شاید این سخت‌ترین سؤالی باشد که می‌توان برای داوری یک فیلم مطرح کرد، شاید هم باید با نگاهی نسبی به ماجرا نگریست و تا این حد مطلق، خوب و بد را به سبک مبصرهای دبستان روی تخته ننوشت.
اما قاعدتا اولین کاری که هر تماشاگر پس از دیدن یک فیلم می‌کند، آن است که وقتی با هوای تازه بیرون سالن سینما ریه‌اش پر شد، از خود بپرسد، فیلم خوب بود یا بد؟ پاسخ این سؤال بستگی به لذتی دارد که او از دیدن یک اثر برده است. گاه این لذت آن‌قدر شیرین است که احتیاج به پاسخ ندارد اما گاهی اوقات او فیلم را روی کفه ترازوی داوری خود می‌گذارد تا ببیند به اندازه‌ای که پول خرج کرده و وقت گذاشته چه عایدش شده و آن موقع است که از خود می‌پرسد: «که چی؟»
«کنعان» ساخته مانی حقیقی از آن دست فیلم‌هایی است که خیلی‌ها پس از دیدن آن، این سؤال را از خود پرسیده‌اند. حق هم داشته‌اند چون نتوانسته‌اند به شناخت درستی از شخصیت‌های این فیلم برسند. این مشکل از آنجا ناشی می‌شود که معلوم نیست این آدم‌های قصه در کدام اتمسفر نفس می‌کشند؟ با هم چه مناسبتی دارند و اصلا دردشان چیست؟این می‌شود که پس از دیدن این آدم فضایی‌های ناشناس از خود می‌پرسند: «که چی؟»؛ سؤالی که فیلم هیچ پاسخ روشنی برای آن ندارد.
فیلم 4 شخصیت اصلی دارد که نسبت‌های مشخصی با هم دارند اما سطح روابطشان در هاله‌ای از ابهام گمشده است تا جایی که در برخی صحنه‌ها به نظر می‌رسد تیغ ممیزی به گوشه نگاتیو گیر کرده، در حالی که به زعم سازندگان، فیلم دچار هیچ جرح و تعدیلی حداقل در تدوین نهایی نشده است؛ مثل صحنه‌ای که علی و مینا در آپارتمان مینا مشغول صحبت هستند و بعد با یک پرش سریع علی با چهره‌ای مبهوت که بیننده ردپایی از خیانت در آن می‌بیند، در لابی مجتمع با آذر مواجه می‌شود، یا صحنه‌ای که مینا، تنها در آپارتمان علی با حسرت به زندگی مجردی او نگاه می‌کند، یا صحنه‌ای که مرتضی نیمه‌های شب در ساختمان نیمه‌کاره‌اش به سگ‌ها غذا می‌دهد و... ، آن وقت این بیننده است که درمانده از یافتن نوع رابطه آدم‌های قصه می‌ماند.
این سردرگمی در فصل‌های پایانی فیلم به اوج می‌رسد به ویژه آنجا که مینا پس از صحنه گاوکشی، با درختی پر از دخیل مواجه می‌شود که بیش از آنکه بخواهد حس دینی داشته باشد، یادآور خرافات است و همین مواجهه به سبک کارهای تلویزیونی باعث تحول او می‌شود تا با مرتضی بماند و این می‌شود که خیلی از بینندگان در آخر کار «کنعان» را نمایشی از بی‌دردی‌ها می‌دانند.
اما شاید بیش از آنکه مخاطبان بخواهند پس از دیدن این فیلم از خود بپرسند «که چی؟» مسئولان معاونت سینمایی ارشاد باید به این سؤال پاسخ می‌دادند. ولی حالا فقط باید امیدوار بود که این فیلم را در میان فیلم‌های دینی یا معناگرا به حساب نیاورند، چون ظاهرا بیش از باطن و محتوا، این ظاهر است که ارزش دارد.
