به گزارش همشهری، نزدیک به یک سال از فعالیت کمیته فقهی بورس اوراق بهادار می‌گذرد.
این کمیته پس از تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار و همزمان با طرح مسائل فقهی در زمینه مسائل مالی فعالیت خود را رسما آغاز کرد و پس از آنکه بورس تهران برنامه‌ای را برای به‌کارگیری ابزار‌های جدید مالی آغاز کرد، فعالیت‌های این کمیته وارد ابعاد گسترده‌تری شد.
بورس اوراق بهادار از چند سال پیش برنامه استفاده از ابزار‌های مالی جدیدی مانند صکوک را به‌لحاظ فقهی و اقتصادی بررسی کرد اما پس از مدتی با وجود رفع تمامی موانع، طرح استفاده از ابزار‌های جدید مالی مسکوت باقی ماند.
مسئولان سازمان بورس پس از چندی اعلام کردند به‌کارگیری این ابزار مالی به‌دلیل مشکل مالیاتی متوقف شده و برای رفع این مشکل باید لایحه‌ای به مجلس ارسال شود.
سیدعباس موسویان، دبیر کمیته فقهی بورس نیز این موارد را تایید کرد و درباره آخرین وضعیت بررسی ابزار‌های مالی در این کمیته، به همشهری گفت: در حال حاضر کار بررسی ابزار‌های مالی چون صکوک اجاره، صکوک استثنا، اوراق مشارکت رهنی، فیوچرز و خرید و فروش استقراضی سهام (Short selling) به پایان رسیده است اما بحث مالیاتی و نرخ سود یا بازدهی این اوراق هنوز نهایی نشده و باید با هماهنگی دستگاه‌های ذی‌ربط نهایی شود.
موسویان از نهایی شدن بررسی اوراق مشارکت رهنی خبر داد و افزود: همه کارهای مربوط به اوراق مشارکت رهنی نهایی شده و حتی مشتری‌های آن نیز پیدا شده است اما 2نکته نرخ‌گذاری و بحث مالیاتی این اوراق همچنان روشن نشده است.
وی در مورد طرح جدید خرید و فروش استقراضی سهام اعلام کرد: این طرح هنوز در ایران انجام نشده، اما مسائل فقهی آن مورد بررسی و تصویب قرار گرفت.
او با بیان اینکه در مورد کارکرد اقتصادی این طرح اتفاق نظر به‌وجود نیامده است، ادامه داد: پس از بررسی‌های اقتصادی، ضرورتی برای راه‌اندازی این نوع ابزار دیده نشد.
دبیر کمیته فقهی بورس برای تعریف خرید و فروش استقراضی سهام توضیح داد: وقتی که شخصی سهامی را که متعلق به‌خودش نیست قرض می‌کند و آن را می‌فروشد و پس از مدتی آن سهام را دوباره خریداری می‌کند و به صاحبش باز می‌گرداند، اصطلاحا به‌روش استقراضی سهام عمل کرده است.
به گفته موسویان، این روش با 2 راهکار پیشنهادی از سوی کمیته فقهی قابلیت معامله پیدا کرد اما بررسی‌ها نشان داد که استفاده از این روش چندان برای اقتصاد ضروری نیست و دارای یکسری فواید و معایب است.
او به ضرورت به‌کارگیری ابزار مالی صکوک پرداخت و ادامه داد: برخلاف ابزار مالی دیگر استفاده از ابزار مالی مانند صکوک برای اقتصاد کشور بسیار ضروری و راهگشاست.
او خاطر نشان کرد: اوراق مالی صکوک در شرایطی که بنگاه‌های اقتصادی در دریافت منابع مالی از بانک‌ها با مشکل مواجهند، می‌تواند باعث تامین منابع مالی کارخانه‌های تولیدی شود.
دبیر کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار با بیان اینکه صنایع، بنگاه‌های اقتصادی و کارخانه‌های ما به شدت به استفاده از ابزاری مانند اوراق صکوک نیاز دارند، تصریح کرد: اوراق صکوک اجاره می‌تواند مکمل بازار مالی و سرمایه باشد و برخلاف تسهیلات زودبازده که لزوما به سوی فعالیت‌های تولیدی هدایت نمی‌شوند، می‌توان اطمینان داشت که این اوراق مستقیما به سوی تولید رهسپار می‌شوند.
او خاطرنشان کرد: سیستم اوراق صکوک به‌گونه‌ای است که منابع آن قطعا به‌سوی فعالیت‌های مولد و مفید هدایت می‌شود و بازار و صنایع کشور را فعال می‌سازد.
زمان عرضه صکوک
دبیر کمیته تخصصی در مورد زمان عرضه اوراق صکوک اظهار داشت: 2 نکته هم اکنون در مورد انتشار اوراق مالی جدید از جمله صکوک مطرح است؛
یکی بحث مالیاتی اوراق جدید است که باید در قالب لایحه‌ای در مجلس به تصویب برسد و دیگری بحث نرخ سود و میزان بازدهی این اوراق است که سازمان بورس باید در نشست مشترکی با بانک مرکزی میزان آن را مشخص کند.
