و در روز پرستار، رئیس‌جمهور نیز نظر مثبت خود را از آن اعلام کرد، به مجلس ارائه شد، اما از آنجاکه به ابتدایی‌ترین سؤالی که درمورد آن هست پاسخ درستی داده نشده است، لایحه همچنان بلاتکلیف است.
سؤال ابتدایی این است: افزایش هزینه‌های بیمارستان‌ها پس از اجرای این طرح را چه کسی می‌پردازد؟
پس از وعده رئیس‌جمهوری برای کاهش ساعت کاری پرستاران، لایحه کاهش ساعت کاری آنان در هیأت دولت تصویب و برای تصویب نهایی تقدیم مجلس شد. درصورت تصویب این لایحه که با عنوان «تعدیل ساعت کاری پرسنل بهداشتی- درمانی» به مجلس رفته است، ساعت کاری این پرسنل با توجه به سختی کار و سنوات کاری به‌صورت پلکانی کاهش می‌یابد.
در این لایحه به‌طور مشخص به میزان کاهش ساعت کاری پرستاران و رقم دقیق ساعت کاری اشاره نشده است و قرار است درصورت تصویب این لایحه تصمیم گیری در مورد جزئیات اجرایی آن در اختیار دولت باشد.
این درحالی است که پیشنهاد سازمان نظام پرستاری این بود که ساعت کاری پرستاران در لایحه قید شود و حداقل 10 ساعت از ساعات کاری پرستاران در هفته، کم شود.
اما صرف‌نظر از این که کارشناسان تا چه حد با این کاهش موافقند و آن را برای حل مشکلات نظام سلامت مفید می‌دانند، اجرای طرح ارتقای ساعت کاری پرستاران و کاهش 44 ساعت فعالیت پرستاران در طول هفته به 36 ساعت، افزایش بار مالی دولت را در پی دارد؛ آن هم بخشی از دولت که همین حالا هم با گرفتاری‌های مالی لاینحلی روبه‌روست؛ یعنی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
اوضاع بخش خصوصی بدتر است
اعظم گیوری، مدیرکل دفتر امور پرستاری وزارت بهداشت به همشهری می‌گوید: دراین لایحه، ساعت کار پرستاران بر مبنای هر 5سال خدمت کاهش می‌یابد و پس از 20 سال به 30 ساعت در هفته می‌رسد.
به گفته وی، در حال حاضر شاهد اختلال‌هایی در اجرای قانون 44ساعت کار هستیم و با اجرایی شدن لایحه تقلیل کار پرستاران، دانشگاه‌ها ملزم به اجرای آن شده و نمی‌توانند بیش از 44 ساعت کار را بر عهده پرستاران قرار دهند.
گیوری از سوی دیگر به مشکلات بیشتر پرستاران بخش خصوصی نسبت به شاغلان بخش دولتی در این زمینه اشاره و اضافه می‌کند: در حالی که پرستاران بخش دولتی از نوبت اضافه کاری دو برابر و افزایش سختی کار 35 درصد برخوردار هستند، پرستاران بخش خصوصی از مشکلاتی چون ساعت کار زیاد، حقوق کم و سختی کار رنج می‌برند.
وی معضلات موجود در مورد پرستاران بخش خصوصی را به‌علت نقصان در قوانین وزارت کار می‌داند و می‌گوید: مسئولان وزارت بهداشت در تلاش برای حل مشکلات پرستاران خصوصی هستند؛ اما از آن‌جایی که پرستاران بخش خصوصی تحت پوشش قوانین کار قرار دارند، راه‌حل اصلی برای حل مشکلات آنها اصلاح قانون کار به نظر می‌رسد.
از 36تا 44ساعت
درحال حاضرچند نوع ساعت کاری برای پرستاران در بیمارستان‌های دانشگاهی مختلف کشور حاکم است؛ عده‌ای موظف به 36 ساعت کار در هفته، عده‌ای 40 ساعت و عده‌ای دیگر 44 ساعت کار در هفته باید انجام دهند.
تنها گروهی که ساعت کاریشان بیش از 44 ساعت است اعضای هیأت علمی هستند که 54 ساعت در هفته برای آنها مصوب شده است، در حالی‌که گاهی عملا حضور اعضای هیأت علمی در مراکز درمانی دولتی به 10 ساعت در هفته هم نمی‌رسد و بقیه وقت آنها در بخش خصوصی می‌گذرد.
گیوری با بیان این که پرستار بیشترین وقت خود را بر بالین بیمار صرف می‌کند، اضافه می‌کند: متأسفانه پرستاران تنها در حیطه درمان دیده شده‌اند، در حالی که پرستاران در هر سه حیطه پیشگیری، درمان و بازتوانی می‌توانند حضور فعال داشته باشند.
مدیر کل دفتر امور پرستاری وزارت بهداشت با بیان این که تا کنون در وضعیت پرستاران تفاوتی نسبت به گذشته ایجاد نشده است، خاطرنشان می‌کند: باید استانداردهای مراقبت‌های پرستاری را تدوین کنیم تا بر مبنای این استانداردها بتوانیم ارزیابی درستی از وضعیت و کیفیت ارائه خدمات پرستاری داشته باشیم.
وی با اشاره به بی‌توجهی به آموزش مداوم پرستاران در کشور تاکید می‌کند: متأسفانه پرستاران ما با دانش روز جلو نرفتند و نیازمند آموزش مداوم هستند.
وی سخت و زیان‌آور شمردن شغل پرستاری در احکام کارشناسی و تبعیض در کارانه‌ها را از دیگر مشکلات این حرفه می‌داند که دفتر پرستاری وزارت بهداشت در حال پیگیری این مسئله است.
گیوری با اشاره به این که در حال حاضر تعداد متقاضیان مرد در رشته پرستاری در کشور کاهش یافته است، خاطرنشان می‌کند: متأسفانه این کاهش تقاضا سبب شده است که با کمبود نیروی پرستار مرد در کشور در بخش‌های بیمارستانی مواجه شویم.
ساعت کاری پرستاران سلیقه‌ای است
در همین حال غضنفر میرزا بیگی، رئیس‌کل سازمان نظام پرستاری با بیان این‌که در زمان حاضر میانگین ساعت کاری پرستاران در دنیا 34ساعت و بین 33 تا 35 ساعت است در حالی که در کشور ما پرستاران موظفند 44 ساعت در هفته کار کنند، می‌گوید: این مسئله در کنار اضافه کاری‌های اجباری موجب کاهش بازدهی کاری پرستاران و فرسودگی زودهنگام آنان می‌شود.
به گفته وی، پیشنهاد سازمان نظام پرستاری این بوده است که به‌طور مشخص ساعت کاری موظفی پرستاران در قانون 34 ساعت تعیین شود و این قانون برای تمام پرستاران شاغل در بخش دولتی، خصوصی، تامین اجتماعی و خیریه عملیاتی شود.
وی می‌گوید: در مورد پرستاران بخش خصوصی اعمال این قانون نیازمند همکاری وزارت کار و امور اجتماعی است و البته قانون کار در مورد پرستاران بخش خصوصی در مواردی از جمله طبقه‌بندی مشاغل و سخت و زیان آور بودن این حرفه هم هنوز اجرایی نشده که امیدواریم هر چه زودتر با اجرایی شدن این موارد تفاوتی که اکنون بین حقوق پرستاران بخش دولتی و غیردولتی وجود دارد از بین برود.
میرزابیگی با انتقاد از اضافه کاری‌های اجباری پرستاران ادامه می‌دهد: این مشکلات باعث شده است که اکثر پرستاران کشور همواره خسته و خواب آلود باشند و خیلی زود پیر و فرسوده و بیمار شوند.
اختلال خواب یکی از مشکلات شایع بین پرستاران است، با این حال در بسیاری از بیمارستان‌ها شاهدیم که به‌علت کمبود پرستار، 30 تا 40 بیمار به یک پرستار تحویل می‌شود و پرستار خسته باید به تنهایی از همه بیماران در یک شیفت کاری مراقبت کند.
وی در مقایسه شغل پرستاری در ایران با دیگر کشورها می‌گوید: در بسیاری از کشورهای دنیا از جمله استرالیا پرستاران نه تنها به اضافه کاری اجباری مجبور نمی‌شوند، بلکه حتی یک ساعت اضافه کاری بیشتر را هم ندارند.
با این اوصاف باید دید لایحه دولت در مجلس هشتم تصویب می‌شود و آیا پس از تصویب، اساسا دولت قادر به اجرای آن خواهد بود؟
