به گزارش هلثدینیوز دکتر فار ای کورلین، استادیار پزشکی در دانشگاه شیکاگو، یکی از اعضای انجامدهنده این تحقیق که نتایج آن در شماره 24 اکتبر "نشریه پزشکی بریتانیا" (BMJ) منتشر شده است، گفت دارونماهایی که بوسیله 679 پزشکی دخیل در این نظرخواهی، تجویز شده بودند، اغلب حاوی مواد بیاثری نبودند که در کارآزماییهای بالینی کنترلشده مورد استفاده قرار میگیرند.
کورلین در این باره گفت: "اغلب افراد هنگامی که نام "دارونما" (placcebo) به میان میآید، ممکن است به یاد چیزی مانند قرص شکر بیفتند. اما دکترها ممکن است از قرصی حاوی مواد موثر استفاده کنند، که به نظر آنها اثر مستقیمی به جز اثر دارونما بر بیمار ندارد.
اثر دارونما (placcebo effect) که وجود آن در بررسیهای بیشمار کاملا ثابت شده است، تاثیر سودمند ناشی از دادن این اطمینان خاطر به فرد است که هر دارویی که به فرد داده میشود برای هر مشکلی که باشد به او سود خواهد رساند. کورلین این تعریف را در این جمله خلاصه میکند: "این خوشبینی یا اعتماد که این دارو موثر خواهد بود."
تنها 3 درصد پزشکانی که به این نظرخواهی پاسخ داده بودند، گزارش کردند که قرص شکر تجویز میکنند.
اما 41 درصد این پزشکان از قرصهای مسکن معمول که تهیه آنها نیازی به نسخه ندارد، 38 درصد آنها از ویتامینها، 13 درصد آنها از آنتیبیوتیکها، و 13 درصد آنها از قرصهای آرامبخش استفاده کرده بودند.
این نظرخواهی همچنین نشان داد که تنها 5 درصد پزشکانی که درمان با دارونما را تجویز می کنند، آن را با این عنوان توصیف میکنند.
اکثریت عمده این پزشکان، یعنی 68 درصد آنها، داروی تجویزی خود را داروی بالقوه سودمند یا درمانی که به طور معمول برای آن بیماری استفاده نمیشود، توصیف میکردند.
و تقریبا دو سوم پزشکان در این نظرخواهی گفتند که به اعتقاد آنها چنین کاری از لحاظ اخلاق حرفهای مجاز است.
کورلین در این باره گفت: "در اینجا وضعیتی مبهم به لحاظ اخلاقی وجود دارد. گول زدن عامدانه بیماران، غیراخلاقی است. اما حتی هنگامی که پزشکان دارویی را به فردی میدهند و فکر میکنند که لازم نیست به بیمار کاملا توضیح دهند که چرا این دارو برایش سودمند است، وضعیتی مبهم از لحاظ اخلاق حرفهای به وجود میآید."
کورلین که تصدیق میکند، خودش از درمان با دارونما استفاده کرده است، میگوید: "استفاده از درمان با دارونما در طبابت بسیار رایج است. من به بیماران اطلاعاتی میدهم که فکر میکنم یک شخص معقول میخواهد بداند، و سعی میکنم که تا جایی که ممکن است با بیمار صادق باشم. مواردی بوده است - هنگامی که اطمینان نداشتهام که دارویی برای بیمار تجویز میکنم برای آن بیماری موثر است - که به بیمار گفتهام: خوب ممکن است این دارو موثر باشد، چرا آن را امتحان نکنیم ."
کورلین میافزاید مهم این است که درمان اثربخش باشد : "اثر دارونما یک اثر واقعی است. بیماران واقعا احساس بهترشدن میکنند. به نظر من اگر بتوان دارونما را به صورتی تجویز کرد که اثر خود را ایجاد کند و در عین حال به طور فعالانه بیمار را فریب نداد، این کار از لحاظ اخلاقی قابلپذیرش است."
دکتر دیوید اسپیگل، استادیار کرسی روانپزشکی و علوم رفتاری در دانشگاه استانفورد میگوید درمان با دارونما "بخشی از یک سنت قدیمی و در عین حال خوب پزشکی است. قاعده اصلی این است: اول از همه، به بیمار آسیب نرسان. اگر داروی تجویزی سمیتی ندارد، و اثرات مثبتی هم دارد، شواهد پزشکی از کاربرد آن پشتیبانی میکنند."
در مقابل دکتر آندرو لوچر، معاون مسئول آموزش دانشکده پزشکی دانشگاه کالیفرنیا در لوسآنجلس میگوید: "دروغگفتن صریح به بیمار درباره تجویز یک دارو، نادرست است."
او میگوید:"اساس قابلقبول بودن یک درمان از لحاظ اخلاقی، بیپردگی کامل با بیمار درباره آن است. اگر شما به بیمار توضیج دهید که چه کاری دارید انجام میدهید، و چرا آن را انجام میدهید، عملتان درست است. اما اگر بیمار را گمراه کنید، معضل جدی اخلاقی در مورد آن وجود دارد."
لوچر میافزاید: "شیوه مناسب برای توضیحدادن درمان با دارونما به بیمار این است که به او بگویید که شواهد پزشکی موجهی وجود ندارد که این قرص بر بیماری شما موثر باشد، اما برخی افراد که این قرص را مصرف کردهاند، میگویند بهتر شدهاند."
اسپیگل میگوید: "مهم است که به یاد داشته باشیم گولزدن بیمار، بخش ضروری اثر دارونما است. شما میتوانید به بیماران بگویید که این درمان به آنها نفع خواهد رساند، و این کار دروغگویی نیست."
و اسپیگل یادآور میشود که اثر دارونما اغلب در طبابت مورد استفاده قرار میگیرد: "شمار بسیاری از عوامل در ایجاد این اثر درمانی، دخیل هستند، برخی از آنها به طور خاص مربوط به علم داروسازی هستند و برخی نه. شما ممکن است احساس بهتر بودن کنید، زیرا احساس میکنید که دارید فعالانه کاری برای درمان مشکلتان انجام میدهید."
او میافزاید همچنین میتوان مسیر مباحثه در مورد اخلاقیات درمان با دارونما تغییر داد. او میگوید: "شیوههایی برای ارائه دارونما به بیمار وجود دارد که مستلزم گول زدن بیمار نیست. شما این کار را انجام میدهید زیرا که میتواند به بیمار کمک کند، و درصدی از بیماران به آن پاسخ خواهند داد. به خصوص در مورد بیماریهایی که ما گزینههای درمانی زیادی برای آنها در اختیار نداریم، آیا اخلاقی است که دارونما را از بیمار دریغ کنیم؟"