در نگاه اول بهنظر میرسید این حمله از سوی ساکاشویلی، رئیسجمهوری گرجستان به گونهای دیگر برنامهریزی شده ولی گرجستان که به حمایت از غرب بهخصوص آمریکا دلبسته بود، با واکنش روسیه گرفتار تلهای شد که رهایی از آن بسیار مشکل بود.
پس از 4روز درگیری، دیروز با خروج نیروهای گرجی از اوستیا و اعلام آتش بس یکجانبه، روسیه که تا آستانه تفلیس پیش رفته بود با تثبیت اقتدار خود در قفقاز به جنگ خاتمه داد.
همشهری در گفتوگو با میشائیل دنیسون کارشناس امور اوراسیا و استاد دانشگاه لید و دانشگاه لندن ابعاد این درگیری را به بحث گذاشته است که آن را میخوانید.
- بهنظر میرسد در پی حمله نیروهای گرجستان به اوستیایجنوبی، روسها این فرصت را یافتند که نیروهای گرجستان را از این منطقه بیرون کنند. بهنظر شما برنامه آینده روسها در قفقاز چیست؟
آنها در نظر دارند موقعیت خود را در گرجستان و قفقاز تثبیت کنند. بهترین تفسیر در این مورد را ولادیمیر پوتین نخست وزیر روسیه که بهنظر میرسد سیاست خارجی روسیه را رهبری میکند، عنوان کرد. او گفت که تقریبا غیرممکن است که اوستیایجنوبی بار دیگر به گرجستان بپیوندد.
من فکر میکنم این موضوع در مورد آبخازیا نیز صدق کند. هدف روسها این است که این دو منطقه را برای همیشه از گرجستان جدا کنند.
- اما رئیسجمهوری گرجستان یک قدم جلوتر هم رفته است و ادعا میکند که هدف روسها سرنگونی حکومت اوست.
ممکن است این موضوع پیامد حمله گرجستان به اوستیایجنوبی باشد ولی پیامد مهمتر آن این است که روسها به نزدیکی خط لولهای رسیدهاند که برای غرب بسیار حیاتی است و میتواند شوکی به هدفهای دراز مدت اقتصادی غرب در قفقاز وارد آورد.
این خط لوله دیگر بر خلاف تصور نخستین غرب از یک منطقه امن نمیگذرد و بیدلیل نیست که جمهوری آذربایجان و قزاقستان ارسال نفت از این خط لوله را در پی درگیریهای اخیر متوقف کردهاند. باکو اکنون دوباره به ارسال نفت از خطی که از مسیر روسیه میگذرد، روی آورده است.
- آیا محاسبه ساکاشویلی در لشکرکشی به اوستیا اشتباه بود؟
با در نظر گرفتن آنچه اکنون اتفاق افتاده واقعا چنین بهنظر میرسد. اگر ما به دیگر اقدامهای نظامی آنها هم نگاه کنیم، متوجه میشویم که حمله نیروهای تفلیس به چند منطقه دیگر، بهعنوان نمونه حمله به یک منطقه خود مختار دیگر در مرز ترکیه و یا حمله سال2004 به دره کودری در جنوب اوستیا با واکنشی در خارج روبهرو نشد و به همین دلیل ساکاشویلی گمان میکرد که این بار نیز حمله او واکنشی را در روسیه در پی نخواهد داشت و دولت خود خوانده محلی با حمله نیروهای گرجی از هم خواهد پاشید.
- تا چه هنگام نیروهای روسی حضور خود را در منطقه حفظ خواهند کرد؟
روسها تمایل دارند نیروهای گرجستان را بهطور کامل عقب برانند تا دیگر فکر حمله به مناطقی را که آنها نقاط راهبردی خود میدانند از سر خارج کنند. مناطق راهبردی کوچک دیگری هم وجود دارد که روسها در نظر دارند آنها را به تصرف خود درآورند.
روسها علاوه بر آن مایل هستند یک خط بیطرف مرزی در منطقه ایجاد کنند تا اهرم فشاری برای آینده در دست داشته باشند.