خبری کوتاه و موجز که تدوین پیشنویس ضوابط و استانداردهای سفرهخانههای سنتی توسط اعضای هیأتمدیره سفرهخانههای سنتی را نوید میداد.
در این خبر آمده بود: «تدوین این دستورالعمل و پیشنویس بهمنظور ارزشگذاری به سنتها، آداب و رسوم و فرهنگ اصیل ایرانی صورت گرفته و در آن به حرمت سفره، نان، مهماننوازی و غیره توجه میشود.»
همچنین نوشته بود: «این دستورالعمل به فضاهای اصلی، فضاهای جنبی، تجهیزات، کیفیت خدمات، نیروی انسانی و تاسیسات سفرهخانههای سنتی اهتمام دارد.»این خبر موکد آن بود که «براساس این دستورالعمل سفرهخانههای جدید سنتی باید براساس این ضوابط، تاسیس و سفرهخانههای قدیمی نیز باید خود را با شرایط جدید مطابقت دهند.»این هم خبری بود از دفتر برنامهریزی و گردشگری داخلی معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی که درصدد بود تا در این هفته از خود عمل صالحی برجای بگذارد، اما جای این سؤال باقی است که یک دستورالعمل و یک پیش نویس چند بار تدوین و ابلاغ میشود.
یک جستوجوی ساده کافی است تا بیش از 10خبر در نیمه سال گذشته بیابید که همگی در بوق وکرنا کردهاند که بالاخره برای اولین بار در کشور سفرهخانههای سنتی هم صاحب آییننامه استاندارد شدهاند و ضوابط و استانداردهای ساختمانی، تجهیزاتی، خدماتی و درجه بندی سفرهخانههای سنتی به استانها ابلاغ شد.
روابط عمومی معاونت گردشگری، به نقل از اکبر فرهیخته، مدیرکل دفتر امور مراکز و خدمات گردشگری پیام داد که ضوابط و استانداردهای ساختمانی، تجهیزاتی، خدماتی و کیفیت خدمات و درجهبندی سفرهخانههای سنتی کشور به استناد آییننامه «ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجهبندی و نرخگذاری تأسیسات گردشگری و نظارت بر فعالیت آنها» در ۳ سطح درجه یک، 2 و3 تدوین شده و مشتمل بر 122 ماده و 46 تبصره است.
بنا به این گفته این اقدام برای ممانعت از هرگونه عملکرد سلیقهای و جلوگیری از تضییع حقوق و نارضایتی گردشگران و متضرر شدن سرمایهگذاران و بهرهبرداران نسبت به تهیه ضوابط و استانداردهای سفرهخانههای سنتی انجام شده بود.
مدیرکل دفتر امور مراکز و خدمات گردشگری و استانداردسازی معاونت گردشگری همچنین اظهار کرده بود: در این ضوابط که برای نخستین بار نسبت به تهیه آن اقدام شده، علاوه بر در نظر گرفتن مسائل فنی تأسیساتی، فضاهای فیزیکی، مکان عمومی، ابعاد، مساحت و ارتباط اصولی این فضاها با یکدیگر، نحوه خدماترسانی، آموزش و شرح وظایف نیروی انسانی و ایمنی در محیط کار نیز توجه خاصی شده است.
به بیان فرهیخته با تدوین این پیشنویس، سفرهخانههای سنتی باید برای رسیدن به الگوی جهانی از آن پس ۱۷ معیار و ضابطه جدید را که در آیین نامه اعلام شده بود رعایت میکردند.
در آییننامه مواردی مانند معماری سنتی و تزئینی، فرهنگ سفره و توجه به غذاهای سنتی، استاندارد شدن آنها و رعایت حرمت مهمان مدنظر قرار گرفته است. اکبر فرهیخته گفته بود: در هیچ کشوری چنین آییننامهای وجود ندارد به همین خاطر قصد داریم با اجرای آن در تمامی سفرهخانههای سنتی، معیارها و استانداردهای سنتی را بهعنوان الگوی جهانی مطرح کنیم.
سازمان میراث فرهنگی و گردشگری میخواهد ضوابط و مقررات سفرهخانهها را که از سوی هیأتمدیره تهیه شده و در اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران قرارگرفته است، تصویب کند.
چندی پیش در همان هفته پرهیاهو که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری درصدد بود تا با پیدا کردن تمام دستورالعملهای گم شده و تدوین و تصویب تمام آییننامههای سرگردان بیلان کاری خود را در دفترچه روزنامهنگار دولت نهم ثبت کند محمد رشیدی، رئیس هیأتمدیره جامعه سفرهخانهداران تهران از نبود ضوابط و مقررات مشخص برای چگونگی تاسیس و اداره سفرهخانه و قهوهخانهها گله کرد و گفت: یک گروه کارشناسی برای تهیه این ضوابط، بیش از یکسال زحمت کشیده است.
وی ادامه داد: «هدف ما از تدوین این ضوابط، این است که اگر کسی خواست به این شغل وارد شود، با تعریف درستی از سفرهخانه آشنا شود تا آداب و رسوم سفرهخانهها که با فرهنگ ایرانی عجین شدهاند، با گذر زمان فراموش نشود. »
رئیس هیأتمدیره جامعه سفرهخانهداران تهران، با انتقاد از اینکه چرا نباید با این موضوع بهصورت کارشناسی برخوردشود، گفت: «در همه جای دنیا برای هر کاری تعریف جامع و کاملی وجود دارد، اما متأسفانه تعریفی درست از سفرهخانه که ردپای فرهنگ ایرانی را در آن بهطور واضح بتوان دید که همین امر برای گردشگر خارجی و حتی داخلی جذاب است، وجود ندارد که مشکلاتی را برای این صنف ایجاد کرده است.»گردشگران باید از اولویت برنامهها باشد، چراکه بهترین کالایی که یک گردشگر از یک کشور خارج میکند، فرهنگ مردم آن سرزمین است.
وی وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را متولی این امر عنوان کرد.
دهه 70، مدیریت شهری براساس طرحی بهعنوان شناخت قدیمیترین محل پذیرایی عمومی طرح احیای قهوه خانهها و سفره خانههای سنتی را در دستور کار خود قرار داد. سفره خانههای سنتی با کارکردی جدید وشکل و شمایلی جدیدتر ظاهر شدند و حالا در مجموع، 22 سفرهخانه زیر نظر هیأتمدیره جامعه سفرهخانهداران تهران برای مردم سفره پهن میکنند.
سفرهخانههایی که اولویت احیا و شکلگیریشان منوط به پیدایش جایگاهی امن برای جهانگردان، ایرانگردان و خانوادههای ایرانی بود اما با روند رو به رشد تاسیس این اماکن وآسیبپذیری زیاد سفرهخانهها، نگرانی بنیانگذاران این مجموعه از بابت حفظ هویت آنها بیش از پیش احساس شد و این درحالی بود که ممنوعیتهای ایجاد شده توسط دستگاههای دیگر همچون نیروی انتظامی برای کنترل این اماکن فصل جدیدی را در روند کاری سفرهخانهها باز کرد؛ فصلی به بلندی داستان تمام ممنوعیتها ومحدودیتها و بایدها و نبایدها که هیات رئیسه جامعه سفرهخانهداران را بر آن داشت تا با همکاری کارشناسان و صاحبنظران و پژوهشگران فرهنگی دستورالعملی برای دستیابی به استانداردهای مطلوب تدوین کنند.