بررسی همشهری نشان از آن دارد که ورود مسافر به فرودگاه هیچ کمکی به او نمی‌کند، زیرا ایران‌ایر به عنوان بزرگ‌ترین شرکت و دارنده هواپیماهای متعدد، لیست انتظار خود را حذف کرده و متقاضیان سفر آنی باید دست به دامن شرکت‌هایی شوند که با چند هواپیمای برد متوسط در شرایط نابسامان کنونی به جابهجایی مسافر مشغولند.در حالی که نمایندگان فروش بلیت هواپیمای ایران‌ایر این اقدام را فرصتی برای ارتقای کیفیت و خدمات پروازی تفسیر می‌کنند، کارشناسان توریسم و آژانس‌داران اعتقاد دیگری دارند.
ایران‌ایر معتقد است با حذف لیست انتظار، پروازها به موقع انجام می‌شود و از ازدحام مسافر در فرودگاه جلوگیری شده است.
فقط 5300 صندلی
براساس اطلاعات پایگاه اینترنتی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، هما، این شرکت 8هزار و 214 صندلی پروازی دارد که با کسر ظرفیت 7 فروند بوئینگ 747 که عموما در پروازهای داخلی شرکت نمی‌کنند، 5 هزار و 380 صندلی باقی می‌ماند که باز هم سهم صندلی پروازهای داخلی کمتر از این تعداد خواهد شد. بنابراین، شرکت هواپیمایی ایران‌ایر با حدود 5 هزار صندلی در تقاضای 10درصدی حمل و نقل مسافر داخلی شرکت می‌کند که این تعداد اصلا جوابگو نیست.
در واقع اگر آمارها به درستی ارائه شده باشد، 81 فرودگاه ایران، قادر است چیزی حدود 14میلیون مسافر را جابه‌جا کند. براین اساس هر صندلی شرکت هما فقط قادر است حدود 2هزار و 641 نفر را در سال به مقصد برساند. حتی اگر شرایط بحرانی تحریم‌ها را در نظر بگیریم، باز نمی‌توان این ظرفیت را برای شرکتی که دولت آن را پشتیبانی می‌کند، قابل قبول دانست.
پس از ایران‌ایر، شرکت هواپیمایی ماهان با 18 فروند هواپیما و حدود 3هزار و 940 صندلی بیشترین سهم صندلی را دارد. هواپیمایی آسمان نیز با 2 هزار و 836 صندلی و 28 فروندهواپیما که بیشتر برد متوسط هستند، سهم قابل توجهی در جابهجایی مسافر دارد ولی باز هم باید تعداد قابل توجهی از صندلی‌ها را برای پروازهای خارجی کسر کنیم. در این شرایط فروش بلیت عملا برای مسافرت‌های آنی به احتمالی ناممکن یا بهتراست گفته شود سخت ممکن تبدیل شده است. این احتمال برای مقاصدی نظیر اهواز که در سال اخیر گرد و خاک و غبار در بسیاری روزها پروازهایش را کنسل کرده به عدد کمتری می‌رسد.
به نفع رقبا تمام می‌شود
اسرافیل شفیعزاده مدرس دانشگاه و عضو جامعه تخصصی تورگردانان در تحلیل این وضعیت به همشهری گفت: چنین تصمیماتی به نفع رقبا و به ضرر مسافران تمام می‌شود و اگر حذف لیست انتظار در سایر فرودگاه‌های کشورهای دیگر و نظام‌های هواپیمایی جهان وجود داشت، ایران‌ایر هم می‌توانست از آن بهره‌برداری کند.
وی چنین تصمیم‌گیری‌هایی را ناشی از فقدان مدیریت متخصص دانست و افزود: لیست انتظار برای شرکت‌های هواپیمایی یک فرصت محسوب می‌شود چرا که اگر پرواز با صندلی خالی صورت گیرد، به ضرر آنها تمام می‌شود و تازه در کشورهای دیگر، بلیت لیست انتظار حتی با نرخی ارزان‌تر از نرخ معمولی فروخته می‌شود تا مبادا پرواز با صندلی خالی انجام گیرد و شرکت متضرر شود. آن وقت حتی با وجود نرخ سوبسیدی بلیت در ایران چه‌طور می‌توان پرواز با صندلی خالی را در راستای کیفیت بخشی به پروازها تحلیل کرد.این فعال عرصه توریسم و آژانس‌دار همچنین تاکید کرد: ایران‌ایر یک شرکت زیان‌ده است و این برمی‌گردد به سوء مدیریت‌ها، وگرنه در این سال‌ها، مسئولان ما به‌خوبی دریافته‌اند که چگونه می‌توانند از راه‌هایی تحریم را دور زده و به نحوی مشکل را برطرف کنند.
شفیعزاده مشکلات ایران‌ایر را ساختاری‌تر از آن دانست که بتوان در یک بحث برای آن به جمع‌بندی رسید و اظهار داشت: اینگونه سیاست‌ها جز خراب‌شدن بازار و از دست‌دادن مسافر، نتیجه‌ای دیگر در پی نخواهد داشت و ما به‌طور مستمر به مدیران این شرکت توصیه کرده‌ایم تا می توانند بلیت ارزان‌تری را در مسیرهای خارجی بفروشند و مسافر ایرانی را دستکم از دست ندهند.در حال حاضر ترکیش‌ایر لاین دستکم 20 خط پروازی از ایران به سایر نقاط جهان تدارک دیده است که به مراتب از قیمت پایین‌تری برخوردار است. هواپیمایی قطر نیز در تابستان اخیر قیمت پرواز خود از این کشور تا تهران را تا 17 هزار تومان تقلیل داده بود.
فقط اتوبوس
اگر مسافرتی آنی و یکباره برایتان روی داد وقت خود را به لیست انتظار و امثال آن نسپارید و یکراست راهی ترمینال‌های اتوبوس شوید.
این واقعیت تلخ اینک گریبانگیر مسافرت‌های ماست که به جز برنامه سفرهای از پیش‌تعیین‌شده، در طول سال هم مانند مواقع پیک سفر امکان خرید بلیت برای سفرهای آنی با هواپیما و قطار در حداقل احتمالات است.
البته این نکته قابل قبول است که تا آزادسازی در نرخ بلیت‌های داخلی انجام نشود، انجام پروازهای داخلی همراه با ضرر خواهد بود، اما موضوع فروش بلیت سوبسیددار به بهانه‌ای برای کاهش خدمات شرکت‌های هواپیمایی تبدیل شده، زیرا مسافری که نمی‌خواهد با اتوبوس سفر کند و جان خود را به ریسک جاده‌ها بسپارد و از سویی نتوانسته بلیت قطار فراهم کند، چاره‌ای جز استفاده از همین امکان پروازی ندارد و این انحصار سبب شده هر نوع کیفیت بخشی در پروازها و خدمات‌دهی به مسافران، قربانی انحصار هواپیماداران شود.
