همشهری آنلاین _ سمیرا باباجانپور: او شهید نیست، اما علاقه ویژه‌اش به فرهنگ ایثار و شهادت نامش را همپای شهدای مدافع حرم بر سر زبان‌ها انداخته است. مرتضی شهریاری را با برچسب نقاش شهدای مدافع حرم می‌شناسند. او به سبب ارادتی که به این شهدا دارد، با شیوه‌ای نوکاری می‌کند تا تصویر شهدا به اندازه ظرفیت فضای مجازی قابلیت دیده شدن پیدا کند. مرتضی شهریاری، کارشناسی ارشد مدیریت فرهنگی، اهل «کن»، ۳۴ ساله، دانش‌آموز مدرسه «شهدا» و رهرو مکتب حاج «قاسم سلیمانی» است که از ۶ سال پیش کار نقاشی شهدای مدافع حرم را آغاز کرده و تا امروز ده‌ها تصویر از این فرشتگان زمینی به خانواده‌شان تقدیم کرده است. نام او پس از شهادت حاج قاسم سلیمانی به سبب تصویری که از او کشیده بود و در نخستین یادواره شهدای کن (۱۳۹۶) تقدیم این شهید بزرگوار کرده بود، بیشتر بر سر زبان‌ها افتاد. روایت دلبستگی به این راه، مسیری که طی کرده و تجربیاتی که اندوخته است از زبان خودش باید شنید.
مرتضی شهریاری به جرئت جزو معدود نقاشانی است که نقاشی از چهره شهدای مدافع حرم را به‌عنوان تخصص خود برگزیده است و چه عنوانی زیباتر از اینکه بگویند تو نقاش شهدای مدافع حرم هستی. خودش از برچسبی که به او خورده است، بسیار راضی است: «من حدود ۲۰ سال است که سبک‌های مختلف نقاشی را تجربه کرده‌ام. از ۱۳ـ ۱۴ سالگی این کار را پای درس استادان نقاشی آموخته‌ام. آن زمان، کشیدن شمایل ائمه با مداد «کنته» بسیار رایج بود. با این عشق، حدود ۳ سال دوره نقاشی را گذراندم. سپس روش‌های مختلف دیگری را در حوزه نقاشی تجربه کردم تا اینکه نزدیک به ۶ سال پیش، مظلومیت شهدای مدافع حرم مرا تحت تأثیر قرار داد.» او ادامه می‌دهد: «شهدای مدافع حرم، واقعاً مظلوم هستند. غریبانه و گمنام به جبهه رفتند و غریبانه و گمنام هم به شهادت رسیدند. امروز را نبینید که برای تشییع شهدا شهر تعطیل می‌شود، تا همین چندسال پیش شهدای مدافع حرم در غربت کامل بودند. همین مرا آزار می‌داد.»
- از خدا کمک خواستم
شهریاری درباره آغاز این راه بیشتر توضیح می‌دهد: «از خدا کمک طلبیدم که بتوانم تصویر شهدا را نقاشی کنم و به‌صورت تخصصی وارد این کار شدم. نخستین تصویر را هم با شهید «محمدحسین عطــــری» از شـــهدای پاسدار قم آغاز کردم. ایشان زندگی بسیار درس‌آموزی دارد. او برای اینکه فرزندانش را بهتر تربیت کند، به قم نقل مکان می‌کند و از آنجا هم برای دفاع از حرم حضرت «زینب» (س) راهی «سوریه» می‌شود. او از شهدای مشهور و صاحب نفسی است که در زندگی‌کاری من هم تأثیرات زیادی گذاشته است. در واقع با نقاشی او من در این راه قدم گذاشتم.» مرتضی شهریاری روایت خاطره‌انگیز این چهره‌نگاری را برای ما می‌گوید: «وقتی این نقاشی را کشیدم برای دوستانم در فضای مجازی به اشتراک گذاشتم. خیلی زود خانواده این شهید، نقاشی من را دیدند و باب آشنایی باز شد.
اجازه خواستم تا خدمت این خانواده بزرگ برسم و نقاشی را تقدیم‌شان کنم. به منزل‌شان که رفتم ایشان دو فرزند داشتند که با دیدن تصویر پدرشان بسیار خوشحال شدند. پس از این دیدار، تصویری از غذا خوردن فرزندان شهید عطری با تصویر نقاشی شده منتشر شد که بازخوردهای بسیار زیادی پیدا کرد و من هم مصمم شدم برای شهدای مدافع حرم که فرزند کوچک دارند، نقاشی‌های بیشتری بکشم تا بتوانم از این طریق فرهنگ ناب ایثار را از آنان بیاموزم.»
- نیتی که از ۴۰ گذشت و ادامه‌دار شد!
این نقاش و هنرمند انقلابی، با اشاره به اینکه در ابتدا نیت کرده بود این راه را ادامه بدهد، گفت: «ابتدا نیت کردم ۴۰ شهید مدافع حرم را نقاشی کنم و تصویرشان را هم به خانواده‌هایشان تقدیم کنم. البته این نیت را به جا آوردم و خوشبختانه ادامه‌دار هم شده است. به سبب همین نیت، بسیاری از شهرها رفته‌ام تا تصاویر را تقدیم خانواده شهدا کنم.»
او ادامه می‌دهد: «چهره بسیاری از شهدای مشهور و با کرامت مدافع حرم را نقاشی کردم، جز شهید «حججی». این را یک‌جای دیگر در مصاحبه‌ای گفتم که به غیر از شهید حججی که تابلوی او را خدا نقاشی کرده است. سایر شهدای مدافع حرم بسیار غریب هستند و برای مردم ناشناخته‌اند. در حالی که حق بزرگی بر گردن ما دارند؛ امروز دل‌کندن از زندگی از زمان جنگ تحمیلی بسیار سخت‌تر است؛ بیشتر شهدای مدافع حرم جوان و متأهل هستند و در اوج جوانی و امیال دنیوی از زندگی دل می‌کنند و به محیط جنگ وارد می‌شوند. در کشور ما هنرمندان در فضاهای مختلفی فعالیت می‌کنند اما تعداد هنرمندانی که به‌طور تخصصی در حیطه شهدای مدافع حرم کار می‌کنند، بسیار کم و انگشت‌شمار است. پس این جبهه نیازمند هنرمندانی است که به‌طور تخصصی در آن به فعالیت بپردازند.»
- کسب فیض از خانواده شهدا به سبب نقاشی
مرتضی شهریاری دیدار با خانواده شهدا را یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهایش در هنر نقاشی‌اش می‌داند: «سیره مقام معظم رهبری این است که به دیدار خانواده شهدا می‌روند و از نزدیک شاهد غم‌ها و مشکلات فرزندان شهدا هستند؛ نقاشی موجب شد تا با خانواده شهدا بیشتر دم خور شوم. برای مثال، از طریق فضای مجازی با شهید عطری آشنا شدم و سپس به همراه همسر و فرزندم به منزل این شهید بزرگوار رفتم؛ فهمیدم ایشان چقدر بزرگوار بوده و پیش از شهادت کراماتی داشته است. همسر ایشان می‌گفت که ما از دو سه ماه پیش از شهادتش متوجه شده بودیم که او ماندنی نیست.» او ادامه می‌دهد: «. زمانی که من تصویر شهید عطری را به خانواده‌اش اهدا کردم؛ پسر خردسال این شهید، خود را بر روی عکس پدر انداخته بود؛ هم‌چنین به دیدن خانواده شهید «آقاعبداللهی» رفتم. ایشان از شهدای جاویدالاثر مدافع حرم هستند. پدرشان می‌گفت که ایشان برای شناسایی در منطقه «خان‌طومان» حدود ۳۰۰متر را در برف سینه‌خیز رفته بود. زمانی که پدر و مادر این شهید بزرگوار را دیدم، آنها را در اوج صلابت احساس کردم و لذت بردم.»
- حاج قاسم آمد و کنارم نشست
مرتضی شهریاری به موجب اخلاصی که در کارش داشته، بازخوردهای خوبی دریافت کرده است. او از خاطره اهدای تصویر نقاشی حاج قاسم سلیمانی در نخستین «یادواره شهدای کن» می‌گوید: «چند ماه پیش از برگزاری نخستین یادواره شهدای کن، به همت بسیج «سلمان» کن، چهره ۳۰ تن از شهدای سادات منطقه نقاشی شد که من سعادت داشتم حدود ۲۵ چهره را نقاشی کنم تا به خانواده‌شان تقدیم شود. به همین سبب وقتی قرار بر برگزاری نخستین یادواره شهدای کن شد، یک شب پیش از برنامه از من خواستند تا تصویر شهید حاج قاسم سلیمانی را بکشم و روز مراسم تقدیم‌شان کنم.» او ادامه می‌دهد: «در روز برگزاری مراسم، من میان جمعیت نشسته بودم و مانند بقیه مردم منتظر بودم که ایشان وارد شود. بدون هیچ پیش‌زمینه‌ای وقتی وارد شد، از میان جمعیت رد شد و آمد کنار من نشست.
واقعیتش برای من این همنشینی چند ساعته بسیار سعادت بزرگی بود. در همان ابتدا لیست برنامه را درخواست کرد و بخش‌هایی که مربوط به تقدیر از ایشان بود، حذف کرد. برای همین مجال نشد تا تابلو را تقدیم ایشان کنم. اما دوستان نقاشی را به ایشان رساندند و خدا را شاکرم که این کار انجام شد. پس از شهادت ایشان، همین نقاشی را دست جوانان بغدادی دیدم و موجب شد تا کارم بهتر دیده شود. جالب اینجا است که همان سال در نمایشگاه نقاشی که برای شهدای مدافع حرم برگزار کرده بودم، تصویر حاج قاسم را هم در میان تابلوهای نمایشگاه گذاشته بودم.»
نظر شما