میراث انقلاب 

درواقع، باید گفت که پیروزی انقلاب مدیون و مرهون آن احساسی بوده که آحاد مردم را صرف‌نظر از میزان تحصیلات و موقعیت اجتماعی بدون تکلف و بدون هیچ خودبرتربینی کنار هم قرار داد و حرکت اجتماعی عظیمی را شکل داد و به ثمر نشاند. باز هم به یاد می‌آوریم که این همدلی در تمام ارکان جامعه حتی تا کوچه‌پسکوچه‌های محله‌های مختلف ریشه دوانده بود و مساجد را به پایگاه‌های اجتماعی تبدیل کرده بود.

در همین پایگاه‌ها بود که بسیاری از نیازمندی‌های اجتماعی، اقتصادی و حتی حقوقی حل و فصل می‌شد. در دوران دفاع مقدس هم تدارکات پشت جبهه و اعزام نیرو از همین پایگاه‌های محلی صورت می‌گرفت. به‌عبارت دیگر، در دو مقطع حساس تاریخ انقلاب محله‌ها و پایگاه‌های محلی ظرفیت‌هایی از مشارکت اجتماعی را به نمایش گذاشتند که هر دو در سرنوشت کشور و انقلاب تأثیرگذار بودند و معادلات پیش‌بینی شده را به هم ریختند. شرایط امروز جامعه ما دست کمی از اوایل انقلاب و دفاع مقدس ندارد، چرا که تحریم‌های ظالمانه چند سال اخیر آمریکا درواقع جنگ اقتصادی تمام‌عیاری محسوب می‌شود که هدف دیگری جز نابودی و ویرانگری نمی‌توان برای آن متصور شد.

از سوی دیگر، بیماری همه‌گیر کرونا شرایط پیچیده بر مردم عارض و دغدغه‌های مضاعفی را بر شهروندان تحمیل کرده است. به نظر می‌رسد که برای گذار از این مشکلات ـ که مشکلات کوچکی هم نیستند ـ ضروری است که به تجربه چند ساله انقلاب اسلامی رجوع کنیم. برای اینکه بتوانیم مجدداً پایگاه‌های اجتماعی محله‌ها را با سبک و سیاق دوران انقلاب باز زنده‌سازی کنیم، باید رویکرد محله‌های مسجدمحور یا مسجدمحوری را برای حفظ میراث انقلاب که همانا مشارکت مردمی حداکثری است، در پیش بگیریم.

اما پیش از آن، ضرورت دارد که افق‌های جدیدی در ذهن خود ترسیم کنیم. از من به‌عنوان روحانی و امام جماعت تا تک‌تک اهالی حتی در این مسیر باید مطالبه‌گری و نوع مطالبات مردم هم تغییر کند. به عبارت دیگر، این ظرفیت ابتدا باید در افراد و سپس در محله‌ها و پایگاه‌های محلی ایجاد شود. مسجد در کنار سایر پایگاه‌های اجتماعی این قابلیت را دارد.