با وجود اهمیت نقش و مقام، البدری به سادگی و بدون هیچ تاخیری برای مصاحبه اعلام آمادگی کرد و به همه سؤالات با صبر و حوصله پاسخ داد و چند بار خواست ضبط را خاموش کنم تا مطالبی که تنها برای به خاطر سپردن می‌گوید ضبط نشود.
عبدالله البدری پیش از این وزیر نفت لیبی بوده و بالاترین مقام وی پیش از دبیرکلی اوپک معاونت نخست‌وزیری لیبی بوده‌است. وی در واقع پس از یک تاخیر طولانی در اول ژانویه 2007 به این سمت برای 3سال برگزیده شد.دبیر کل اوپک باید بالای ۳۵سال سن داشته باشد، فارغ‌التحصیل دانشگاه باشد، ۱۵سال سابقه کار داشته باشد که ۱۰ سال آن حتماً در صنعت نفت باشد و در مشاغل عالی مدیریتی کار کرده باشد.
- نفت از گذشته یک کالای سیاسی بوده است و پس از فروپاشی شوروی این تصور ایجاد شده که نقش سیاست در نفت کاهش یابد ولی این روزها به‌نظر می‌رسد این کارکرد در بازار نفت بازگشته است.
نفت یک کالای معمولی برای ما نیست برای کشورهای تولیدکننده، نفت یک کالای مهم و اساسی است. علاوه براینکه با سرمایه‌گذاری فراوان تولید می‌شود این کالا منبع اصلی درآمد کشورهای تولیدکننده است و برای کشورهای تولیدکننده یک کالای اساسی است و مانند دیگر کالاها نیست.
من به‌عنوان دبیرکل اوپک در مسائل سیاسی حول‌وحوش نفت دخالتی ندارم. اگر کشورهای عضو، این کالا را به‌عنوان ابزاری سیاسی استفاده‌کننده به‌خود آنان بستگی دارد و من مسئول هماهنگی و برنامه ریزی برای بهترین راه کسب درآمد برای آنان هستم.
- بی شک سیاست دخالت دارد. کشورهای عضو، منافع سیاسی متفاوتی دارند و این موجب بروز اختلاف نظرهایی میان اعضا می‌شود و در شرایط جاری که قیمت‌ها کاهش یافته این اختلاف‌ها می‌تواند بیش از پیش آثار خود را در اوپک نشان دهد. آیا شما درحال حاضر هیچ اختلاف نظری میان اعضا برای واکنش به شرایط جاری بازار نمی‌بینید؟
ما 13 کشور عضو داریم که هریک، از شرایط متفاوتی در بازار نفت برخوردار هستند. برخی تولیدکنندگان بزرگی هستند مانند عربستان سعودی، ایران و ونزوئلا و برخی تولیدکنندگان کوچک مانند اکوادور هستند. این کشورها دیدگاه‌های مختلفی داشته ولی وزن یکسانی در تصمیم‌گیری اوپک دارند. اگر مسئله‌ای با مخالفت یک عضو مواجه شود دیگر اعضا باید به آن توجه کنند.
- نظر شما در مورد تاثیر مسائل سیاسی در قیمت نفت چیست؟ برای مثال امروز که حزب دمکرات در آمریکا به قدرت رسیده است آیا احتمال دارد به‌دلیل سیاست‌های آنان قیمت نفت کاهش یابد؟
سوخت‌های فسیلی که شامل نفت خام، گاز و ذغال سنگ می‌شود منبع اصلی انرژی در سال‌های آینده است. نفت خام در این میان نقش اساسی خواهد داشت. سیاست‌هایی که برای تولید سوخت‌های جایگزین اعمال می‌شود و هنوز مراحل اولیه را طی می‌کند نمی‌تواند جایگزین واقعی برای نفت و دیگر سوخت‌های غالب فسیلی باشد. بنابراین به‌نظر من نفت خام برای سال‌های سال به‌عنوان انرژی غالب خواهد بود و سیاست‌هایی که در این زمینه اعمال شود تاثیری نخواهد داشت.
- امروز علاوه بر سیاست‌هایی که پیش از این اشاره کردم فروپاشی اقتصادی در غرب رخداده است، این نیز به عامل دیگر برای کاهش قیمت نفت تبدیل شده است. آیا این شرایط فشار مضاعفی را بر بازار نفت وارد نخواهد کرد؟
بله این بحران اقتصادی فراگیر است. تنها در یک یا 2کشور مانند آمریکا و یا کشورهای اتحادیه اروپا نیست. امروز به چین و دیگر کشورها رسیده و ممکن است در ماه‌های آینده مسائل دیگری رخ دهد. ممکن است در سال آینده میلادی شرایط اقتصادی بسیار دشوارتر شود. ولی من مطمئن هستم که شرایط اقتصادی جهان بهبود می‌یابد. این مسئله‌ای است که همه برای آن تلاش می‌کنند و در حل آن می‌کوشند. ولی من امیدوارم که در کشورهای مصرف‌کننده، مالیات بر مصرف سوخت را افزایش ندهند. این سیاست که مالیات بر مصرف سوخت‌های فسیلی به تولید سوخت‌های جایگزین منجر می‌شود تاکنون موفق نبوده و درآینده نیز حاصلی ندارد. نفت و گاز انرژی غالب است و سوخت‌های جایگزین تاکنون نتوانسته و درآینده نیز نمی‌تواند به‌عنوان سوخت جایگزین برای نفت و گاز مطرح باشد و این احتمال بسیار اندک است.
- آیا امروز که قیمت رو به کاهش است اوپک می‌تواند کاری اساسی در کنترل قیمت‌ها انجام دهد؟
ما تلاش خود را برای تعادل بازار انجام می‌دهیم. اما زمانی‌که قیمت‌ها افزایش یافت این افزایش ارتباطی به عوامل اصلی بازار یعنی عرضه و تقاضا نداشت؛ عامل آن معاملات کاغذی و سلف بود. بازار کاغذی در آن زمان از کنترل خارج شده و موجب افزایش قیمت شده بود. سفته بازی و معاملات بازار نفت موجب افزایش قیمت شده و عامل افزایش قیمت شده بود. امروز قیمت‌ها کاهش می‌یابد البته ما خواهان قیمت‌های گذشته و بسیار بالای نفت نیستیم. آن قیمت‌ها واقعی نبود ولی ما همه تلاش خود را برای جلوگیری از کاهش قیمت خواهیم کرد.
- آینده نفت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
تلاطم شدید تقاضا، افزایش ذخایر نفت، کاهش رشد اقتصادی در جهان از جمله آمریکا و اتحادیه اروپا و حتی در چین، موجب کاهش قیمت نفت شده است. من مطمئن هستم که اقدامات برای اصلاح این شرایط مؤثر واقع می‌شود و در نیمه دوم سال 2009 این مشکلات برطرف خواهد شد. با این وجود، سال 2009 سال دشواری خواهد بود؛
نه تنها برای تولیدکنندگان نفت بلکه برای همه کشورها.
- برخی اعضای اوپک و حتی برخی خارج از اوپک بر تاثیر روند جاری کاهش قیمت‌ها بر سرمایه‌گذاری در توسعه تولید و آینده بازار نفت سخن گفته‌اند. این امر تا چه حد نگران‌کننده است؟
قیمت پایین موجب تاثیر در سرمایه‌گذاری می‌شود و این بر عرضه در آینده بازار انرژی تاثیر خواهد داشت. ادامه این وضع می‌تواند باردیگر در 4 یا 5 سال آینده موجب افزایش قیمت نفت به سطح‌های بالایی شود. هرچند که امکان بالقوه تولید در کشوهای تولیدکننده عضو اوپک وجود دارد ولی به‌دلیل سرمایه‌گذاری نشدن به موقع در شرایط حاضر موجب مشکلات آینده می‌شود. این فقط شامل کشورهای عضو اوپک نیست. شرکت‌های نفتی بزرگ در جهان نیز در شرایط امروز که قیمت‌ها کاهش یافته است سرمایه‌گذاری‌های خود را کاهش داده‌اند.
- اما هیچ سخنی از جانب مدیران و مسئولان شرکت‌های بزرگ نفتی شنیده نمی‌شود که از این شرایط ابراز نگرانی کنند.
نه، آنها در این زمینه سخن می‌گویند و سرمایه‌گذاری‌های خود را کاهش داده‌اند. ما شاهد هستیم که بودجه‌های توسعه‌ای خودرا کاهش داده‌اند. شکی دراین زمینه وجود ندارد.
- همکاری کشورهای غیرعضو اوپک تولیدکننده نفت را در شرایط امروز چگونه می‌بینید. شما با برخی از این کشورها به‌عنوان دبیرکل اوپک مذاکراتی داشته‌اید.
بله، من با این کشورها مذاکره کردم و به آنان اعلام کردم که در این شرایط که تقاضا متلاطم است باید عرضه را کاهش داد. ولی تاکید کردم که اوپک به تنهایی نمی‌تواند بازار را کنترل کند باید آنان نیز در این امر مشارکت کنند. امیدوارم که این همکاری آغاز شود.
- هنوز هیچ واکنش مشخصی از این کشورها دیده نمی‌شود؟
هنوز زود است باید منتظر شد و حاصل اقدامات اوپک را مشاهده کرد.
- اگر اوپک به کاهش تولید ادامه دهد سهم بازار را از دست می‌دهد. آیا این شرایط برای اوپک زیان‌آور نیست؟
این مسئله جای نگرانی ندارد. اگر مقایسه کنید ما برنده‌ایم. منابع با ارزش و ثروت خود را حفظ می‌کنیم و به قیمت ارزان نمی‌فروشیم. ما باید آن را به قیمت مناسب به فروش برسانیم.
- اما برخی کشورهای تولیدکننده نیاز به منابع مالی دارند و نمی‌توانند تولید را کاهش دهند و تعطیل کنند.
این راه‌حل نیست که ارزان‌فروشی کنیم. ما این تجربه را داشته‌ایم. با تولید بیشتر در زمانی‌که قیمت کاهش یافته است قیمت بیشتر کاهش می‌یابد. اگر تولید را کاهش دهیم و قیمت مناسب باشد سود بیشتری عاید ما می‌شود. درعین حال منابع با ارزش خویش را در زیر زمین حفظ کرده‌ایم برای زمانی‌که قیمت‌های قابل‌قبولی در بازار حاکم شود. البته در زمانی‌که شرایط دشوار است برخی اعضا برای هماهنگی با تصمیماتی که اتخاذ می‌شود مشکلاتی دارند. برخی برای زمان کاهش تولید خویش موانعی دارند و از آن سخن می‌گویند ولی در نهایت اعضای اوپک به‌صورت واحد تصمیم‌گیری و آن را اجرا می‌کنند.
- واکنش کشورهای مصرف‌کننده در شرایطی که قیمت‌ها کاهش می‌یابد متفاوت است با شرایطی که قیمت‌ها افزایش می‌یابد. زمانی‌که قیمت‌ها افزایش می‌یابد اوپک متهم می‌شود و از این سازمان می‌خواهند که برای ثبات و کاهش قیمت اقدام کند ولی در شرایطی که قیمت کاهش می‌یابد هیچ سخنی در مورد تلاش‌های اوپک و موضعی که اتخاذ کرده نمی‌شود.
اما درشرایطی که قیمت‌ها کاهش می‌یابد نیز از تلاش اوپک ابراز نگرانی می‌کنند. ولی ما توضیح می‌دهیم که این به‌دلیل مشکلاتی است که در اقتصاد آنان رخ داده است. ما وقتی قیمت‌ها بالا بود توضیح دادیم که سفته بازی موجب افزایش قیمت شده است.
سفته بازی و خریدوفروش کاغذی نفت موجب افزایش قیمت شد. بگذارید این را شفاف بگویم و تاکید کنم که این به‌دلیل سودجویی و طمع آنان است.
ما شاهدیم که تقاضا درحال نوسان شدید است و این ناشی از مشکلات اقتصادی‌ای است که در کشورهای مصرف‌کننده از جمله آمریکا رخ داده است. این شرایط موجب شده که کمک‌های ملی بزرگی برای بهبود اوضاع انجام شود ولی در شبکه اقتصادی آنان رخنه‌ای وجود دارد. در بازار‌های مالی مشکلاتی وجود دارد. این باید اصلاح شود. باید مشکلات مالی در بازار بورس اصلاح شود. باید برای اصلاح این وضع اقدامی صورت گیرد. این را نمی‌توان رد کرد که مشکلی وجود دارد و اقداماتی که شده به‌دلیل رخنه‌ای که در اقتصاد آنان وجود دارد کارساز نبوده‌است. این رخنه باید اصلاح شود.
این شرایط موجب تلاطم شدید تقاضا شده است.این شرایط به کاهش شدید رشد اقتصادی نیز منجر شده است. در عین حال تلاطم در رشد اقتصادی موجب بیکاری شده است. براساس آمار، بیکاری در آمریکا به 5/6 درصد رسیده است. حتی اعلام شده که اعتماد مصرف‌کننده در این کشور به کمترین میزان در 20 سال اخیر رسیده است. این امر باید اصلاح شود. این مشکلاتی است که باید حل شود.
- اوپک با این شرایط و اقتصاد بحران‌زده در کشورهای مصرف‌کننده که تقاضا را به شدت کاهش داده چه می‌تواند انجام دهد؟
تنها کاری که ما می‌توانیم انجام دهیم این است که نفت خام را به قیمت ارزان به فروش نرسانیم.
- اما این راه حل نیست. اغلب کشورهای عضو به درآمدهای نفتی وابسته هستند و نمی‌توانند فروش نفت را متوقف کنند؟
اکثر کشورها منابع مالی کافی دارند و این مانعی نیست.هیچ‌یک از کشورهای عضو اوپک در مورد وجود مشکلات در مورد منابع مالی سخنی با من مطرح نکرده است. 3ماه است بحران اقتصادی جهانی شروع شده است و زود است که این تاثیر را مشاهده کنیم.
- اما اگر این شرایط ادامه پیداکند و قیمت‌های موجود با ادامه مشکلات اقتصادی پایدار بماند شرایط چگونه خواهد شد؟
این بحران ادامه نمی‌یابد. من فکر می‌کنم که نیمه دوم سال 2009 مشکلات اقتصادی حل شود.زمانی که قیمت 147 دلار بود قیمت واقعی نبود امروز هم قیمت‌ها واقعی نیست.
- قیمت واقعی چیست؟ برخی اعضای اوپک از 75 دلار برای هر بشکه سخن می‌گویند و برخی 100 دلار؟
اگر شرایط باثباتی برای اقتصاد جهان بخواهیم، قیمت واقعی حداقل 75 تا80 دلار و یا بیشتر باید باشد. برای کشورهای تولیدکننده نفت این قیمت‌ها مناسب است. قیمت‌هایی در این سطح، درآمد کافی برای کشورهای تولیدکننده تامین می‌کند تا این کشورها بودجه متعادلی داشته باشند. نفت تنها درآمد کشورهای تولیدکننده است.قیمت مناسب درآمد مناسبی برای مردم کشورهای عضو تامین می‌کند، درآمد کافی برای توسعه فراهم می‌کند و درآمد کافی برای سرمایه‌گذاری در صنایع نفت و تولید کافی فراهم می‌کند.ادامه قیمت پایین امروز، فردا موجب فروپاشی می‌شود و برای همه مشکلات ایجاد می‌کند. البته همه کشورهای عضو ذخیره مالی کافی دارند.
- اما برخی براین باورند که مشکلات اقتصادی در جهان تا حداقل 2 سال ادامه می‌یابد.
من فکر نمی‌کنم این شرایط در اقتصاد جهان تا 2 سال ادامه یابد. این بحران با بحران‌های سال 1929 یا 1930 یا 1980 قابل مقایسه نیست. این یک بحران جهانی است و همه جهان درگیر آن است و تلاش‌هایی که انجام شده باید نتیجه دهد.
- پس شما فکر می‌کنید بحران اقتصادی جاری در جهان در کوتاه مدت حل شود؟
بله به‌نظر من 6 تا 9 ماه دیگر این مشکلات حل می‌شود.
- با این شرایط در اجلاس آینده در الجزایر، اوپک چه میزان از تولید خود خواهد کاست؟
من نمی‌توانم مقداری را اعلام کنم. آنچه می‌توانم بگویم این است که اوپک باید تولید را کاهش دهد. ما این مسئله را در قاهره بررسی کردیم. در قاهره در مورد کاهش تولید تصمیمی نگرفتیم چون در اکتبر ماه قبل تولید را 5/1 میلیون بشکه کاهش داده بودیم. من به‌عنوان دبیرکل اوپک در این مورد اطلاعی ندارم که چه میزان کاهش تولید رخ خواهد داد و این مسئله در اجلاس اوپک در هفته دوم دسامبر مشخص می‌شود.آنچه مهم است اعضای اوپک دراین شرایط باید با یکدیگر همبستگی داشته باشند. اختلاف نظرهایی بین اعضا وجود دارد ولی در نهایت باید هماهنگ عمل کنند.
- یک مشکل بزرگ کشور ما و برخی دیگر از تولیدکنندگان نفت، مصرف بالای فرآورده‌های نفتی است. آیا اوپک قصد ندارد در این زمینه اقدامی انجام دهد؟
مصرف بالای فرآورده‌های نفتی فقط در ایران نیست. این مشکل همه کشورهای تولیدکننده نفت و ناشی از سیاست پرداخت یارانه به فرآورده‌های نفتی است. هنگامی که من وارد تهران شدم شاهد تراکم فراوان خودرو در خیابان‌های تهران بودم.این شرایطی است که در اغلب کشورهای تولیدکننده حاکم بوده و ناشی از ارزان بودن بنزین است. این شرایط موجب استفاده بیش از حد از خودرو می‌شود.ولی اوپک دراین زمینه اقدامی نمی‌کند. این یک مسئله داخلی کشورهای عضو است و به سیاست‌های دولت‌های آنان بستگی دارد.
- بهتر نیست اوپک با برنامه‌ریزی به کشورهای عضو برای مدیریت مصرف کمک کند، در واقع توانایی اعضا را افزایش داده است تا در شرایطی که قیمت نفت کاهش می‌یابد امکان تصمیم‌گیری بهتر برای اعضا فراهم شود؟
بله، ولی این به سیاست دولت‌های عضو بستگی دارد. اگر اقتصاد آزاد باشد و شرایط به گونه‌ای باشد که کالاهای یارانه‌ای عرضه نشود و افراد از درآمد مناسبی برخوردار باشند که بدون یارانه بتوانند کالا و خدمات مورد نیاز از جمله سوخت را تهیه کنند، این امر شرایط متفاوتی را ایجاد می‌کند وگر نه شرایط به گونه‌ای است که در برخی کشورها مشاهده می‌شود. این مربوط به دولت‌های کشورهای عضو است که چه سیاستی را دنبال کنند و اوپک در این امور مداخله نمی‌کند.
