اما مثل اینکه ظاهرا خبری از پیشرفت اجرای این مفاد نیست؛ به‌طوری که روز گذشته دکتر محمدرضا مسجدی، رئیس جمعیت مبارزه با دخانیات کشور اعلام کرد: بیش از 90 درصد مردم هنوز حتی از قانون جامع کنترل دخانیات اطلاعی ندارند.
این در حالی است که مسئولان وزارت بهداشت کاملا نظری عکس این را دارند و مدعی هستند که قانون جامع مبارزه با دخانیات به خواست مردم در حال اجرا شدن است و بیش از 80 درصد مردم از نحوه اجرای این قانون اطلاع دارند.
خدیجه محصلی، کارشناس دفتر بهداشت محیط و کار وزارت بهداشت در گفت‌وگو با همشهری و با بیان اینکه مردم دیگر تقریبا می‌دانند که نباید در اماکن عمومی سیگار بکشند و اینکه مراکز عرضه دخانیات محدود شده‌اند، معتقد است: حتی ما در یک نظرسنجی عمومی که از طریق سازمان صدا و سیما انجام دادیم، به این نتیجه رسیدیم که بیش از 90 درصد مردم راغب به اجرای برخی مفاد قانون جامع مبارزه با دخانیات هستند چون همه مفاد مربوط به مردم نیست و اغلب ارگان‌ها باید آنها را اجرا کنند.
به گفته وی البته ما به‌عنوان متولیان این امر، برنامه‌های آموزشی برای مبارزه با دخانیات از طریق فیلم کوتاه و انیمیشن را تهیه کردیم، اما به هر حال اجرای هر ماده قانونی، صنوف مختلفی را در بر می‌گیرد، یعنی ضمن اینکه این صنوف باید اطلاع کافی و تخصصی در مورد اجرای قانون داشته باشند، یک سری اطلاع‌رسانی عمومی هم در این خصوص باید به مردم بدهند چون اجرای این قانون به خواست خود مردم است.
اطلاعات در حد صفر
شنیدن این عبارات از زبان این مقام وزارت بهداشت در حالی است که به گفته دکتر هومن شریفی، قائم مقام مرکز تحقیقات مبارزه با دخانیات، نتایج نظرسنجی این مرکز، کاملا عکس نتایج وزارت بهداشت است.
وی معتقد است: در حال حاضر مرکز تحقیقات پیشگیری و مبارزه با دخانیات طرحی را در سطح تهران انجام داده است.
دراین طرح ما از مردم این سؤال را پرسیدیم که آیا می‌دانند قانون جامع مبارزه با دخانیات اصلا وجود دارد یا نه؟ بیش از 90 درصد از مردم پاسخشان منفی بود. درصورتی که ما زمانی این سؤال را از مردم پرسیدیم که آیین‌نامه قانون جامع وارد مرحله اجرا شده بود؛
اگرچه اجرا نمی‌شد. وی ضمن اشاره به روند معاهدات جهانی کنترل و مبارزه با دخانیات ادامه می‌دهد: در سال 1908 نخستین کنوانسیون معاهده جهانی مبارزه با مواد‌مخدر در چین تصویب شد و این نخستین معاهده جهانی بود که البته مدت زیادی دوام نداشت و فراموش شد.
بعد از آن معاهده‌های کوچک‌تر در حد قاره‌ای و کشوری، نوشته و تصویب می‌شد ولی نخستین معاهده جهانی در حوزه بهداشت، معاهده کنترل دخانیات بود و ما هم از نخستین کشورهایی بودیم که آن را امضا کرده و سال گذشته آن را به تصویب رساندیم.
« این معاهده بندهایی دارد که در تمام دنیا باید اجرا شوند مثل محافظت از افراد غیرسیگاری. ما هم در راستای این معاهده، مینیاتوری از معاهده جهانی کنترل دخانیات در کشور طراحی کردیم به نام قانون جامع کنترل دخانیات.»
دکتر شریفی با اشاره به این عبارات در مورد نحوه اجرای این قانون در کشور اظهار تأسف کرده و می‌گوید: مشکل اصلی این است که مسئولان اجرای این قانون فکر می‌کنند که مفاد این آیین‌نامه در بیش از 50 درصد موارد اجرا می‌شود اما باید بدانند که آنها در واقع حرکات خودجوش برخی ارگان‌ها و مراکز در مبارزه با دخانیات را به حساب اجرای قانون می‌گذارند.
در حالی که ما در اصل شاهد یک همه‌گیری نوین در مورد دخانیات و مواد‌مخدر هستیم. به عقیده وی با این حال به عقیده ما کسانی‌که اجرای این قانون را به‌عهده دارند، مقصران اصلی هستند و باید پاسخ بدهند که چرا بعد از یک سال از ابلاغ آیین‌نامه هیچ اقدام خاصی نکرده‌اند و فقط برخی از حرکات خودجوش را به عنوان دستاوردهای قانون جامع کنترل دخانیات می‌دانند.
مردم باید رعایت کنند:
«تجربه کشورهای موفق مانند استرالیا که توانسته‌اند استعمال دخانیات را کنترل کنند، نشان می‌دهد که در این کشورها هر 20 دقیقه یک پیام تبلیغاتی درباره سیگار و قوانین مربوط به آن از رسانه‌ها پخش می‌شود؛
به همین دلیل مردم در این کشورها درباره قوانین مربوط به استعمال دخانیات اطلاع کافی دارند و آن را می‌پذیرند.»
اما در عین حال دکتر محمد رضا مسجدی در گفت‌وگو با فارس ضمن اشاره به این عبارات معتقد است: در کشور ما با وجود ممنوعیت استعمال سیگار و مواد دخانی در اماکن عمومی ، خود من شاهد بودم که در یک کافی نت فردی سیگار می‌کشید و هنگامی که یکی از مشتریان اعتراض کرد، نه تنها فرد سیگاری بلکه صاحب کافی نت نیز اعلام کرد که او حق دارد در این مکان سیگار بکشد.
دکتر مسجدی می‌افزاید: اجرای قانون جامع دخانیات به‌صورت دستوری و از بالا امکان پذیر نیست، این قانونی است که مردم باید آن را رعایت کنند، بنابراین باید درباره آن اطلاعات کافی داشته باشند و بدانند که سیگار کشیدن در اماکن عمومی، تجاوز به حقوق دیگران و ممنوع است.
رئیس جمعیت مبارزه با دخانیات کشور اضافه کرد: مردم باید بدانند براساس قانون، فروش سیگار به افراد زیر 18 سال ممنوع است، فروش نخی سیگار خلاف قانون است و هر جایی نباید مواد دخانی عرضه شود.
صدا و سیما و رسانه‌ها هم باید این مسائل و قوانین را به اطلاع مردم برسانند تا افکار عمومی برای پذیرش این قانون آماده شود.
