اگر مهم‌ترین شاخصه‌های آثار حسن فتحی را دیالوگ‌نویسی، قصه روان و سرراست و همچنین بازی‌های خوب و یکدست بدانیم، در جیران اما نشانه‌های کمی از این شاخصه‌ها می‌بینیم. برخی معتقدند تمام توان فتحی برای «مست عشق» گذاشته شده و اینجا با نهایتا ۳۰ درصد توان و ویژگی‌های «حسن فتحی» پشت فرمان کارگردانی جیران نشسته است.

جیران

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فرهیختگان، حالا که «جیران» به قسمت پنجمش رسیده می‌توان حدس زد ماجرای دعوای سریال «آهوی من مارال» و این مجموعه بیشتر به‌نفع آخرین ساخته حسن فتحی بوده است و مخاطبان بابت این تاخیر چندهفته‌ای چیز خاصی از دست نداده‌اند.

دومین سریال شبکه نمایش خانگی و پانزدهمین سریال فتحی هیچ نشانی از کارنامه پربار او ندارد. انتخاب ناصرالدین‌شاه که در یکی، دو سال اخیر محبوبیت خاصی بین کارگردانان تلویزیون و سینما داشته برای روایت یک داستان عاشقانه از سوی کارگردانی که امیدوار بودیم و قرار بود ادامه‌دهنده راه علی حاتمی باشد، چندان عجیب نیست. حتی محور قراردادن عشق در «جیران» هم کاملا طبیعی است. اما آنچه باعث می‌شود پس از دیدن هر قسمت از جیران، به تیتراژ رجوع کنیم تا مطمئن شویم حسن فتحی آن را ساخته یا یک کارگردان جوان، تفاوت کیفیت این سریال با آثار قبلی این کارگردان خوشنام است.

البته فیلیمو پیش از این و با قصه ناصرالدین‌شاه، سریال «قبله عالم» را ساخته بود که به‌واسطه ضعف‌های فراوانش نتوانست در جذب مخاطبان موفق عمل کند. نکته جالب این سریال حضور حامد کمیلی در نقش ناصرالدین‌شاه بود. دلیل اینکه کارگردانان محترم از جمشید مشایخی و عزت‌الله انتظامی و ایرج راد برای ایفای نقش ناصرالدین‌شاه به کمیلی و بهرام رادان رسیده‌اند را نمی‌توان با ادله تاریخی جواب داد. طبعا ظاهر و ویژگی‌های شخصیتی ناصرالدین‌شاه در این مدت تغییری نکرده و مسائل دیگری مانند بازگشت سرمایه و تغییر نسل‌ها شاید در این تغییرات موثر بوده‌اند.

با این تفاسیر البته حضور حسن معجونی در نقش ناصرالدین‌شاه در «آهوی من مارال» را باید استثنا دانست. درباره دوره ناصرالدین‌شاه که پس از محمدشاه و پیش از مظفرالدین‌شاه آمده و ۴۹ سال هم سلطنت کرد و طولانی‌ترین دوران سلطنت در دوره قاجار و یکی از بلندترین دوران حکومت در تاریخ معاصر ایران را به نام خودش ثبت کرده به کرات نوشته‌اند و گفته‌اند و فیلم ساخته‌اند. این مدت تقریبا نیم‌قرن پادشاهی، اتفاقات متعددی در دل خودش جای داده و همین حوادث و کاراکتر خاص ناصرالدین‌شاه و همچنین سبک زندگی خاص او، باعث جذابیت این دوره برای مورخان و اهالی هنر شده است. جیران اما در همین مرحله بازی را واگذار می‌کند. هرقدر که انتخاب پریناز ایزدیار برای بازی در نقش خدیجه تجریشی مناسب است، بهرام رادان مخاطب را با این چالش مواجه می‌کند که تماشاگر یک سریال طنز است یا جدی؟ حضور امیر جعفری در نقش «میرزا آقاخان نوری» این گمانه‌زنی را بیشتر می‌کند.

فتحی در کار نیست

اگر مهم‌ترین شاخصه‌های آثار حسن فتحی را دیالوگ‌نویسی، قصه روان و سرراست و همچنین بازی‌های خوب و یکدست بدانیم در جیران اما نشانه‌های کمی از این شاخصه‌ها می‌بینیم. برخی معتقدند تمام توان فتحی برای «مست عشق» گذاشته شده و اینجا با نهایتا ۳۰ درصد توان و ویژگی‌های «حسن فتحی» پشت فرمان کارگردانی جیران نشسته است. حتی در فضاسازی و ایجاد حس و حال تاریخی که جزء تخصص‌های آثار فتحی بود هم دچار یک خلأ جدی در اثر تازه‌اش هستیم.

داستان‌های تاریخی به‌واسطه آشکار بودن انتهای داستان و گره‌ها برای مخاطب به اندازه داستان‌های به‌روز شاید جذاب نباشد و اینجاست که پرداخت مناسب و خرده‌روایت‌ها و جزئیات جذاب به کمک سازنده اثر می‌آید و شاید عدم نیاز به بازگشت سرمایه در سریال‌های شبکه نمایش خانگی باعث شده فتحی قید این ابزار یا امکانات بصری را بزند. جیران برای فتحی حتما یک بازگشت به عقب است. ممکن است طبق آماری که فیلیمو منتشر می‌کند تعداد بینندگان بالایی هم برای این مجموعه عنوان شود اما اینکه تعداد مخاطبانش هر قسمت نسبت به قبل کمتر شده واقعیتی است که می‌تواند نماینده نگاه عموم مردم به این سریال باشد.

هرچند سریال‌های تاریخی- عاشقانه آنقدر جذابیت ذاتی دارند که قسمت‌های اولش به صورت پیش‌فرض تماشاگر را پای خودشان می‌نشانند اما باید دید این تماشاگران تا پایان قسمت ۲۴ با این مجموعه همراهی خواهند کرد یا خیر؟ جیران برای یک کارگردان کار اولی شاید یک اثر قابل‌دفاع و استاندارد باشد اما حسن فتحی نتوانسته حتی خودش را تکرار کند. در جبهه جیران هیچ فتحی وجود ندارد.

این بهرام ناصر نمی‌شود

با اینکه طبق گفته مورخان، ناصرالدین‌شاه هم شاعر بوده، هم عکاس، هم نقاش و هم خوشنویس اما این دلیل نمی‌شود که روحیاتش روی چهره‌اش هم اثر گذاشته باشد. بهرام رادان از نظر چهره و فیزیکی ذاتا امروزی است و یک انتخاب عجیب برای نقش این پادشاه قاجاری است. هرقدر جشنواره و فیلم «علفزار» برای رادان در مقام تهیه‌کننده موفقیت‌آمیز بود اما حضورش در جیران یک شکست کامل است.

گفته می‌شود ناصرالدین‌شاه، بخش بزرگی از سروده‌های مذهبی خود را به امام حسین(ع) و سایر شهدای کربلا اختصاص داده است و اشعار آیینی دیگری هم در وصف امام علی(ع) و امام رضا(ع) و شعری ترکی در مصیبت کربلا هم داشته اما انگار اینجا با یک جوان عاشق‌پیشه بالای‌شهری مواجهیم. جوانی که طبق نوشته مورخان فقط اولین عکاس ایرانی است و در نقاشی هم شاگرد کمال‌الملک بوده و طرح‌های جذابی هم به‌جا گذاشته است.

ناصرالدین‌شاه جیران یک عاشق سال ۱۴۰۰ است و تکیه‌کلام‌ها و رفتارهای پرتکرارش هم تایید همین نکته است. وجه وابستگی یا «بچه‌ننه» بودن ناصرالدین‌شاه در جیران به‌شدت پررنگ است و درکنار عاشق‌پیشه بودنش تنها ویژگی‌های این شاه قاجار است. در همین جیران، بازیگرانی هستند که برای بازی در نقش ناصرالدین شاه به‌مراتب مناسب‌تر از رادان بودند و این انتخاب، پاشنه‌آشیل اصلی این سریال پرهزینه است. اگر بپذیریم حضور حامد کمیلی در «قبله عالم» به‌واسطه طنزبودن فضای کلی کار، قابل‌تحمل است، رفتن رادان در نقش ناصر یک بدسلیقگی بزرگ از طرف کارگردانی است که انتخاب بازیگرانش یکی‌دیگر از شاخصه‌های مهم کارهایش بوده است.

مرز تاریخ و تخیل

در اینکه مرز وفاداری به تاریخ در آثار هنری چقدر است، پیش از این نوشتیم و هنوز جوابی برای آن پیدا نشده اما آثاری که در سال‌های اخیر ساخته شدند، ضرورت پاسخگویی به این سوالات را جدی‌تر می‌کند. در جیران، فتحی تا جایی‌که توانسته در فاصله بین تخیل و تاریخ مانور داده و این رفت‌وآمد را به‌نفع دراماتیزه کردن سریالش تمام کرده است. وجود برخی شخصیت‌ها که اساسا ردی در تاریخ ندارند یا حضور کمرنگ یا پررنگ آدم‌هایی در سریال که در واقعیت عکس موقعیت‌شان رخ داده است. حتی اگر این سریال را با نمونه‌های دیگر زندگی ناصرالدین‌شاه هم مقایسه کنیم دچار اختلافات و تفاوت‌های عجیبی خواهیم بود و اینجاست که باید پرسید مرز بین تاریخ و تخیل سازندگان آثار هنری کجاست؟

می‌توان شخصیت‌هایی را به دلخواه حذف و اضافه کرد یا از بی‌رحمی و مهربانی‌شان کاست یا افزود؟ مشکل اصلی جیران جایی است که می‌خواهد دل مخاطبان امروزی را به دست بیاورد تا مورخان و تاریخ را. فتحی از تاریخ استفاده می‌کند اما تعهدی در خودش نمی‌بیند که کاملا به آن وفادار هم باشد. آیا این سریال‌ها در آینده منبع و ماخذ نسل‌های بعدی قرار می‌گیرند یا خیر؟ گذشت زمان متوجه نقش درام و نحوه تعاملش با تاریخ خواهد بود یا توجهی به اینها ندارد؟

کد خبر 663729

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار سینما

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 29
  • نظرات در صف انتشار: 26
  • نظرات غیرقابل انتشار: 6
  • saied IR ۱۱:۳۹ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۲
    11 40
    فیلمنامه ی سرقتی همین میشه
    • پریناز IR ۱۳:۳۸ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
      22 8
      ساکت بابا خیلی حرف میزنی🤫🤫
  • IR ۰۳:۴۹ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    23 21
    به شدت درست نقد شده، قسمت اول رو که دیدم باور نمیشد که این کار حسن فتحی هست و این انتخاب بازیگر. آقای رادان اصلا مناسب این نقش نیست تمام بازیگران رفتارشان به استثناخانم تیموریان و کمی هم خانم مستوفی امروزی هست
  • م IR ۰۸:۴۱ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    33 20
    سریال خوبیه حالا یکم از واقعیت دوره اشکالی نداره مهم اینه که مخاطب دوست داشته اینقدر الکی گیر ندین ماکه سریال دوست داریم
  • فاطمه IR ۰۸:۴۴ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    68 9
    من نقدی ندارم، چون لذت میبرم از دیدنش 😊
  • راحیل IR ۰۸:۵۸ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    79 9
    چرا هرچیزی که یه زره برای مخاطب جذابه ..راتخریب میکنید خیلیم جالبه ..من دوستش دارم ..
  • رز کیوانداریان IR ۰۹:۰۶ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    59 16
    این سریال را انگار برای گروه سنی نوجوان ساختند. اکثر طرفدارهاش هم نوجوانند. به هیچ وجه با منطق یک بزرگسال جور در نمیاد. کسانی که علاقمند هستند کلا از فیلمهای عاشقانه خوششون میاد. حالا هر چی که باشه هم فرقی نمی کنه براشون
  • NASIM IR ۱۰:۱۷ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    42 14
    اتفاقا تنها کسی که به بیننده شوق میده این سریال ببینن بازی بهرام رادان من قبلا بازی ایشون ندیده بودم ولی با این سریال باهاشون آشنا شدم و به نظرم خیلی هم خوب بازی کردند من نمیدونم مشکل شماها با آقای فتحی چیه
  • M IR ۱۲:۲۹ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    55 7
    به نظر من این نقد ها از طرف فیلم آهوی من مارال هستش این فیلم با بازی بهرام رادان واقعا دیدنی هستش و مخاطب هاش فقط نوجوان ها نیستن این فیلم فوق العاده است .
  • IR ۱۳:۵۹ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    35 6
    خیلی هم خوبن هر دوتاشون
  • ترمه ترنج IR ۱۴:۲۴ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    29 19
    بازی بهرام رادان در نقش یک. شاه..افتضاحه.....................بچه سوسول رو آوردن در نقش شاه....نتونست اون جذبه رو داشته باشه......افتضاح
  • سارا IR ۱۴:۴۳ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    25 20
    خیلی هم فیلمش قشنگه
    • IR ۰۸:۱۷ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۴
      16 11
      عزیزم اگه یکم تاریخ مطالعه کنی میفهمی ک ناصر شاه خیلی ادم سوسول و لطیفی بوده و پشت شاه بودنشم مادرش وایساده بوده
  • D.D IR ۱۴:۵۰ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    22 6
    اتفاقا بازی بهرام رادان خیلی خوبه ثابت کرده که بازیگر خوبیه معتادی که رادان توی فیلم سنتوری بازی کرد در حد نوید محمدزاده تو ابد و یک روز بود
  • IR ۱۴:۵۸ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    35 7
    به نظر من سریال جیران واقعا قشنگ است و از هر لحاظ این کار رو تحسین می کنم. در کنار خشونت آدما مهربونی هم هست که مخاطب رو جذب می کند. به عبارتی یک زندگی معمولی در کنار مشاغل اجتماعی و بیان درد های قدیم ایران
  • حسن بابایی GB ۱۵:۰۳ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    26 1
    دقیقا با نظر نویسنده موافقم وزنده هم با دیدن نخستین قسمت جیران متاسفانه نتوانستم با شخصیت ناصرالدین شاه(رادان) ارتباط برقرار کنم البته عاشقانه های ایزدیاروفرزندفتحی بنظرم دلچسب تربودوشایدادامه آن جذابتر
  • IR ۱۵:۴۵ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    10 13
    به نظرم سریال خیلی جذابی هست،مرسی از همه
  • محمود IR ۱۵:۵۸ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    24 7
    واقعا کارکردان فتحی است. ...با این همه سابقه نقش اول رو به کی داده چرا؟
  • Fafa IR ۱۶:۲۶ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    5 16
    با سلام با تمام احترامی که به آقای فتحی دارم نمیدونم این علاقه ایشون به طایفه قجر و اینکه در هر فیلم و سریال ایشون حتما ی گریز تاریخی به دوران قاجار میزنند چیه به نظر من پشت این انتقادهای آبکی به قاجار ی ارادت خاصی وجود داره و گرنه این همه دوران معاصر
    • مریم IR ۱۸:۳۰ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
      10 12
      درسته که آقای بهرام رادان رو در فیلم های تاریخی ندیده بودیم ولی این دلیل نمیشه که بگین بلد نیست بازی کنه از نظر من تلاش خودشو کرده بعدشم قرار نیست که قیافه شاه بررسی شده مهم مخاطب که فیلم دوست داره شما دوست ندارید نگاه نکنید
  • ناشناس و دیگران IR ۱۸:۵۱ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    12 2
    بارها تصمیم گرفت بامداد خمار و کار دیگری را که فراموش کردم نگارش کند و بسازد - ای کاش یکی از آنها را ساخته بود!
  • فاطمه IR ۲۰:۵۳ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    11 6
    ب نظر من ک تمام لطف جیران ب حضور آقای رادان هستش ک خیلی زیبا و جذاب بازی کردن
  • هدیه AT ۲۱:۲۹ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    12 8
    واقعا خیلی سریال جالب و دیدنی است منکه از دیدنش لذت میبرم. بنظرم همه چیزه اش عالی است. دست همه یی کارگردان و بازیگران درد نکند.👏👌
  • مینا.مروی IR ۲۲:۲۴ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    16 5
    اتفاقا ما که می بینیمش وبیشتر از قبل دوست داریم ببیسنم چی می شه
  • لیلی IR ۲۲:۵۷ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۳
    20 8
    اتفاقا فیلم بسیارخوبی هست اگه قرارباشه بازیگرا دقيقا مثل شخصیت ها تو واقعیت باشن ک اونوقت باید کلا زنای سیبیلو رو میزاشتن چون زنای قاجار سیبیل داشتن.پس لطفا کسی ک دوس نداره نبینه و به شعور مخاطبای دیگه هم توهین نکنه مهم اینه که بیننده لذت ببره تمام
  • منیژه IR ۰۱:۳۳ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۴
    11 5
    من که دوست دارم دسشون درد نکنه آقای رادان هم عالی
  • مینا IR ۱۰:۴۲ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۵
    11 6
    دقیقا من هر قسمتی که میبینم باورم نمیشه کارگردان این فیلم حسن فتحی باشه آخه خیلی سرسری و پیش پا افتاده ست شهرزاد کجا جیران کجا؟؟؟؟؟؟
  • ناشناس IR ۱۰:۴۶ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۵
    8 15
    چرا همیشه تا یه فیلم خوب میاد سعی میکنید بزنید تو سرش و اول کار باعث شکستش بشید .خیلی هم فیلم خوبیه
  • Naghaie IR ۱۶:۳۸ - ۱۴۰۰/۱۲/۲۵
    15 8
    اصلا اینطور نیست....سریال دارای یک سبک جدید و تلفیقی از سنت و مدرنیته و دیالوگهای تلفیقی...بازیگران عالی انتخاب شدند....و واضح نشان دهنده شخصیت داستان میباشد......باید به مذاق همه خوش بیاد....اونقدر سریال‌های سخیف و کلیشه ای و چرند ساخته شده که قابل انتقاد باشه....این سریال که بخشی از تاریخ رو بصورت قصه روایت میکنه بسیار زیباست.....مخصوصا بازی رادان و خانم زارعی