همشهری آنلاین _سحر جعفریان: در اتخاذ این تدابیر و اقدامات در عرصه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی اگر از نظر متخصصان این حوزه استفاده شود، بی‌شک می‌توان به نتایج مطلوبی دست یافت. در سال‌های اخیر کم نبوده‌اند کلانشهرهایی در دنیا که توانسته‌اند با اجرای قوانین و اقداماتی مؤثر آلودگی هوا را مهار و هوایی پاک و تمیز را به شهروندان‌شان هدیه کنند. در زیر به نمونه‌ها و الگوهای موفق در این زمینه به اختصار اشاره شده است.
توکیو، ژاپن:
- اولویت، توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی
ژاپن جزء کشورهایی است که آلودگی هوا در شهرهای بزرگ آن، مانند توکیو، از بزرگ‌ترین معضلات به شمار می‌آید و فرهنگسازی گام نخستی است که برای مقابله با آن برداشته شده است. فرهنگسازی به این صورت که استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی در ترددهای شهری باید به انتخاب اول شهروندان تبدیل شود. اکنون در پایتخت پرجمعیت این کشور اغلب افراد برای سفرهای روزانه از خودرو شخصی استفاده نمی‌کنند. همین موضوع به‌راحتی مشکل ترافیک را، که یکی از منابع اصلی ایجاد آلودگی است، مهار کرده است. تغییر عادت‌های شهری شهروندان، اصلاح مهندسی و فضای سبز خیابان‌ها و استفاده از مترو و قطار شهری، عرصه‌گشایی با پیوست‌های مطالعاتی، تنظیم و امضای توافق‌نامه کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و جایگزینی انرژی‌های پاک از جمله اقدامات مؤثری است که باعث شده توکیو از رتبه نخست دارا بودن آلودگی هوا به جایگاه پایین‌تر و البته پاک‌تر تغییر وضعیت دهد.
پکن، چین:
- روش‌های خلاقانه
پرتاب یون‌های نقره‌ای به ابرها برای تولید کریستال‌های یخی و ایجاد بارش‌های مصنوعی و ساخت آسمان خراش‌های بلند و پاشیدن آب از ارتفاع به آسمان از جمله اقدامات خلاقانه چین در شهر شلوغ پکن است تا آلودگی هوای این کلانشهر کنترل شود. آلودگی هوا در شهری که اغلب روزها در وضعیت خطرناک قرار داشت و ابری بزرگ و سیاه همیشه بر پکن سایه انداخته بود. از سویی، تشویق شهرنشینان به کاشت و پرورش گیاهان روی پشت‌بام منازل با هدف تصفیه هوای آلوده و طرحی موسوم به «جاروبرقی مکنده هوا» نیز کارساز افتاد تا ابر سیاه آلودگی هوا تا حدود قابل توجهی از پکن دور شود.
لندن، انگلیس:
- عوارض برای تردد خودرو در مرکز شهر
لندن قانون محدودیت تردد در معابر مرکزی شهر را از سال ۲۰۰۳ اجرا کرد. به واسطه اجرایی شدن این قانون افرادی که می‌خواستند با خودرو وارد مناطق مرکزی لندن شوند ابتدا می‌باید مبلغی را به‌عنوان عوارض پرداخت می‌کردند. بررسی‌های میدانی کارشناسان شهری بعد از اجرای آزمایشی این قانون نشان داد که استفاده از این شیوه سبب کاهش چشمگیر حجم ترافیک شده است. همچنین این قانون به‌طور غیرمستقیم گرایش شهروندان به استفاده از اتوبوس و سایر وسایل حمل‌ونقل عمومی را افزایش داد که البته شهرداری لندن نیز تجهیزات این ناوگان را با هدف تشویق شهروندان تقویت کرد. کاهش حجم گاز دی‌اکسیدکربن در هوای لندن اتفاقی بود که مدیران شهری را به اجرای مستمر و خلاقانه این طرح امیدوار کرد.
پاریس، فرانسه:
- پایتخت دوچرخه‌سواران
تجربه موفق و البته ساده شهرداری پاریس به‌عنوان یکی دیگر از شهرهای آلوده جهان، ترویج فرهنگ استفاده از دوچرخه‌های شهری بوده است. به‌طوری که پارکینگ‌های دوچرخه در این شهر شلوغ در ۵ سال اخیر از هزار پارکینگ به ۱۰ هزار افزایش یافته و پاریس را بعد از آمستردام هلند به پایتخت دوچرخه مشهور کرده است. طرح ترویج دوچرخه‌سواری در کنار طرح‌های جانبی مانند افزایش تعداد خودروهای الکترونیکی و ممنوعیت تردد خودروهای فرسوده و اعمال قوانین ویژه در زمینه محدودیت فعالیت صنایع شهری یا انتقال این صنایع به حاشیه شهر تا امروز توانسته است آلودگی هوای پاریس را نسبت به ۲ سال گذشته، ۴۷درصد کاهش دهد.
نیویورک، آمریکا:
- لایحه هوای پاک
نخستین گام در نیویورک برای کاهش شاخص آلودگی هوا، تصویب لایحه هوای پاک بود. به موجب این لایحه استفاده از سوخت‌های پاک اجباری شد و هیچ راننده‌ای حق نداشت بیش از یک دقیقه خودرو خود را در حالت توقف روشن نگه دارد. قانونی که درصورت نقض، جریمه مالی برای فرد خاطی به بار می‌آورد. استفاده از خودروهای استاندارد، سوخت مناسب و بهبود عملکرد موتورها نیز به‌طور جدی از سوی سازمان‌هایی که در سند لایحه هوای پاک ذکر شده بود، باید رعایت می‌شد. قوانینی که با اجرای ۸۰درصدی، خود نیویورک را به بزرگ‌ترین شهر دارای ناوگان اتوبوسرانی هیبریدی در آمریکا تبدیل کرد.
فرایبورگ، آلمان:
- رعایت حریم عابران و پیاده‌محوری
از سال ۲۰۰۸ برای کاهش آلودگی هوا و معضلات زیست‌محیطی، ورود خودروهای دیزلی و بنزینی به ناحیه‌های مشخصی از شهر فرایبورگ دود گرفته آلمان ممنوع شد. علاوه بر این، مواردی مانند کاهش استفاده از خودروهای شخصی، افزایش مسیر و حریم عابران پیاده و دوچرخه‌سواری، ممنوعیت توقف خودروها مقابل منازل و مراکز باعث شد طی ۱۲ سال بالاخره تعداد روزهای آلوده هوای شهر فرایبورگ از ۱۸۷ روز به ۶۳ روز در سال کاهش یابد. افزایش حریم عابران طرحی بود که بعدها به‌صورت دقیق در مونیخ نیز اجرا شد.
نظر شما