یک‌سال گذشته است. رفتن دکتر شیرازی، ماجرایی نیست که بتوان به این سادگیها در خود هضمش کرد. 28 مرداد سالروز درگذشت وی و اول شهریور سالروز تولد پدرمعنوی مرمت بهانه‌ای شد تا این سطور رقم بخورند. دکتر باقر آیتاللهزاده شیرازی متولد اول شهریور 1315 در شهر نجف اشرف بود.
وی در سال 42 مدرک کارشناسی ارشد معماری را از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران اخذ کرد و بلافاصله در دوره عالی شهرسازی این دانشکده مشغول به تحصیل شد. اما در سال 43 این رشته را نیمه تمام رها کرد. وی سپس به دانشکده معماری دانشگاه ساپینزا در شهر رم ایتالیا رفت و تا سال 50 در مقطع دکترا در رشته مطالعه و مرمت بناها و بافت‌های تاریخی تحصیل کرد.
وی همچنین در سال 54 دوره مرمت بناهای سنگی را در انستیتوی مطالعات پیشرفته معماری دانشگاه یورک انگلستان گذراند. شیرازی از سال 45 تا 58 رئیس دفتر فنی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران در استان اصفهان بود و از سال 58 تا سال 66، ریاست سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران و سرپرستی اداره کل بناها و آثار باستانی ایران را بر عهده داشت. فریبرز دولتآبادی، معاون میراث فرهنگی سازمان در این‌باره میگوید: «هیچ کس راجع به عرق دکتر شیرازی نسبت به مسائل میراث فرهنگی و مقاومت ایشان در قبال خدشه رساندن به آثار تاریخی شک ندارد.
با وجود تمام ایستادگیهایی که دکتر شیرازی در قبال تخریب آثار تاریخی از خود نشان میداد، اما هیچ نظر منفی‌ای راجع به ایشان وجود ندارد و هیچ کس ایشان را متهم به مقابله با توسعه یا تحجر نمیکند. معنی این موضوع این است که دکتر به لحاظ شخصیتی و به لحاظ وجاهت علمی به مرتبهای رسیده بوده که حرف او حجت بوده است.» عبدالرسول وطندوست که از دوستان دکتر شیرازی محسوب میشود معتقد است: «من معتقدم که شیرازی بدعتی گذاشت که اگر او نمیبود، شاید هیچگاه این اتفاق صورت نمیگرفت. او پایهگذاری تشکیل دستگاهی را بر عهده گرفت که در آن ارزش‌های میراث فرهنگی تعریف شود. به واقع ارزش‌های میراث فرهنگی با تلاش‌های او شکل گرفت.
به‌نظر من دکتر شیرازی بنیانگذار تعریف ارزش میراث فرهنگی در ایران بود و این یکی از وجوه تمایز او بود.» وطندوست که اکنون رئیس پژوهشکده حفاظت و مرمت در سازمان است میافزاید: «بر این باورم که موضوع مهندسی دکتر شیرازی در مرمت و حفظ و احیای بناهای تاریخی بخش کوچکی از وجود پرارزش او بود و بخش مهم دیگری که در وجود او بود، اما کمتر به آن پرداخته شد، اندیشههای ارزشمند نرمافزاری بود که چه در حوزه میراث فرهنگی و چه در حوزههای دیگر داشت.»
رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی، سیدمحمد بهشتی که در زمان ریاست خود بر سازمان، دکتر شیرازی را قائم مقام سازمان قرار داده بود درباره او میگوید: «ما سفرهای زیادی با هم رفتیم و او از نزدیک من را با موضوعات مختلف و روند کارها در سازمان آشنا کرد. این سفرها برای من مثل یک کلاس بزرگ بود و من مفتخر بودم که استادی مثل دکتر شیرازی داشتم. به هیچ وجه این چنین نبود که من رئیس باشم و ایشان قائم مقام، بلکه من دانشجو بودم و ایشان معلمی که همواره برای دانشجوی خود وقت میگذاشت.»
