«… نماز جمعه-که نمایشی از قدرت سیاسی و اجتماعی اسلام است - باید هر چه شکوهمندتر و پر محتواتر اقامه شود... ملت عظیم و عزیز با شرکت خود باید این سنگر اسلامی را هر چه عظیم‌تر و بلندپایه‌تر حفظ نمایند تا به برکت آن، توطئه‌های خائنان و دسیسه‌های مفسدان خنثی شود».
اوایل مرداد سال 1358 مرحوم آیت‌الله سید محمود طالقانی از طرف امام خمینی(ره) مامور تشکیل نماز جمعه تهران شد. روز چهارشنبه 3 مرداد سال 58، رادیو اعلام کرد، نمازجمعه تهران توسط آیت‌الله طالقانی در دانشگاه اقامه خواهد شد. آن روز مصادف با سوم ماه مبارک رمضان بود. واگذاری این تکلیف عظیم و سنگین توسط رهبر فرزانه انقلاب در حساس‌ترین برهه از زمان انقلاب اسلامی بر عهده آیت‌الله طالقانی که زبان گویایی برای بازگویی حقایق و رسوا کردن دشمنان انقلاب داشت، امر خطیری بود.
احیای فریضه نماز جمعه در همان سال‌هایی که انقلاب هنوز نهال نوپایی بود از اهمیت بسیار بالایی برخوردار بود. چه بسا اینکه برگزاری این مراسم اتحاد ملت و رهبری را بارها به رخ منافقان و توطئه گرانی که به خیال خودشان قصد ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی را داشتند، کشید. جمعیت انبوه و میلیونی که از نخستین ساعات بامداد این روز از نقاط مختلف شهر تهران به دانشگاه و خیابان‌های اطراف هجوم آورده بودند با مشاهده امام جمعه، تکبیر گویان، حمایت خود را از رهبری امام خمینی(ره) اعلام داشتند. آیت‌الله طالقانی در اولین نماز جمعه بعد از انقلاب به خاطر گرمای تابستان و تقارن آن با ماه مبارک رمضان خطبه‌ها را کوتاه خواند.
در خطبه‌ها اشاره‌ای به اهمیت نماز جمعه در اسلام و شرایط برگزاری آن کرد.
وی در آن خطبه بعد از خواندن آیهای از سوره مبارکه جمعه درباره نماز جمعه گفت: این آیه دستور اجتماع توحیدی و عظیم جمعه است؛ همین اجتماعی که سال‌ها در متن ما مسلمانان ایران به‌صورت نیمه تعطیل درآمده بود. امروز طلیعه انجام این فریضه بزرگ الهی، این صف بزرگ توحید و جهاد است.
وی افزود: وظیفه اصلی خطیب در نمازهای جمعه این است که نمازگزاران را با وظایفی که به‌عهده دارند و مشکلاتی که در طول هفته قبل با آن روبه‌رو شدهاند، آگاه و آشنا سازد. مرحوم طالقانی(ره) اضافه کرد: این صفی است که اکنون در یک گوشه تهران با نبود امکانات لازم و در این چنین شرایطی تاسیس شده است، این صفی است که نه تنها در داخل مرزهای ایران باید به هم پیوسته شود، بلکه حلقهای است که با دیگر کشورهای اسلامی سست یا قطع شده بود و باید پیوسته شود.
مرحوم آیت‌الله طالقانی بعد از انتصاب به‌عنوان امام جمعه تهران، موفق به برگزاری پنج نماز جمعه دیگر شد که آخرین آن در سالروز جمعه خونین 17 شهریور در بهشت زهرا و کنار مزار شهدا برگزار شد. سرانجام در سحرگاه نوزدهم شهریور سال 1358 این عالم مجاهد پس از سال‌ها فعالیت‌های علمی و مبارزات سیاسی علیه رژیم ستمشاهی و عمری تلاش خستگی‌ناپذیر در راه پیاده کردن احکام اسلام، در اثر سکته قلبی دارفانی را وداع گفت و به دیدار معبود شتافت.
