بحث دریافت و یا عدم‌دریافت شهریه از دانش‌آموزان توسط مدارس دولتی دیرزمانی است که به موضوعی مهم در تابستان‌های پیاپی بدل شده است. موضوعی که هر سال پس از کشمکش خانواده‌ها و مسئولان مدارس در مهر‌ماه فروکش می‌کند و سال بعد با آغاز فصل ثبت‌نام دوباره اوج می‌گیرد.
با این وجود، طبق اعلام‌های مکرر و بخشنامه‌های آموزش و پرورش هیچ مدرسه‌ای حق ندارد در زمان ثبت‌نام از دانش‌آموزی طلب شهریه کند و در صورت بروز این تخلف، آموزش و پرورش به سرعت به موضوع رسیدگی و با متخلف برخورد خواهد کرد. بنابراین، واضح است که دانش‌آموزی به خاطر نداشتن پول شهریه، از تحصیل جا نخواهد ماند و حکم آموزش رایگان در تمام کشور جاری است.
اما نکته مهم دیگری در این میان وجود دارد و آن این که رایگان بودن آموزش تنها در برابر ارائه خدمات حداقلی به افراد است و آموزش و پرورش مدارس را تنها در همین حد می‌تواند تامین کند؛ یعنی برای مثال وقتی براساس برنامه‌های رسمی، دانش‌آموزان دبستانی ما باید 24 ساعت در هفته آموزش ببینند، مدرسه موظف است به‌صورت رایگان، دانش‌آموزان را به این میزان ساعت تعلیم دهد. این الگوی ثابت باید اجرا شود، اما هرگونه فوق‌برنامه و یا اضافه‌کاری مشمول دریافت شهریه خواهد شد و هیچ مدرسه‌ای در برابر انجام این امور وظیفه‌ای ندارد.
در واقع مدارس برای بهتر شدن کیفیت آموزشی دانش‌آموزان تلاش می‌کنند و قصد دارند تا به این ترتیب سطح کیفی و کمی تعلیم و تربیت را بالا ببرند. به همین دلیل، دیده شده گاهی به خانواده‌ها توصیه می‌شود تا با پرداخت شهریه فرزند خود را با دیگر دانش‌آموزان هم سطح کند تا او احساس کم‌کاری و عقب‌ماندن نداشته باشد. بی‌شک آنها قصد دارند که با اجباری کردن شرکت در کلاس‌های فوق‌برنامه برای تمام دانش‌آموزان، خلأ‌های آموزشی موجود را پر کنند و دانش‌آموزان خود را در بین مدارس دیگر به برتری برسانند.
البته باید توجه کرد که حتی در این حالت هم مدیران و مسئولان مدارس حق اجبار به خانواده‌ها را ندارند و فقط درصورت رضایت و خواست والدین است که مبلغ شهریه که در واقع نوعی کمک به مدرسه است، از والدین دریافت می‌شود.
آنچه والدین و خانواده‌های دانش‌آموزان باید توجه کنند این است که به هیچ عنوان برای ثبت‌نام در مدرسه دولتی شهریه‌ای را در هنگام ثبت‌نام نپردازند و اگر قصد پرداخت کمک‌های مالی به مدرسه را دارند آن را در طول سال که از نظر آموزش و پرورش منع قانونی ندارد، موکول کنند.
* مدیرکل دفتر جذب و
مشارکت‌های اولیای آموزش و پرورش
