همشهری آنلاین - زهرا بلندی: پس از فوت مظفرالدین شاه در نیمه‌شب ۲۴ذی القعده ۱۳۲۴ ﻫ.ق، محمدعلی میرزا به سلطنت رسید. او هنگام ولیعهدی‌اش با مشروطه‌خواهان همداستانی نشان داده بود، ولی در اندک‌مدتی چهره اصلی خود را نشان داد و برای سرکوب آنها همه تلاش خود را به کار گرفت. محمدعلی شاه عقیده داشت که برای مبارزه با مشروطه‌خواهان باید از کسانی استفاده کرد که در هنگام مبارزه به کوچک و بزرگ رحم نکنند، به مردم ناسزا گویند و مقابل آنها بایستند. به همین دلیل، یاران خود را از میان اراذل و اوباش انتخاب می‌کرد و القاب و عناوینی بزرگ به آنان می‌بخشید.
یکی از یاران محمدعلی شاه «سردار مقتدر» یا اعتماد از الواط محله سنگلج بود که مدت ها ریاست اداره قورخانه را به عهده داشت. در آن زمان چون رئیس قورخانه فقط برای جشن‌ها فشفشه آتش‌بازی تهیه می‌کرد مردم به جای سردار مقتدر به او سردار فشفشه می‌گفتند و به این لقب شهرت تام پیدا کرد.
سردار فشفشه از سرکرده‌ها و باباشمل‌های محلهٔ سنگلج تهران در زمان مظفرالدین شاه منصب سرتیپی داشت. از سال ۱۳۲۴هجری «مباشر عمل آتش‌بازی» در قورخانه بود و در زمان سلطنت محمدعلی شاه و دوره مشروطیت، در ردیف طرفداران شاه قرار گرفت و اقداماتی علیه مشروطیت انجام داد. برای مثال، در نهم ذی‌القعده ۱۳۲۶هجری، عمال او به همراه سید محمدخان صنیع حضرت به مدرسه سپهسالار حمله کردند، ولی در اثر تیراندازی محافظین متفرق شدند.
روی سر در قورخانه‌ای که روزگاری توسط سردار فشفشه اداره می‌شد، امروزه نوشته شده است که به دستور ناصرالدین شاه قاجار، سردر قدیمی قورخانه را با مساحت ۲۳۰متر مربع بنا کرده‌اند. در این بنا جز آجرکاری، تزئینات دیگری دیده نمی‌شود. این اثر در بافت تاریخی ارگ سلطنتی قرار گرفته است. سردر ورودی قورخانه بنایی ترکیبی دارد که از دو حجم و دو سطح مختلف تشکیل شده است.
قسمت فوقانی سردر با اتاق داخل آن مانند پل ارتباطی طرفین سردر طبقه دوم عمل می‌کند. در همکف و در طرفین دالان دو اتاق هم‌عرض با دالان قرار دارد که در زمان خود اتاق جنوبی برای تفتیش و اتاق شمالی تلفنخانه یا اتاق کشیک بوده است. از بنای سردر ورودی به غیر از دالان اصلی هیچ در و پنجره‌ای به خیابان باز نمی‌شود، این ویژگی از خصوصیات بارز معماری آن زمان بوده است. این بنای تاریخی به نام «بنای سردر قورخانه تهران» در ۱۱مرداد ۱۳۷۶ به شماره ۱۹۱۲، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
نظر شما