همشهری آنلاین _ رابعه تیموری: باید کوچه به کوچه بگردیم و در حاشیه کوچه‌ها به زیر پای خود خیره شویم تا آنچه را که معاونت فنی و عمران شهرداری منطقه کارنامه خود می‌نامد، ببینیم. در نگاه اول چندان هم قابل توجه نیست و تصورش سخت است که برای غلتیدن آرام آب در بستر نهرهای روبسته یا هموار بودن جای قدم‌های ما عده زیادی طرح و برنامه ریخته‌اند و آدم‌های زیادی در گرما و سرما بیل و کلنگ زده‌اند، ولی وقتی به معابری می‌رسیم که هنوز این کارهای «معمولی» انجام نشده تازه به اهمیت ماجرا پی می‌بریم. به قول «عباس شعبانی» معاون فنی و عمران شهردار تهران، این خدمات کوچک و پراکنده عمرانی که زیر پای ما و در گوشه و کنار محله‌ها انجام می‌شود، «کارهای کوچکی» نیستند و در افزایش رفاه اهالی و آبادانی محله‌ها تأثیر بسزایی دارند. در تعیین مقصد پنجمین قرار خدمت شهردار تهران، قرعه به نام منطقه ۱۷ افتاد و شعبانی به همراه تعدادی از مدیران شهری از نواحی منطقه و به‌ویژه ناحیه ۳ بازدید کرد تا نیازها و طرح‌های فنی و عمرانی این منطقه را مورد بررسی قرار دهند.
هنوز سپیده نزده و در روشنایی چراغ‌های فراوان صحن امامزاده، گنبد و گلدسته‌های حرم به زیبایی می‌درخشند. حرم امامزاده حسن(ع) به‌عنوان نقطه آغاز بازدید انتخاب شده و عباس شعبانی و مدیران شهری همراهش پس از زیارت راهی ناحیه ۳ می‌شوند. سفر صبحگاهی شعبانی و همراهانش ایستگاه‌های فراوانی دارد و تا به ناحیه ۳ برسند در طول مسیر از نقاط مختلفی دیدن می‌کنند. نخستین محلی که شرایط آن مهمانان را به توقف وا می‌دارد کوچه شهید «علی وفایی» است. در این کوچه در همسایگی چند مجتمع آپارتمانی نوساز تعداد زیادی خانه فرسوده و متروکه به چشم می‌خورد که محل رفت‌وآمد معتادان و اراذل و اوباش شده است. مقابل در ورودی یکی از پلاک‌های نیمه مخروبه را که دیوارهای آجری آن به زحمت سر پا مانده با گل و آجر تیغه کشیده‌اند. «علی رضایی» معاون فنی و عمران شهردار منطقه ۱۷ که مهمانان را همراهی می‌کند، می‌گوید: «به دلیل اینکه قفل و نرده‌های فیزیکی نمی‌توانست مانع ورود افراد ناباب به داخل ساختمان شود، مالک، ورودی خانه را با تیغه مسدود کرده است.» به گفته رضایی بیش از ۸۰درصد پلاک‌های این کوچه متروکه است.
- نهرهای پردردسر
در کوچه‌های مجاور کوچه شهید وفایی پروژه نیمه‌کاره‌ای وجود دارد که ساخت‌وساز آن معطل مانده است. معاون فنی و عمران منطقه می‌گوید: «این پروژه کاربری ورزشی دارد و برای افزایش سرانه‌های ورزشی این محله ۵ سال پیش آغاز شده، ولی به دلیل مشکلاتی مانند نداشتن پیمانکار نیمه‌کاره مانده است.» تخصص مهمانان و میزبانان در امور فنی و عمرانی سبب می‌شود در هر کوچه به شرایط نهرها و معابر توجه خاصی شود. عملیات جدول‌کشی نهرهای کوچه شهید «امیر زارع» در حال انجام است. رضایی توضیح می‌دهد: «نهرهای این کوچه همیشه گرفتگی داشت و موقع بارندگی مشکلات زیادی را برای ساکنان به وجود می‌آورد.» از مقابل هریک از نهرها عبور می‌کنیم بوی زننده فاضلاب به مشام می‌رسد و با آنکه تازه لایروبی شده‌اند آب راکد داخل آنها کدر و کثیف است. آسفالت کف بعضی از کوچه‌ها مانند کوچه شهید نصیری که نهرهای آنها کانیو شده‌اند تازه است، ولی کمبود آسفالت سبب شده روکش خیابان‌ها حسابگرانه ریخته شود. در آن ساعت روز که تازه سپیده سر زده خیابان‌ها و کوچه‌های منطقه ۱۷ خلوت و کم رفت‌وآمد است، ولی تک و توک شهروندان سحرخیزی هم به چشم می‌خورند که برای رفتن به محل کار شال و کلاه کرده‌اند.
- سوله‌های سمج مزاحم
یکی از شهروندان به بازدیدکنندگان نزدیک می‌شود و وقتی اطمینان پیدا می‌کند از مدیران شهری هستند از نامناسب بودن آسفالت بعضی از معابر گلایه می‌کند: «انشعاب فاضلاب بسیاری از کوچه‌ها سال‌ها پیش به فاضلاب شهری وصل شده و نهرهای آنها هم جمع‌آوری شده‌اند، ولی بعد از پایان جمع‌آوری نهرها کوچه‌ها آسفالت نشده‌اند. در این معابر بر اثر فعالیت‌های عمرانی چاله‌ها و فرورفتگی‌هایی به وجود آمده که رفت‌وآمد اهالی را دشوار کرده و بارها به دلیل این پستی و بلندی‌ها سالخوردگان زمین خورده و آسیب دیده‌اند.» توضیحات مدیران شهری درباره کمبود آسفالت او را قانع نمی‌کند و تا وعده آسفالت کوچه محل سکونتش را از آنها نمی‌گیرد، از خواسته‌اش کوتاه نمی‌آید. مرد میانسالی که لباس پیاده‌روی به تن دارد با دیدن مهمانان متوجه می‌شود که گذر مدیران شهر تهران به این منطقه افتاده و فرصت را برای درددل غنیمت می‌شمرد. او از موش‌های بزرگی می‌گوید که با خیال آسوده در نهرهای روباز کوچه‌ها جست‌وخیز می‌کنند و از مدیران شهری می‌خواهد ساماندهی نهرها را با سرعت بیشتری انجام دهند. پروژه فرامنطقه‌ای باغ‌راه حضرت فاطمه زهرا(س) یکی از ایستگاه‌های بازدیدکنندگان است. برچیده نشدن سوله راه‌آهن از فضای آزاد شده خط آهن تهران‌ـ تبریز نخستین نکته‌ای است که توجه شعبانی را به خود جلب می‌کند. این سوله‌ها که تعدادشان در این منطقه کم نیست، حتی پس از زیرزمینی شدن خط آهن تهران‌ـ تبریز سمج و محکم سر جای خود باقی مانده و به پناهگاه امنی برای معتادان و بزهکاران تبدیل شده‌اند. پروژه باغ‌راه به مرحله زیرسازی و محوطه‌سازی رسیده و شعبانی و همراهانش مسائل فنی این بخش از پروژه را بررسی می‌کنند. عبور از مقابل بوستان زمزم مهمانان را وسوسه می‌کند که به مزار شهدای گمنام انتهای بوستان سری بزنند. هوای صبحگاهی بوستان دلچسب است و سوز هوای کوچه‌های بی‌درخت و سبزه منطقه را ندارد.
- پلی برای اتصال مناطق ۱۷ و ۱۸
وقتی از روی پل عابرپیاده حریم ریل راه‌آهن تهران‌ـ اهواز عبور می‌کنند رضایی درباره شکافی که میان محله وصفنارد قدیم ایجاد شده، توضیح می‌دهد: «بخشی از محله وصفنارد در منطقه ۱۸ و بخشی در منطقه ۱۷ قرار گرفته و دسترسی اهالی دشوار شده است.» او پیشنهاد می‌کند در بزرگراه آیت‌الله سعیدی پل روگذری ایجاد شود تا دسترسی شهروندان به منطقه ۱۸ تسهیل شود و بتوانند با طی مسافتی کوتاه حرم امامزاده زید(ع) را زیارت کنند. در نزدیکی پل قلعه‌مرغی و درمانگاه مهرگان زمین خالی وسیعی قرار دارد که در انتهای آن تعدادی خانه سازمانی متروکه به چشم می‌خورد. به گفته رضایی این زمین که در گذشته به ژاندارمری تعلق داشته، قرار است به گرمخانه‌ای برای افراد بی‌خانمان تبدیل شود. «کاظم خدمتی» که به تازگی به‌عنوان شهردار ناحیه ۳ منطقه ۱۷ انتخاب شده در مرز ناحیه منتظر مهمانان است و با اضافه شدن او به جمع بازدیدکنندگان گشت‌وگذار در این ناحیه آغاز می‌شود. معابر این ناحیه در حوزه فنی و عمرانی به نگاه و توجه ویژه‌ای نیاز دارد و دلیل انتخاب این ناحیه برای بازدید شعبانی و همراهانش هم همین موضوع است. نهرهای چند خیابان و کوچه ناحیه ۳ شرایط مناسبی ندارند و باید برای ساماندهی آنها چاره‌ای اندیشیده شود. خیابان تشیع از معابری است که به تازگی اوضاع نهرهای آن سر و سامان پیدا کرده‌اند. در بازدید از این خیابان، رضایی توضیح می‌دهد: «نهرهای خیابان تشیع که از خیابان‌های مهم و پر تردد ناحیه ۳ است، مشکلات متعددی داشتند و اهالی این خیابان سال‌ها با مشکل آبگرفتگی معابر دست به گریبان بودند. در این خیابان هنگام بارندگی آب معابر به داخل خانه‌ها سرازیر می‌شد و وجود موش‌ها امان اهالی را بریده بود. با جمع‌آوری نهرهای خیابان و کانیو کردن آنها این مسائل کاهش پیدا کرده و مشکلات چندین ساله اهالی حل شده است.»
۹۲/۶ مقدار پیشرفت فیزیکی پروژه‌های مستمر معاونت فنی عمران منطقه ۱۷ است.
۱۵ هزارمترمربع در منطقه ۱۷ پیاده‌روسازی شده است.
۷۳۶۸ تن آسفالت برای لکه‌گیری، روکش دستی و مکانیکی معابر منطقه ۱۷ صرف شده که ۲۹۳۱ تن به‌صورت لکه‌گیری و ۱۹۵۱ تن برای روکش دستی معابر مورد استفاده قرار گرفته است.
۸۶۰ تیر برق فرسوده و چوبی سال گذشته از معابر منطقه ۱۷ جمع‌آوری و تعویض شدند.
- پیشنهادهایی که به تصویب رسید
گشت‌وگذار و بازدید از منطقه ۱۷ سبب شده معاون فنی و عمران شهردار تهران و همراهانش از مشکلات و نیازهای منطقه آگاهی بیشتری پیدا کنند. آنها پس از پایان بازدید با مدیران شهری منطقه به مشورت و تبادل نظر پرداختند و برای مشکلات مختلف راه‌حل‌هایی را در نظر گرفتند. موارد زیر شرح تعدادی از این گره‌ها و چاره‌اندیشی‌هاست.
۱. موضوع: ساخت پل روگذر بزرگراه آیت‌الله سعیدی برای اتصال مناطق ۱۷ و ۱۸
مصوبه: برای اجرا به شهردار تهران پیشنهاد می‌شود.
۲. موضوع: ساماندهی، مرمت و زیرسازی دو معبر فوقانی تونل قطار تهران‌ـ تبریز
مصوبه: در صورت تصویب نهایی توسط شهردار تهران، به اجرا می‌رسد.
۳. موضوع: به سرانجام رسیدن عملیات عمرانی طرح تخریب و نوسازی درمانگاه مهرگان
مصوبه: تأمین‌کننده منابع مالی طرح مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۴. موضوع:پرداخت به موقع و منظم مطالبات و حقوق معوقه پیمانکاران و کارگران پروژه‌های فنی عمرانی
مصوبه: در جلسات تعیین بودجه و منابع مالی مورد بررسی و توجه قرار می‌گیرد.
۵. موضوع: در پرداخت‌های مالی به پیمانکاران و کارگرانی که در مناطق جنوبی مانند منطقه ۱۷ مشغول هستند ضریب دشواری کار در نظر گرفته شود.
مصوبه: برای پرداخت‌های همه مناطق فرمول عمومی تعیین می‌شود که ضریب سهولت کار یکی از فاکتورهای این فرمول است.
۶. موضوع: نهرهای معابر خیابان‌های شهسوار شمالی و جنوبی ساماندهی شوند.
مصوبه: با در نظر گرفتن شرایط معابر اجرا می‌شود.
- کارهای بر زمین مانده و نمانده
شهرداری ناحیه ۳، نقطه پایان بازدید معاون فنی و عمران شهردار تهران از منطقه ۱۷ است و حالا باید با میزبانان به شور و مشورت بنشیند تا با توجه به امکانات و شرایط موجود، اولویت‌های خدمات فنی و عمرانی این منطقه را تعیین کنند. گفت‌وگوی آنها با توضیحات علی رضایی آغاز می‌شود. شرح معاون فنی و عمران شهردار منطقه ۱۷ از سیمای کلی منطقه، محروم بودن آن و لزوم خدمت‌رسانی جهادی را به خوبی نشان می‌دهد. پس از شمردن امکانات و کمبودهای منطقه نوبت به شرح شرایط عمرانی محله‌ها می‌رسد. رضایی می‌گوید: «سال گذشته ما در منطقه، ۹۵ نقطه آبگیر داشتیم که با اصلاح شبکه جمع‌آوری آب‌های سطحی، مشکل آبگرفتگی معابر منطقه کاملاً حل شده و فقط در نقاطی به دلیل نامناسب بودن روکش آسفالت آب‌ماندگی سطحی داریم.»
رضایی، هدایت آب‌های سطحی معابر فرعی را از برنامه‌های پیش‌بینی شده در سال جاری ذکر می‌کند و نهرسازی و ساماندهی نهرهای موجود را از اولویت‌های معاونت فنی و عمرانی منطقه بر می‌شمرد. به گفته رضایی مهم‌ترین درخواست‌های مردمی ثبت شده در سامانه ۱۳۷ در حوزه فنی و عمران، مربوط به لکه‌گیری و آسفالت معابر است. شهردار ناحیه ۳ گستردگی بافت فرسوده را به شرح مشکلات منطقه می‌افزاید: «مردم این منطقه توان نوسازی پلاک‌های فرسوده خود را ندارند و به نوسازی مشارکتی و تجمیع املاک‌شان هم تمایلی نشان نمی‌دهند.» او از معاون شهردار تهران می‌خواهد که در این قرار خدمت برای نوسازی بافت فرسوده منطقه چاره‌ای اساسی اندیشیده شود و برای ساکنان این بافت تسهیلات ویژه‌ای اختصاص پیدا کند. صحبت‌های شعبانی نشان می‌دهد حاصل تلاش همکارانش در این منطقه را شایسته قدردانی می‌داند. او می‌گوید: «این کارهای جزئی و کوچکی که شما به‌صورت پراکنده در نقاط مختلف منطقه انجام دادید، در زیست‌پذیری محله و رفاه اهالی نقش زیادی دارد و کارهای بزرگی هستند. این رویکرد شما می‌تواند الگویی برای سایر مناطق باشد.»
- مشکلات نهر خیابان حسینی‌نژاد
وجود موش، لجن و استشمام بوی تعفن بخشی از مشکلات نهر خیابان شهید حسینی‌نژاد است. «نادر صمدی» می‌گوید: «وقتی باران می‌بارد سطح این خیابان پر از آب می‌شود و آب به داخل خانه‌ها راه پیدا می‌کند. دیوار بسیاری از خانه‌های قدیمی محله به دلیل نفوذ آب باران نم زده‌اند.» صمدی به آلودگی نهرهای این خیابان اشاره می‌کند و می‌گوید: «این نهرها به لایروبی مداوم نیاز دارند و باید اصلاح شوند. در نهرها جانوران موذی مانند موش و سوسک وجود دارد و تابستان‌ها بوی تعفن آن امان ما را می‌برد.»
- آسفالت‌های قدیمی و نامناسب
فعالیت‌های عمرانی مانند کانیو کردن نهرها که در خیابان‌های مختلف ناحیه ۳ انجام شده، رضایت اهالی را به دنبال داشته، ولی به تأخیر افتادن روکش آسفالت این معابر مشکلاتی را برای شهروندان به وجود آورده است. «زینب اسماعیلی» از اهالی محله مقدم است. او می‌گوید: «آسفالت بسیاری از کوچه‌ها به تعمیر و تعویض نیاز دارد و شهروندان موقع عبور از این کوچه‌ها به دردسر می‌افتند. بارها سالخوردگان، موتورسیکلت‌سواران و معلولان به دلیل نامناسب بودن آسفالت آسیب دیده‌اند.» اسماعیلی تعدادی از کوچه‌های محله مقدم را نام می‌برد که روکش آسفالت مناسبی ندارند.
نظر شما