همشهری آنلاین _ ثریا روزبهانی: برخی از شهروندان باور دارند «کووید ۱۹» به بسیاری از جوانان کمک کرد تا به دلیل حذف برخی از مخارجهای غیرضروری مانند برگزاری جشنهای مفصل عروسی، زندگی مشترکشان را با حداقل هزینهها آغاز کنند. اما براساس آمار دفاتر ازدواج در غرب تهران، میزان ثبت ازدواج در این دفاتر نه تنها افزایش نداشته، بلکه با کاهش ۵۰ تا ۶۰درصدی هم روبهرو بوده است. در واقع متهم اصلی این ماجرا که همان مشکلات اقتصادی است هنوز هم سد راه بسیاری از جوانان برای ازدواج است.
به یکی از دفاتر ازدواج در محدوده فلکه دوم «صادقیه» میرویم. جز کادر محضر، فردی در اینجا حضور ندارد. به دلیل رعایت پروتکلهای بهداشتی و پیشگیری از ابتلا به این ویروس، ۲ تا ۳ ساعت بین هر مراسم عقد فاصله گذاشتهاند. «هرسال به تعداد جمعیت جوانان دم بخت و آماده ازدواج افزوده میشود، اما در ۲ سال اخیر میزان ازدواج بین جوانان به شدت کم شده است.» مسئول دفترخانه شماره ۱۸ فلکه دوم صادقیه این موضوع را بیان میکند و در ادامه میگوید: «تعداد ثبت ازدواج در این دفترخانه در سال گذشته و امسال، از نصف هم کمتر شده است. برای مثال، در سال ۱۳۹۸ هر ماه حدود ۲۰ تا ۳۰ عقد و ازدواج انجام شد، ولی امسال این تعداد به ۱۰ مورد رسیده است. بهویژه اوایل سال که به تازگی ویروس کرونا شیوع پیدا کرده بود، مردم منتظر بودند که بیماری از بین برود تا بتوانند مراسم عروسی برگزار کنند و مستمر تاریخ ازدواج را به تعویق میانداختند، اما کمکم با ماندگاری بیماری، به همین عقد ساده در دفترخانه بسنده کردند. یکی از دلایل ازدواج نکردن جوانان و کاهش این آمار، ناتوانی در تأمین هزینهها است که همچنان افزایش پیدا میکند.
برای همین برخی از جوانان آغاز زندگی مشترکشان را به پس از کرونا میاندازند.» وی در ادامه در اینباره توضیح بیشتری میدهد: «ازدواج و ورود به یک زندگی همواره با سنتهای خود مانند برگزاری مراسم عروسی همراه است، اما در شرایط بحرانی کرونا، برخی از زوجها مراسم عروسیشان را برگزار نکردند. اگر زوجها از این شرایط استفاده کنند، ازدواجهای ساده شکل میگیرد و مراسم تجملاتی حذف میشود. البته شرایط اقتصاد، تورم و مشکلات پس از کرونا در زندگی را هم نباید نادیده گرفت. این موارد موجب شده است تا در ثبت رسمی ازدواج کاهش داشته باشیم. به همین دلیل شیب کاهشی ازدواج نسبت به سالهای پیش میتواند یک شوک باشد و ترویج ازدواج ساده در خانوادهها میتواند برخی از این موانع را برطرف کند.»
- از ۴۰۰ ثبت به ۱۰۰ ازدواج رسیدم
تعداد محدودی صندلی با رعایت فاصلهگذاری اجتماعی دور سفره عقد چیده شده است و نفرات انگشتشماری از بستگان زوجها در دفترخانه منتظر جاری شدن خطبه عقد هستند. ماسک زدن هم از لحظه ورود تا زمان خروج اجباری است و باید فاصلهگذاری اجتماعی رعایت شود و همه با فاصله از یکدیگر بنشینند. در نهایت همه تلاش میکنند تا هم خود و هم مراجعهکنندگان از مخاطرات بیماری دور باشند. «فرزاد اماندار»، سردفتردار دفترخانه ۳۶۴ میگوید: «در دوران کرونا، بخشنامه رسمی برای دفاتر ازدواج ارسال شد و در نهایت، ۱۰ نفر اجازه ورود در محضر را دارند. در واقع نفر یازدهم باید بیرون منتظر بماند، چون اگر حتی یک نفر ناقل بیماری کرونا باشد، بقیه هم مبتلا میشوند. در برخی از ماههای قمری مانند «ذیحجه» و «ذیقعده» یا روزهای خاص مانند «۹ /۹/ ۹۹» آمار ازدواج بالا میرود و آمار ثبت ازدواج به بالاترین میزان خود میرسد، ولی در ایام «محرم»، «صفر» یا «فاطمیه» با کاهش آمار روبهرو هستیم. اما متأسفانه به دلیل نامناسب بودن شرایط اقتصادی، میزان ازدواج از سال ۱۳۹۷ تاکنون کاهش چشمگیری داشته است. در سال ۱۳۹۸ در هر ماه بین ۴۰ تا ۴۳ ازدواج در این دفتر به ثبت رسیده است و در سال ۱۴۰۰ در هر ماه با توجه به اینکه این دفتر یکی از پر مراجعهترین دفاتر ازدواج این محدوده محسوب میشود، بین ۱۳ تا ۱۴ مورد است. در سایر دفاتر ازدواج نیز این آمار تقریباً همینگونه است.
به همین دلیل برخی از دفترداران استعفانامه خود را برای اداره ثبت ارسال کردهاند.» وی که مدرک تحصیلیاش دکترای «حقوق خصوصی» است در ادامه به علت کاهش این آمار اشاره میکند و میافزاید: «شاید کرونا برخی از هزینههای ازدواج را کاهش داد، اما مشکلات اقتصادی، گرانی اجارهبهای خانه، تورم و هزینه امرار معاش زندگی سبب شده است تا جوانان نسبت به گذشته تمایلی برای ازدواج و تشکیل خانواده نداشته باشند. از سوی دیگر آمار طلاق افزایش پیدا کرده است.»
- با حداقلها زندگی را آغاز کنیم
این روزها بیشتر دخترها و پسرها به همین برگزاری مراسم ساده بسنده و برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا از برگزاری مراسم توأم با تجمل خودداری میکنند. دختر و پسرجوانی بر سر سفره عقد نشستهاند و با گفتن «بله» زندگی مشترکشان را آغاز میکنند. در این روز تاریخی، تنها بستگان درجه یکشان کنارشان هستند. پسرجوان خود را «رضا ماندگار» معرفی میکند و میگوید: «کرونا توانسته بخشی از تجملگرایی ازدواج را برای عدهای از بین ببرد. تا پیش از کرونا، گرفتن مراسم آبرومندانه و باشکوه میتوانست دلیلی برای خوشبختی زوج محسوب شود. خانوادهها فکر میکردند باید مراسم آنچنانی بگیرند و زیر بار هزینههای گزافی بروند تا به بقیه نشان بدهند خوشبخت هستند.
من و همسرم هم چندین بار به سبب اینکه مراسم باشکوهتری داشته باشیم، ازدواجمان را به تعویق انداختیم، اما در نهایت به همین عقد ساده رضایت دادیم. من و همسرم مانند همه زوجهای جوان دیگر برای این اتفاق مهم زندگیمان، برنامه و آرزوهای بسیاری داشتیم. ولی مراسم را به تعویق انداختیم. دوست نداریم با گرفتن یک جشن همه اقوام مریض شوند و جان همه را به خطر بیندازیم. باتوجه به شرایط حاکم بر کشور، برخی خانوادهها، هنوز پافشاری میکنند تا مراسمی برای فرزندان خود برپا کنند. وقتی خانوادهها نتوانند راه درست را به فرزندانشان نشان دهند و هنجارهای جامعه را به آنها آموزش ندهند، جوانان با بیآگاهی از ارزشهای جامعه به سمت الگوبرداری از فرهنگهای بیگانه میروند. معمولاً جوانان به دنبال پیدا کردن مسیرهای کوتاهتر و آسانتر هستند. با توجه به تورم برای گرفتن مراسم باید بیش از ۵۰ میلیون تومان هزینه کرد، اما اکنون با خیالی آسوده این مبلغ را پسانداز یا برای داشتن زندگی مطلوبتری خرج میکنیم. همچنین از خرید وسایل غیرضروری اجتناب کردیم و توانستیم وسایل ضروری و مورد نیاز بیشتری را خریداری کنیم.»
نظر شما