همشهری آنلاین - فاطمه عباسی: شنیدن این نام‌های مشهور شاید شما را شگفت‌زده کند اما جالب است بدانید بافتن تنها مربوط به مادربزرگ‌هایی نیست که می‌خواهند سرمای خانه‌های قدیمی را سپری کنند. روزگاری نه چندان دور بافتنی نشانه آزادی بود.
تجربه بافتنی در دورانی که آمریکایی‌ها در تلاش برای آزادی از استعمار بریتانیا بودند به یک فضیلت تبدیل شد. در حالی که مردم این کشور سعی داشتند به سیاست‌های حاکمیتی و وحدت عمومی خود شکل دهند به تحریم کالاهای انگلیسی روی آوردند و سعی کردند در تولید خودکفا شوند.
هنرهای خانگی که از سبک زندگی انگلیسی‌ها به آمریکا راه یافته بود به نمایشی از آزادی تبدیل شد. بانوهای اول به این هنرها روی آوردند و بیشتر دختران جوان آن دوره در بافندگی، قلاب بافی، توری دوزی، سوزن دوزی، گلدوزی و خیاطی آموزش دیده بودند تا بتوانند کالاهای بریتانیایی را تحریم کنند. تاکتیکی که توسط ماهاتما گاندی در هند نیز به کار رفت و حتی روی نسخه‌های قدیمی پرچم این کشور هم ثبت شد.
مارتا واشنگتن، بانوی اول زمان خود تلاش کرد با فروش جوراب‌های بافتنی برای سربازان کمک مالی جمع کند؛ بانوی اول ادیت روزولت مرتب دوستان خود را برای بافتنی و معاشرت به کاخ سفید دعوت می‌کرد و یک شبکه اجتماعی معروف از بانوان در واشنگتن تشکیل داده بود.
بانوی اول گریس کولیج به صورتی ناشناس در یک مسابقه بافتنی که توسط مجلات بزرگ مد، از جمله ووگ، داوری می‌شد، شرکت کرد و جایزه برد! اما مشهورترین بافنده کاخ سفید بانوی اول النور روزولت است. او با اشتیاقی که به بافتنی داشت راهی برای متحد کردن زنان آمریکایی پیدا کرد و جنبشی برای بافتن لباس برای سربازان جنگ جهانی دوم راه انداخت و حتی در کارت کریسمس کاخ سفید با بافتنی در دستانش تصویر شد. میشل اوباما نیز در برنامه‌ای تلویزیونی از علاقه‌اش به این کار گفت و بافتنی‌هایش را به نمایش گذاشت.
با این حال بافتنی تنها هنر زنان کاخ سفید نبود. مادلین آلبرایت، وزیر امور خارجه اسبق آمریکا که در لهستان، مهد بافندگی، به دنیا آمده بود، با مهارت‌های بافندگی خود به یک دیپلمات بین المللی و انسان‌دوست تبدیل شد. قدرت بافتنی تا به امروز ادامه پیدا کرده؛ عکسی از برنی سندرز در مراسم تحلیف جو بایدن، رئیس جمهور فعلی آمریکا، فضای مجازی را شگفت‌زده کرد. سناتور هفتاد و نه ساله اهل ورمونت با آرامش روی صندلی نشست و دستکش‌های بافتنی‌اش را به دنیا نشان داد.
به سرعت الگوهای «دستکش‌های برنی» منتشر شد و یکی از بافندگان عروسک قلاب بافی، عروسک سندرز را که دستکش به دست داشت در یک حراجی به قیمت بیش از ۴۰ هزار دلار فروخت و سود حاصل از آن را به خیریه داد. سندرز عکس خود را روی تیشرت چاپ کرد و بیش از ۱.۸ میلیون دلار برای خیریه‌های ورمونت جمع‌آوری کرد.
بافتنی علاوه بر قدرت، سابقه‌ای طولانی دارد. قطعاتی از پارچه بافتنی در اهرام مصر یافت شده که نمونه‌های اولیه آن به خاورمیانه برمی‌گردد. چندین تصویر از حضرت مریم در حال بافتن وجود دارد. در صومعه‌ها، راهبان مشغول بافندگی و خیاطی می‌شدند تا با رشد تمرکز خود، ارتباط بهتری با خداوند برقرار کنند و استقلال اقتصادی نیز کسب کنند. برای دریانوردان و ماهیگیران، بافتنی ابزاری برای مقابله با سختی دریا و قابل شناسایی بودن در صورت غرق شدن است.
سربازان و چوپان‌ها نیز در طول تاریخ به این کار علاقه نشان داده‌اند، با این حال افراد مشهوری هم هستند که به بافتنی‌های خود مفتخرند. آدری هپبورن، بازیگر زیبا و قدیمی که در «صبحانه در تیفانی» بافتنی کرد، عادت داشت پشت صحنه هم بافتنی ببافد؛ در دوران معاصر، مریل استریپ که یکی از محبوب‌ترین و پرجایزه‌ترین هنرپیشه‌های هالیوود است، از بافتنی برای رها کردن ذهنش کمک می‌گیرد؛ کریستن استوارت دیگر بازیگری است که اغلب سر صحنه فیلم‌های «گرگ و میش» مشغول بافتن بود.
اوما تورمن نه تنها بافتنی می‌بافد، بلکه ظاهرا به آن وسواس هم دارد! کاترین زتا جونز نیز دوست دارد در زمان استراحت بین دو صحنه فیلمبرداری ببافد. اما احتمالا بافتنی‌های رابین ویلیامز، بازیگر کمدین، از دیگر همکارانش جالب‌تر است؛ می‌توان گفت رابین ویلیامز احتمالا اولین مرد بافنده‌ای است که در تلویزیون آمریکا بازی کرد! راسل کرو، بازیگر، نیز ظاهرا از بافتنی برای مدیریت خشم استفاده می‌کند.
دیوید آرکت بازیگر و کشتی‌گیر سابق نیز از مادربزرگش آموزش بافتنی آموخت و روی جلد مجلات مد رفت؛ با این حال، تام دیلی جدیدترین ورزشکاری است که با تمرکز روی بافندگی توانست بین مسابقات المپیک توکیو آرام بماند و در نهایت مدال طلا بگیرد.
در ایران نیز، اگرچه به گفته پژوهشگران و مورخان، دورهٔ ساسانی یکی از درخشان‌ترین دوره‌ها از نظر بافندگی بوده و بر اساس مدعای کتاب صنایع ایران بعد از اسلام بافندگی ایران ترقی و رونق زیادی داشته اما سندی درباره بافندگی افراد مشهور ثبت نشده؛ آرشیو دوره قاجار دانشگاه هاروارد، تصویری از دستور بافتنی آذرمیدخت پزشک‌نیا را منتشر کرده؛ آذر خانم که دختر یکی از نقاشان مشهور و صاحب سبک دوره قاجار است در این دستور طرز بافت یک شال را به طور مفصل و با خطی خوش نوشته است.
نظر شما