و بر سر میز مذاکره بنشینند تا راهها برای راهاندازی بورس فراوردههای نفتی هموار شود. همین عزم جدی و کنار گذاشتن تعارفات مرسوم هم باعث شد 2 ماه بعد متولیان 2 وزارتخانه در کنار یکدیگر بایستند و بهمناسبت آغاز فعالیت تالار معاملات کیش عکس یادگاری بگیرند.
در همان روز فرخنده، 2 وزیر وعده دادند بهزودی با رونق گرفتن معاملات و ورود اقلام جدید، نفت خام هم مجوز ورود به بورس را دریافت خواهد کرد؛ به این ترتیب امیدها برای تبدیل تالار کیش به مرکز معاملات نفتی منطقه و جبران غفلت چندساله تازه شد.
اما امروز تصمیمگیری متولیان راهاندازی بورس نفت در شرایطی یکساله میشود که کماکان خبری از طرح ورود نفت خام به رینگ معاملاتی نیست و البته انتظار هم نمیرود که به این زودیها طلسم خرید و فروش رقابتی آن باطل شود.
هرچند که همین هفته پیش مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران رسما اعلام کرد که تالار معاملات کیش بهزودی آمادگی عرضه نفت خام را به دست خواهد آورد اما نکته جالب اینکه چند روز بعد از این اعلام آمادگی، خبر برکناری مدیرعامل توسط هیأتمدیره منتشر شد و علاوه بر اهالی بازار، شخص هاشمیان را هم غافلگیر کرد.
با این اوصاف بهنظر میرسد که دستکم فعلا نمیتوان چندان به معامله نفت خام در تالار کیش امیدواربود.
با این وجود بزرگترین سهامدار بورس فراوردههای نفتی یعنی صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت از فعالیت این بازار جدید ناراضی نیستند و البته امیدوارند در فرصت باقیمانده تا پایان سال همه اقلام قابل عرضه پتروشیمی، مجوز خرید و فروش در تالار کیش را به دست بیاورند.
مهدی کرباسیان رئیس هیات رئیسه صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت میگوید: براساس تفاهمات صورت گرفته با شرکت بازرگانی پتروشیمی و شرکت بورس کالای ایران، در 3 ماه پایانی سال، تمام اقلام پتروشیمی قابل عرضه، وارد رینگهای داخلی و صادراتی بورس نفت خواهند شد.
به گفته او، از بهمن ماه سال گذشته تا امروز انواع محصولات مانند قیر، پلی اتیلنها، اسلاگ واکس، اکستراکت و نفت پایه در بورس نفت معامله شده است.
کرباسیان در تشریح عملکرد بورس فراوردههای نفتی ادامه میدهد: ارزش معاملات بورس نفت از زمان راهاندازی مرحله اول بورس نفت تا امروز به یک میلیارد و 500 میلیون دلار رسیده است.
او معتقد است: بورس نفت ایران باید به بازار منطقهای تبدیل شود و سایر کشورهای منطقه باید بتوانند اقلام تولیدی خود را در تالار جزیره عرضه کنند. به گفته کرباسیان، این امر درنهایت به راهاندازی مرحله اصلی بورس نفت و معامله نفت خام منجر خواهد شد.
رئیس هیات رئیسه صندوق بازنشستگی کارکنان صنعت نفت از کارنامه دوره مدیرعاملی علی اکبر هاشمیان دفاع میکند و میافزاید: حضور هاشمیان با توجه به تجارب و تخصص، بهنفع شرکت بورس کالاست.
اما با وجود عملکرد تقریبا رضایت بخش بورس کالا و افزایش اقلام قابل معامله در این بازار، بهنظر میرسد در غیاب نفت خام در رینگ معاملاتی، نمیتوان به تبدیل تالار کیش به بازاری منطقهای امیدوار بود و البته هر روز تاخیر در راهاندازی مرحله دوم این طرح، فرصت بیشتری را در اختیار رقبای حاشیه خلیج فارس قرار میدهد.
رقبای سرسختی که در همین چند ساله گذشته از غفلت ایران به نحو احسن استفاده کردهاند و البته با توجه به سوابق تاخیرها و تعویقهای طرحهای ایرانی امیدوارند از راه رسیدن رقیب باز هم عقب بیفتد.
همین موضوع هم باعث شد تا خبرگزاری بلومبرگ در همان روز افتتاح مرحله اول بورس نفت ایران به نقل از دالتون گریس، کارشناس مؤسسه تحقیقات نفت ابوظبی اعلام کند که بهنظر نمیرسد میزان نقدینگی جذب شده در بورس نفت ایران چندان قابل توجه باشد.
در آن روزها تحلیلگران خارجی، افتتاح تالار کیش را تلاش ایران برای تشویق بخش خصوصی برای سرمایهگذاری در بخش انرژی و کاهش نقش دولت توصیف کردند اما بر این نکته هم اصرار داشتند که بورس نفت ایران نخواهد توانست همپای رقیب اماراتی خود پیشبرود.