هر دیسک یک مرکز نرم ژلاتینی‌مانند و یک دیواره محافظ سخت دارد. حالت اندامی نامناسب، وارد شدن فشار مکرر به ستون فقرات، آسیب دیدن ستون فقرات و یا ساییدگی و فرسایش طبیعی ناشی از بالا رفتن سن می‌تواند باعث پاره شدن دیواره دیسک شود. وقتی دیواره خارجی دیسک پاره می‌شود، ممکن است ماده داخلی دیسک از این ترک‌خوردگی بیرون بزند و عصب‌های نخاعی را تحریک کند. تحریک شدن عصب عامل ایجاد کمر درد و ناراحتی و دردی موسوم به درد سیاتیک است که رو به پایین در پشت پا منتشر می‌شود.
دلایل آسیب دیدن دیسک کمر
مشکل فتق دیسک کمر زمانی پیش می‌آید که ماده داخل دیسک به لایه بیرونی دیسک فشار بیاورد و از آن بیرون بزند. دیسک‌های بین‌مهره‌ای لایه‌های بافتی سخت و در عین‌حال منعطفی هستند که ماده‌ای نرم و ژله‌مانند درونشان قرار دارد. فتق دیسک کمر به دو دلیل ایجاد می‌شود:
بیماری فرسایش دیسک
به مرور زمان بخشی از آب موجود در دیسک از بین می‌رود، در نتیجه دیسک خشک و فشرده می‌شود ـ به این عارضه فرسایش یا دژنراسیون دیسک می‌گویند. پوشش بیرونی دیسک ضعیف می‌شود و ماده ژلاتینی درون دیسک از ترک یا شکاف ایجاد شده در دیواره دیسک بیرون می‌زند.
آسیب‌دیدگی کمر
احتمال فتق دیسک کمر پس از تصادف یا سانحه آسیب‌زننده به ستون فقرات، مثلاً سقوط یا تصادف خودرو وجود دارد. همچنین کشش بیش از حد کمر، مانند زمانی‌که سعی می‌کنید بار سنگینی را با تکنیک اشتباه و غیرایمن از روی زمین بلند کنید، می‌تواند باعث فتق دیسک کمر شود.
درمان‌های غیرجراحی دیسک کمر را پیش از جراحی امتحان کنید
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی و تمرین‌های پایدارکننده کمر به‌طور مستقیم باعث تغییر فتق دیسک نمی‌شود، اما عضله‌های ستون فقرات کمری را پایدار می‌کند. وقتی عضله‌ها پایدار شود، بار کمتری به دیسک‌ها و مهره‌ها تحمیل می‌شود. عضله‌های قوی‌تر و متعادل‌تر به کنترل مهره‌های کمری کمک می‌کنند و خطر آسیب دیدن یا آسیب‌دیدگی عصب‌ها و دیسک را به حداقل می‌رسانند.
داروهای ضدالتهابی
این داروها بخشی از فشار وارد بر عصب‌های تحت‌فشار را از طریق کاهش دادن التهاب کم می‌کنند. داروهای NSAIDs را باید تحت نظر پزشک مصرف کنید.
داروهای استروئیدی خوراکی
داروهای استروئیدی خوراکی مانند پردنیزون و مدرول مدت‌هاست که برای درمان حمله‌های حاد و ناگهانی فتق دیسک مصرف می‌شود. البته میزان اثربخشی این داروها برای تسکین درد مشخص نیست.
داروهای دیگر
مسکن‌های مخدر و داروهای شل‌کننده عضله داروهای دیگری هستند که غالباً برای بیماران دچار فتق دیسک تجویز می‌شوند. مصرف مسکن‌های مخدر برای مدیریت درد شدید و کوتاه‌مدت مفید است. لازم است بدانید که داروهای مخدر اعتیادآوراند و در اثر مصرفشان خواب‌آلود می‌شوید. چون این داروها وابستگی ایجاد می‌کنند، فقط برای یک دوره کوتاه تجویز می‌شوند. گرفتگی یا اسپاسم عضله یکی از عوارض فتق دیسک کمر است، داروهای شل‌کننده عضله برای رفع این عارضه کاربرد دارد.
تزریق استروئید در فضای اپیدورال
کورتیزون را می‌توان مستقیماً در ناحیه گیرافتادگی عصب تزریق کرد. این تزریق نیز مانند تجویز داروهای ضدالتهابی خوراکی با هدف از بین بردن تحریک عصب‌ها انجام می‌شود. چنانچه درمان با تزریق انتخاب شود، دارو مستقیماً وارد ناحیه فتق دیسک می‌شود و به طور خوراکی مصرف نمی‌شود تا در تمام بدن پخش شود.
بلوک انتخابی ریشه عصب
بلوک انتخابی ریشه عصب (SNRB) به معنای تزریق استروئید (کورتیزون) طولانی‌اثر دور ریشه‌های عصب در محل خروج از ستون فقرات است.
این تزریق درد و التهاب ناشی از تحت فشار قرار گرفتن عصب را کاهش می‌دهد. البته بلاک ریشه عصب کاربرد تشخیصی نیز دارد و پزشکان از طریق «بی‌حس کردن» عصب موردنظر متوجه می‌شوند که آیا آن عصب در حالت عادی تحت فشار است و تحریک می‌شود یا خیر.
ماساژ
ماساژ بافت‌های عمقی روش فوق‌العاده‌ای برای مدیریت نقطه‌های دردناک سفت و مقاوم است. ماساژ عمقی ناحیه‌های مشکل‌آفرین عضلات یا فاسیاها را هدف می‌گیرد ـ فاسیا لایه ضخیم و سختی از بافت پیوندی است که لایه‌ها و عضله‌های پیرامون را از هم جدا می‌کند. - ماساژدرمانی انقباض عضلانی ناشی از تحت فشار قرار گرفتن عصب را برطرف می‌کند و درد را تسکین می‌دهد. درد برخی بیماران پس از فقط یک جلسه ماساژدرمانی در حد قابل ملاحظه‌ای تسکین می‌یابد.
تحریک الکتریکی عصب از روی پوست (TENS)
برای درمان با TENS از الکترودهای قرار گرفته روی پدهای کوچک چسبداری استفاده می‌شود که با سیم به یک دستگاه مجهز به باتری متصل‌اند. متخصص الکترودها را روی ناحیه‌های دردناک قرار می‌دهد و جریان برق را در الکترودها برقرار می‌کند؛ درنتیجه عصب‌های حسی تحریک می‌شود و گزگزی ایجاد می‌شود که احساس درد را کاهش می‌دهد.
پلاسمای سرشار از پلاکت
پلاسمای سرشار از پلاکت (PRP) از نمونه خون گرفته‌شده از خود بیمار به دست می‌آید و در محل آسیب‌دیده تزریق می‌شود. ابتدا خون در سانتریفیوژ چرخانده می‌شود تا گلبول‌های سفید و قرمز آن جدا شود و غلظت پلاکت‌ها در پلاسمای مایع بیشتر شود.
اگر روش‌های غیرجراحی مؤثر نبود، باید چه کار کنم؟
ترکیب مسکن، فیزیوتراپی و تزریق مشکل فتق دیسک بسیاری از بیماران را درمان می‌کند. اما سؤال این‌جاست که اگر درمان‌های غیرجراحی کمکی به درمان فتق دیسک نکرد، باید چه کار کرد؟ چنانچه درمان‌های غیرتهاجمی را امتحان کردید، اما نتیجه رضایت‌بخشی نگرفتید، می‌توانید برای بهره‌گیری از بهترین راه‌حل جراحی جهت درمان دیسک کمرتان به جراح دیسک کمر مراجعه کنید.
نظر شما