و به ندرت یادمان میآید که زمانی مردم این کشور، فرهنگی غنی داشتهاند، فرهنگی که در طول این سالها گنجینههای بیشماری را در دل خودش پنهان کرده؛ گنجینههایی معنوی و مادی.
یکی از این گنجینهها، مجموعهای است از بهترین آثار دوران باستان که اسکندر، زمانی که به ایران حمله کرده، با خودش به این منطقه آورده.
این مجموعه را آثار با ارزش باکتریایی*، شمشهایی تزیینی و اسلحههایی از طلا و جواهراتی با شکوه تشکیل میدادند. این آثار در تمام این سالها در موزه ملی افغانستان نگه داری میشدند، اما کشوری که مجبور است تمام نیروی خودش را صرف جنگ کند، نمیتواند آن طور که باید از آثار ارزشمندی که دارد، نگه داری کند و عجیب نیست که سال 1993 میلادی، مسئولان فرهنگی کشور افغانستان متوجه شدند که 70 درصد از اشیای گرانقیمت و ارزشمند موزه ملی این کشور به غارت رفته و اشیای عتیقه زیادی هم به صورت قاچاق از کشور خارج شدهاست.
سال 2005 میلادی تعداد زیادی از اشیای ارزشمندی که متعلق به افغانستان بودند، در خارج از این کشور توقیف شدند؛ در میان این اشیا ، صدها قطعه جواهر، سرهای تبر، مجسمههای سنگی، اشیای تزیینی که از طلا ساخته شده بودند، تکههای مربوط به بازیهای مختلف (مثل مهرههای شطرنج) از جنس عاج، ظرفهای سفالین، مهرهای برنزی و وسایل باستانی دیگر دیده میشدند.
اتفاقی که برای گنجینههای افغانستان افتاده، یکی از بزرگترین غارتهای دوران مدرن به حساب میآید. حالا که مسئولان افغانستان فرصت رسیدگی به مسائل فرهنگی این کشور را پیدا کردهاند، تصمیم گرفتهاند این اتفاق ناگوار را جبران کنند. آنها برای رسیدن به این هدف کاملاً برنامهریزی و برنامهشان را به سه بخش تقسیم کردهاند: بخش اول این برنامه، ساخت تعداد بیشتری موزه است تا آثار ارزشمند بیشتری در شرایط مناسبتر نگه داری شوند؛ بخش دوم تربیت تعداد بیشتر باستانشناس است و بخش سوم هم شامل آماده کردن فهرست قرمزی از اشیای دزدیده شده است تا هر کسی با این اشیاء برخورد کرد بداند که دزدی و متعلق به کشور افغانستان است، بازگرداندن این اشیاء از کشورهای دیگر هم از کارهایی است که قرار است در همین بخش انجام شود.
اما در کنار همه این کارها، آموزش نسل جوان اهمیت خاصی دارد؛ جوانانی که چیزی جز جنگ و اسلحه ندیده و نیاموخته و حالا وقت آن است که اهمیت و ارزش فرهنگ کشورشان را بشناسند و متوجه شوند که میتوانند به غنای فرهنگ کشورشان افتخار کنند؛ در عین حال وقتی جوانان افغانستان نسبت به این موضوع آگاه و حساس شوند، میتوانند بر افراد نسل گذشتهشان هم تأثیر بگذارند و دیگر اجازه ندهند غارتگران آثار با ارزش افغانستان را تخلیه کنند.