صندوق بین‌المللی پول: اقتصاد غرب با رکود مواجه است

به گزارش بی‌بی‌سی، در حالیکه صندوق بین‌المللی پول بروز رکود در اقتصاد جهانی را پیش بینی کرده، روند نزولی شاخص بهای سهام و قیمت نفت ادامه داشته است.

در معاملات روز جمعه، 7 نوامبر (17 آبان)، بورس‌های عمده در کشورهای آسیا و اقیانوسیه شاهد کاهش قابل توجه در قیمت سهام بودند و شاخص بهای سهام در بورس توکیو برای مدتی تا 7 درصد تنزل کرد و با وجود بهبود بعدی، در پایان معاملات، بیش از 3.5 درصد پائین تر از روز گذشته قرار داشت.

شاخص سهام در بورس هنگ کنگ نیز با کاهشی حدود 2.2 درصدی مواجه شد و در سایر بازارهای منطقه نیز کاهش بهای سهام کمابیش ادامه داشت.

تنزل بهای سهام در بازارهای آسیایی در پی روند مشابه در معاملات روز پنجشنبه در بازارهای آمریکا و اروپا گزارش می‌شود.

در پایان معاملات روز گذشته، داو جونز - شاخص بهای سهام در بورس نیویورک - برای دومین روز پی در پی نزدیک به 5 درصد سقوط کرد و در بورس های لندن، فرانکفورت و پاریس نیز شاخص های بهای سهام بین 6.8 تا 5.7 درصد از ارزش خود را از دست داد.

انتظار می رود این شاخص ها با آغاز به کار بازارهای سهام اروپایی در روز جمعه باز هم تنزل کند به خصوص اینکه پیش بینی می شود گزارش دولت آمریکا در مورد وضعیت اشتغال در نیمه سال، که اواخر این روز انتشار می یابد، حاکی از گسترش بیکاری در این کشور باشد.

بازار جهانی نفت خام نیز همچنان گرفتار رکود بوده است و در معاملات روز جمعه در بازارهای آسیایی، بهای شاخص نفت خام آمریکا برای مدتی به بهای زیر 60 دلار در هر بشکه معامله شد هرچند بعدا اندکی بهبود یافت.

بهای سبد نفتی اوپک نیز که در ماه ژوئیه سال جاری از مرز 130 دلار در هر بشکه گذشته بود، در هفته اخیر حدود 58 دلار گزارش شده است هر چند کاهش نسبی ارزش برابری دلار در برابر ین ژاپن و یورو در روزهای اخیر باعث شده است که بهای سبد نفتی اوپک، که به دلار تعیین می شود، اندکی بهبود یابد.

با اینهمه، نگرانی از بروز رکود در اقتصاد جهانی و کاهش تقاضا برای نفت، همراه با اظهارات مقامات برخی کشورهای عضو اوپک در مورد نامحتمل بودن کاهش بیشتر در سقف تولید سازمان، زمینه مناسبی را برای افزایش بهای نفت خام فراهم نمی کند.

نگرانی در مورد بروز رکود عمیق اقتصادی در سطح بین‌المللی باعث شده است تا سرمایه گذاران اطمینان خود را نسبت به بازارهای مالی و کالا از دست بدهند و در هفته های اخیر، در جستجو برای محلی امن به منظور حفظ سرمایه های خود، به ارزهای معتبر به خصوص ین ژاپن و دلار متوسل شده اند هر چند در این زمینه نیز برخوردی ثابت نداشته اند.

هشدار در مورد رکود کم سابقه
روند نزولی بهای نفت خام و شاخص بهای سهام در بازارهای عمده جهان با وجود اقدام شماری از کشورهای صنعتی برای مقابله با رکود اقتصادی گزارش می‌شود.

روز گذشته، بانک مرکزی بریتانیا با کاهش نرخ پایه بهره بانکی به میزان 1.5 درصد، این نرخ را 3 درصد تعیین کرد که پائین ترین سطح آن در بیش از چهل سال گذشته بوده است.

همچنین، بانک مرکزی اروپا نیز نرخ بهره حوزه یورو - پول واحد اروپایی - را به 3.25 درصد کاهش داد.

مقامات بانکی انتظار دارند نرخ بهره پائین باعث تقویت وضعیت اقتصادی از طریق افزایش تقاضای متقاضیان وام شود هرچند برای تحقق این پیش بینی، لازم است موسسات مالی کاهش نرخ بهره را در معاملات خود منعکس کنند و آمادگی اعطای وام بیشتر با بهره کمتر را داشته باشند.

بحران مالی اخیر در سطح جهانی باعث تضعیف اعتماد در بخش مالی شده و در ماه‌های اخیر، کاهش نرخ بهره پایه در بسیاری از کشورهای پیشرفته باعث افزایش میزان وام دهی و کاهش نرخ بهره وام های بانکی نشده است.

همزمان، صندوق بین‌المللی پول - آی ام اف - پیش‌بینی کرده است که کشورهای پیشرفته جهان در سال 2009 نه تنها با نرخ منفی رشد اقتصادی مواجه خواهند بود و عملا در شرایط رکودی قرار خواهند داشت، بلکه تولید ناخالص داخلی آنها بیش از پیش بینی های قبلی کاهش خواهد یافت.

براساس جدیدترین پیش بینی آی ام اف، رشد اقتصاد جهان در سال 2009 به حدود 2.2 درصد محدود خواهد بود، که کمتر از پیش بینی اولیه 3.0 درصد است، در حالیکه این نرخ در سال های 2008 و 2007 به ترتیب 3.7 درصد و 5.0 درصد بود.

در این میان، اقتصادهای پیشرفته جهان که در سال های 2007 و 2008 به ترتیب 2.6 درصد و 1.4 درصد رشد داشتند، در سال 2009 با نرخ رشد منفی منهای سه دهم درصد روبرو خواهند بود که برای آمریکا منهای هفت دهم درصد، برای اروپا منهای پنج دهم درصد و برای ژاپن منهای دو دهم درصد پیش بینی شده است.

به این ترتیب، برای نخستین بار از پایان جنگ دوم جهانی، اقتصادهای پیشرفته برای یک سال کامل دستخوش کاهش تولید ناخالص داخلی خواهند بود.

نرخ رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه که در سال های 2008 و 2007 به ترتیب 6.6 درصد و 8.0 درصد بود در سال 2009 از حد 5.1 درصد فراتر نخواهد رفت.

صندوق بین المللی پول از اقدام دولت های غربی در کاهش قابل توجه در نرخ بهره استقبال کرده و آن را عاملی در تعدیل فشارهای رکودی دانسته است.

در گزارش آی ام اف آمده است که کاهش بهای مواد اولیه، به خصوص نفت خام در ماه‌های اخیر باعث تخفیف فشارهای تورمی شده و در نتیجه، خطر بروز تورم در نتیجه اجرای سیاست های انبساطی پولی مانند کاهش نرخ بهره را تا حدودی از میان برده است