برخی از این فجایع، بزرگ مقیاس و به تبع دارای صدمات گسترده و سنگینی هستند. این صدمات یا بر پیکره ساختمان‌ها و کالبد شهر وارد می‌شوند یا تلفات سنگین انسانی در پی دارند. یا اینکه هر دو.
از یک سال پیش بیماری همه‌گیر کوویدـ ۱۹ بیش از هر سانحه دیگری تاب‌آوری تمام شهرهای جهان را به چالش کشیده است. تصویر آخرزمانی که از شهرها و خیابان‌ها با کرکره‌های پایین و خالی از حضور پر رنگ عابران و اتومبیل‌هایی که تا چندی پیش فقط بر پرده سینما قابل مشاهده بود، حالا عینیت گرفته است. همین موضوع پرسشی را در ذهن مطرح می‌سازد که چگونه باید امور شهرها را برنامه‌ریزی، طراحی و مدیریت کرد تا در بحرانی دیگر به نحو احسن آماده بود. موضوع تاب‌آوری دقیقاً با همین پرسش آغاز می‌شود اما در ابتدا باید تعریف‌مان از شهر را مشخص کنیم. به‌طور قطع شهرها فقط با ساختمان‌ها و زیرساخت‌هایشان تعریف نمی‌شوند.
شهرها ذاتاً با تراکم نسبی ساکنان، نهادهای فرهنگی و فرصت‌های تجاری‌شان شناخته می‌شوند. بنابراین بازیابی یک شهر پس از هر حادثه‌ای فقط بازسازی کالبد و زیرساخت نیست. بلکه بازگشت به وضعیت عادی در روابط اجتماعی و اقتصاد میان افراد را نیز در بر می‌گیرد. حتی اگر این وضعیت عادی چیزی جز تکرار و امتداد مشکلات پیش از فاجعه باشد. به نظر می‌رسد تا به اینجا پاندمی کووید ـ ۱۹، ۵ آموزه اصلی در خصوص تاب‌آوری برای ما داشته است. اینکه هر بحرانی وجوه متعددی دارد.
شهر تاب‌آور باید فهم و درک درستی از ارتباطات چندگانه و سلسله مراتبی برای هر فاجعه‌ای داشته باشد و از اقدامات منفرد و تک بخشی به سمت تلاش‌های متمرکز و مشارکتی بین متخصصان و اجتماع محلی حرکت کند. نکته دوم، تاب‌آوری شهری است که عملاً از اشراف به نظام شهری و مدیریت شهری آغاز می‌شود و به سوی رویکردی کنشگر پیش می‌رود. مسئولان شهری در مواجهه با بحران باید از پیش بدانند که تمام اقدامات و تمهیدات لازم اندیشیده شده و به سرعت به بازیابی دست یابند. و آخرین موضوعی که باید توجه داشت این است که در یک حادثه یا بحران، بیشترین اهمیت را داشتن اطلاعات دارد. بنابراین شناخت سیستم‌های حیاتی و چگونگی ارتباط آنها با هم باید در سیاست‌های تاب‌آوری جزء اولویت‌ها قرار بگیرد.
کووید ـ ۱۹ نشان داد چگونه یک بحران در حوزه سلامت را نمی‌توان با راه‌حل‌های تکنیکی ساده از میان برداشت و برای دستیابی به هدایت فرابخشی و چند عملکردی یک شهر تاب‌آور مدیران و مسئولان شهر باید دید وسیعی از وضعیت کارایی تمام سیستم‌های موجود در شهر داشته باشند.
نظر شما