانه به آمریکا باقی ماندهاست.
در صحنه داخلی کشورها، هر روز تعداد بیشتری از مردم در خاورمیانه تقاضای زندگی در جامعهای را دارند که برای آنها اعتبار و عزت و حقوق شهروندی به همراه بیاورد.
آنها بهدنبال حقوق اولیه خود مانند امنیت، فرصت زندگی، نیازهای اجتماعی و اقتصادی و توانایی ابراز هویت فرهنگی و سیاسی هستند. این را اکنون میتوان به خوبی در افکار عمومی مردم دید.
تحلیل جدیدی از این پدیده به تازگی توسط مؤسسه بروکینگز در واشنگتن منتشر شده که نیازمند بررسی دقیق است.
این مطالعه که به سرپرستی شیبلی تلهامی استاد دانشگاه مریلند و از همکاران مؤسسه بروکینگز تهیه شده، به تحلیل برداشت افکار عمومی اعراب با محوریت موضوع فلسطین میپردازد و افکارسنجیهای مردم ۶ کشور عربی را در سالهای ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۸ مورد بررسی قرار میدهد.
این بررسی نشان میدهد که اعراب، آمریکا را براساس سیاستهایش مورد قضاوت قرار میدهند و نه ارزشهایش. اکثراعراب بر این باورند که آمریکا به خاطر تقویت اسرائیل به عراق حمله کرد.
همچنین این تحلیل نشان میدهد که حزبالله و حماس محبوبترین گروهها در میان افکار عمومی اعراب هستند. این نتایج برای آمریکا در آینده دردسر ساز خواهد شد.
تلاش برای آینده
در نتیجه انتقادهای مداوم و روبهرشد علیه آمریکا و اسرائیل، جریان فکری جدیدی در سالهای اخیر در منطقه خاورمیانه شکل گرفته و آن حمایت و تمایل به نظامیگری و نوعی مقابله منفی است که در سراسر منطقه گسترده شدهاست.
این یکی از مهمترین تحولات راهبردی است که در سالهای اخیر در خاورمیانه روی دادهاست. میلیونها نفر از اعراب و دیگر مردم خاورمیانه بعد از سالها رنج و به حاشیه راندهشدن و قربانی شدن، اکنون عزم خود را جزم کردهاند که سرنوشت خود را به دست بگیرند و کل گذشته را به چالش بطلبند.
دیلی استار
۵ ژوئیه