گرچه وعده میدهد که هم چنان بر سر قولش هست که هم فاصله قطارها را به سرفاصله 2 دقیقه میرساند و هم خطوط و واگنها را افزایش میدهد اما در گفتوگویی مفصل با خبرگزاری ایسنا به بیان برخی حاشیههایی پرداخته که به قول خودش این روزها متروی تهران و رفاه شهروندان را سخت گرفتار کرده است.
حرفهای برخی مدیران وزارت کشور سیاسیتر از مسئولان سه قوه
درحالی که دولت سهم اندکی را برای متروی تهران در بودجه 87 درنظر گرفته بود، نمایندگان مجلس پس از بررسی طرحهای مدیران کلانشهرها با دو برابر شدن این بودجه موافقت کردند. اما دبیر سابق شورایعالی ترافیک کشور نه تنها با این مصوبه مجلس مخالفت کرد بلکه حتی اعلام کرد این مصوبه غیرکارشناسی مجلس را اجرایی نمیکند. هاشمی در پاسخ به این اقدام مسئولان وزارت کشور گفت:« باید بپذیریم که بخشهایی در کشور وجود دارد که مصوبات آنها فصلالخطاب همه اقدامات است و مدیران و مسئولان بخشهای دیگر با رعایت شأن جایگاه خود، نباید این تصمیمات محوری کشور را خدشه دار کنند و نسبت به صحت آمارها و اعداد این مراکز و یا احتمال دستکاری شدن آنها این طور حرف بزنند. آنچه در مجلس در مورد حملونقل عمومی به تصویب رسیده و توسط رئیسجمهور ابلاغ شده است، در حال حاضر تبدیل به قانون شده و افرادی در سطح یک مدیرکل نمیتوانند، نسبت به اجرایی شدن و یا نشدن این قوانین اعتراض داشته باشند؛ بلکه باید به کمک سایر دستگاهها نیازهای اجرایی و تحقق آن را بررسی و فراهم کنند تا این موضوع تحقق یابد.»
به گفته وی تصویب قوانین در مجلس شورای اسلامی، یک شبهصورت نمیگیرد و این طور نیست که شهردار و یا هر فرد دیگری بتواند با یک تلفن ارقام آن را عوض کند؛ نمیتوان گفت که اعداد به همین سادگی دستکاری شدهاند. هاشمی این سؤال را از حاجنصراللهی، دبیر سابق شورایعالی ترافیک مطرح کرد که اگر مجری این برنامهها در وزارت کشور بگوید که اعداد دستکاری شده و نمیتوان آن را اجرا کرد و بعد کارها را رها کند، آیا قوانین کشور به سرانجام میرسد!؟ چرا باید افرادی در مورد یک قانون این طور اظهارنظر کنند!؟
متأسفانه شاهد هستیم که برخی مدیران در وزارت کشور آنقدر سیاسی حرف میزنند و عمل میکنند که سران سه قوه به این شکل عمل نمیکنند. حتی مدیرکل دفتر حملونقل و ترافیک هم گفته بود که مترو در کلانشهرهای ایران حکایت چشم و همچشمی است و هیچ جای دنیا مثل ایران در یک کشور، 7 کلانشهر مترو ندارند؛ و پاسخ هاشمی: «شبکه ریلی در شهرهایی نظیر توکیو، مسکو، پاریس، لندن و حتی برخی کشورهای همسایه ایران حرف اول را میزند. این اظهار نظر که در هیچ جای دنیا نظیر ایران مترو نمیسازند، اشتباه و غیرکارشناسی است و شاهد هستیم که در کشورهایی نظیر ترکیه، مصر و هندوستان، مترو هماکنون نیز به همین شکل برنامهریزی شده توسعه یافته و حتی رقابت شدیدی بین این شهرها برای استفاده از شبکه ریلی وجود دارد. وی اظهارات انتقادآمیز در مورد برنامههای ساخت مترو را به شدت تعجببرانگیز خواند و گفت: «یا این افراد اطلاع کافی ندارند و این حرفها را میگویند و یا اینکه قصد سفسطه دارند.»
اگر با پول اضافی نفت، مترو ساخته نشود، چه کنیم؟
وی با اشاره به ادعاهایی در مورد اینکه احداث مترو در بلندمدت به 100 سال زمان نیاز دارد، اظهار کرد: عملکرد 30 ساله ساخت مترو در تهران با هشت سال جنگ و 15 سال متقاعد کردن مسئولان برای استفاده از شبکه حملونقل ریلی همراه بوده است؛ ولی با این وجود در همین فضای بیاعتمادی و کم اعتباری که برخی از نگاهها حتی با گسترش شبکه اتوبوسرانی مخالف بود، سالانه چهار تا پنج کیلومتر مترو ساخته شد و در حال حاضر هم که این میزان حمایت برای ساخت مترو وجود دارد، میتوان در دو یا سه برنامه پنج ساله کل برنامه مترو تهران را تکمیل کرد. به گفته مدیر عامل متروی تهران در حال حاضر شرایط خوبی از نظر درآمدهای نفتی برای کشور وجود دارد و اگر با اضافه درآمد نفتمان مترو نسازیم و در سوخت صرفهجویی نکنیم، چه اقدام دیگری میتوان انجام داد:«در واقع ساخت شبکه ریلی از محسنات و اولویتهای اول استفاده از حساب ذخیره ارزی است؛ اما متأسفانه برخی به جای اینکه مشکلات را حل و موانع را برطرف کنند، حرفهای اختلافبرانگیز را مطرح و مانع ایجاد میکنند. »
برخی میگویند 300 سال صبر کنید
وی با بیان اینکه هیچ کس فکر نمیکرد تا امروز 100 کیلومتر مترو داشته باشیم، 35 ایستگاه را فعال کنیم یا 5/1 میلیون سفر در روز داشته باشیم، تصریح کرد: طبق اظهارات برخی از مدیران وزارت کشور، اگر اعتبارات به شکلی داده شود که ما در هر سال سه کیلومتر مترو بسازیم، گفتههای آنها برای ساخت مترو در 300 سال محقق میشود و آن وقت با این رویکرد میتوانند به سراغ مونوریل و خیلی چیزهای دیگر بروند و پول و اعتبار را به جای مترو صرف خرید و واردات خودروی ون و کالاهای مصرفی دیگر کند. به گفته وی دولت باید براساس قانون مجلس شورای اسلامی، اعتبارات مترو را در بودجه سالانه خود تعریف کند و وزارت کشور بهعنوان مسئول اجرا باید به تعهدات پایبند باشد:« حال آنکه متأسفانه به جای اجرای این قوانین شاهد حرفهایی هستیم که ما را دچار مشکل میکند. »
هاشمی گفت:« برخی از آقایان حتی با اتوبوس هم مخالف بودند و همیشه علت اصلی عقب ماندن مترو نگاههای سیاسی در برنامهریزی بوده است. علت را باید در دیدگاه همین افرادی که امروز صدای اعتراضشان با مترو بلند است، پیدا کنید؛ این افراد و دیدگاهها همان دیدگاههایی است که در گذشته نگذاشتند، برنامههای مترو پیش برود و حتی در دورهای این دیدگاه را داشتند که اتوبوس هم نباشد و مشکل حملونقل عمومی را با واردات ون حل کنند و البته دیدید که در بخشی از این دیدگاه موفق شدند و خودروهای ون با کارایی بسیار کم در خیابانهای تهران دیده میشود؛ افرادی که نگاهی سطحی به موضوعات داشته و یا میخواستند در دوران مسئولیتشان نشانی از خود بر جای بگذارند و بروند. از سوی دیگر بهدلیل کوتاه بودن زمان مسئولیت خود همواره بهدنبال طرحهای کوتاهمدت و با کارایی پایین رفتهاند و از طرحهای زیربنایی و با هزینههای بالاتر و اصولی خودداری کردهاند؛ به عبارتی، بیشتر بهدنبال کارهایی بودند که کاملا ظاهری و تبلیغاتی باشد. در مورد مترو هم چون نمیتوانستند مترو بسازند، سراغ کار دیگری رفتند.»
کدام منابع دیگر؟
هاشمی گفتههای حاجنصرالهی- دبیر سابق شورایعالی ترافیک ـ در مورد قیمت تمام شده مترو را نتیجه بیاطلاعی دانست و گفت: تا قبل از سال 1379 که مترو به زیرمجموعه شهرداری تهران واگذار شد، بخش بسیار ناچیزی از هزینههای مترو توسط فروش مازوت پالایشگاه اصفهان تامین میشد و از آن سال به بعد، این درآمدها نیز کنار گذاشته شد و از معدن سنگ کلاردشت هم درآمدی نداشتهایم و این معدن برای ما فقط هزینه بوده است!
وی توضیح داد: مترو از همان ابتدا یک شرکت درآمدزا نبوده. اما با این حال چه در آن زمان و چه در شرایط فعلی منابع درآمدی آن از محل شهرداری و دولت کاملا مشخص است.
متأسفانه برخی بهدنبال این هستند که بگویند، مترو منابع درآمدی دیگری هم دارد و در نتیجه قیمت تمام شده طرحهای آن با واقعیت تطابق ندارد. وی گفت: در گذشته قرار بود، مترو از طریق فروش سنگ معدن کلاردشت درآمدی را برای خود کسب کند؛ اما از آنجایی که سودآوری چنین طرحهایی نیازمند حداقل 10 سال زمان است، با ورود من به شرکت مترو، این معدن در ازای بدهیها به تامین اجتماعی، به این سازمان واگذارشد و لذا برای مترو درآمدی ایجاد نکرد. به گفته وی برخی حرفها در مورد درآمدهای مترو از همان سفسطههای همیشگی است.