دولت این گروه در سال2001 توسط نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا سقوط کرد.
سؤالی که کارشناسان مسائل افغانستان هم اینک از خود می‌پرسند در باره نفس مذاکره با طالبان نیست بلکه در مورد زمان مذاکره است.
در این میان، بحث و اختلافات نظر فراوانی در کابینه بوش و فرماندهان ارتش آمریکا وجود دارد.
البته اکثرا معتقدند اکنون برای گفت‌وگو همه جانبه با طالبان بسیار زود است زیرا با توجه به شرایط افغانستان هرگونه گفت‌وگو با این گروه از موضع ضعف و ناچاری خواهد بود.
تعدادی از آنها معتقدند گفت‌وگو با طالبان پس از افزایش نیرو در سال آینده میلادی و برقراری امنیت در مناطق پرجمعیت این کشور می‌تواند در دستور کار قرار گیرد.
به هر حال درباره طالبان ورق ناگهان برگشته است. تا چند سال پیش کمتر کسی را می‌توانستیم بیابیم که فکر می‌کرد روزی آمریکا مجبور به گفت‌وگو با طالبان شود.
طالبان در آن برهه، ارتباط تنگاتنگی با اسامه بن لادن، رهبر شبکه تروریستی القاعده و متهم اول حملات 11سپتامبر داشت.
اما تجارب دردناک افغانستان و عراق، بسیاری از فرماندهان آمریکایی را به این باور رسانده که نشاندن طالبان بر سر میز مذاکره بسیار آسان‌تر از مقابله با آنها در جنگی فرسایشی خواهد بود.
رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا برای اولین بار در نهم اکتبر(18 مهرماه) در اجلاس ناتو در بوداپست، در میان متحدانی که از جنگ افغانستان سرخورده بودند، سخن از لزوم گفت‌وگو با طالبان به میان آورد.
گیتس پس از آن هم به خبرنگاران گفت: این کار(گفت‌وگو با طالبان) باید به هر حال روزی در قالب آشتی ملی انجام شود.
این کار البته راهی هم برای خروج ما از افغانستان خواهد بود.ژنرال دیوید پترائوس، که در عراق و در افغانستان سابقه فرماندهی دارد، هم اظهارات مشابهی داشته است.
وی معتقد است آمریکا باید نوعی سازوکار آشتی جویانه با گروه‌هایی که با القاعده تفاوت دارند، تدارک ببیند و از سویی آنها را در قالب دولتی میانه رو بگنجاند.
پترائوس پیش از این در عراق توانسته بود از طریق ایجاد اتحاد با گروه‌های سنی این کشور، ارتباط آنان با القاعده را قطع کند و اینک در پی همان راهبرد و البته در افغانستان است.
پترائوس معتقد است تلاش برای همکاری با شبه نظامیان طالبان باید با افزایش نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان همزمان باشد؛
همانگونه که در عراق نیز چنین بود. پترائوس البته مدعی شده اشتباه بزرگی است اگر احساس کنیم همانند جنگ عراق، در افغانستان هم می‌توان با قدرت نظامی پیروز شد.
طرح گفت‌وگو با طالبان اگر چه محرمانه اما به لطف تلاش‌های دیپلماتیک عربستان سعودی هم‌اکنون کلید خورده و در حال انجام است.
در پایان ماه گذشته، یعنی در اواخر ماه مقدس مسلمانان (رمضان)، ملک عبدالله، پادشاه عربستان، در مکه با نمایندگان طالبان و دیگر گروه‌های شورشی همچون گلبدین حکمتیار و جلال الدین حقانی دیدار و گفت‌وگو کرد.
حامد کرزی، که در گفت‌وگوهای مکه، برادرش قیوم کرزی را فرستاده بود، چندی پیش اعلام کرده است که طرح گفت‌وگو با طالبان در مراحل ابتدایی خود است اما ما به آینده امیدواریم.
حامد کرزی همچنین اعلام کرد از ملاعمر، رهبر طالبان خواسته است تا به‌عنوان پیش شرط مذاکرات آینده با دولت افغانستان، در رسانه‌ها رسما از القاعده، بن لادن و معاونش ایمن الظواهری تبری جوید.
براساس آنچه منابع آگاه نزدیک به گفت‌وگوهای مکه اعلام کرده‌اند ملاعمر با درخواست کرزی موافقت کرده است.
به گفته این منابع، ملاعمر همچنین 7درخواست خود را به عربستان، به‌عنوان واسطه، ارسال کرده است.
اعلام جدول زمانی برای خروج نیروهای آمریکایی و سایر نیروهای خارجی از افغانستان، دادن چند کرسی در دولت و ولایات افغانستان به طالبان، حضور جنگجویان طالبان در ارتش ملی افغانستان و بخشش سربازانی که تاکنون با آمریکا جنگیده‌اند از مهم‌ترین خواسته‌های رهبر طالبان در گفت‌وگوهای این گروه با دولت افغانستان بوده است.
دولت عربستان پیشنهاد داده است تا دور دوم گفت‌وگوهای مکه در اوایل ماه دسامبر(آذر ماه) همزمان با برگزاری مراسم حج برگزار شود.
با این حال مقامات رسمی ایالات متحده گفته‌اند نسبت به نتیجه بخش بودن این گفت‌وگوها تردیدهای جدی دارند اما فرانسه و انگلیس معتقدند گفت‌وگو نکردن با طالبان می‌تواند به بدتر شدن اوضاع افغانستان بینجامد.
از همین رو، این 2کشور مشوق فعالیت‌های عربستان برای گفت‌وگو با طالبان هستند.
در این میان برخی از دولتمردان و فرماندهان ارتش پاکستان نیز از طرح گفت‌وگو با طالبان حمایت می‌کنند.
اما به‌نظر من برای مک کین یا اوباما پیشنهاد توافق آمریکا با طالبان - به‌عنوان گروهی که در یک دوره حامی القاعده بوده است- به منزله خودکشی سیاسی است، اما وزیر دفاع آمریکا می‌گوید آمریکا توانسته در عراق با سنی‌هایی که دستشان به خون سربازان آمریکایی آغشته است، به توافق برسد.
شاید همان‌طور که او گفته است، جنگ افغانستان هم اینگونه به پایان رسد.
واشنگتن پست- 26 اکتبر 2008
ترجمه: احسان تقدسی
