آزاده سهرابی : جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر طی تمام این دوره‌هایی که از برپایی‌‌اش می‌گذرد به اندازه عمرش دچار تغییرات شده است

در برخی دوره‌ها به‌دنبال تغییرات مدیریتی مرکز هنرهای نمایشی که متولی برگزاری این جشنواره است، این جشنواره هم دستخوش تغییرات شد و می‌شود انتظار داشت همچنان با رفتن مدیر قبلی این گستره تغییرات، ادامه یابد. این عرف غلطی در ساختار مدیریت فرهنگی کشور است که با آمد و شد یک مدیر تمام سیاست‌ها دستخوش تغییر می‌شود و حتی بسیاری از اصول مدیران پیشین زیر سؤال می‌رود.

این انتقاد کلان همواره مطرح است که چرا اساسا هدف‌گذاری مشخص یا لااقل مدونی برای هر کدام از دستگاه‌های فرهنگی کشور وجود ندارد که تا این حد اعمال سلیقه گسترده نباشد. نگاه به مدیریت تئاتر کشور در این دوسه‌دهه نشان می‌دهد که انگار مرکز هنرهای نمایشی تنها 2 هدف کلان داشته است. یکی برگزاری جشنواره‌ها و دومی تولید تئاتر. اما چگونگی این دو مهم دربردارنده هدف درازمدتی نیست و طول عمرش به اندازه وفای میز مدیریت مرکز هنرهای نمایشی است.

اما سخن اصلی در این کوتاه نوشته، اهداف متصور برای مهم‌ترین جشنواره تئاتر کشور است که با آمدن و رفتن مدیران مرکز دستخوش تغییرات اساسی شده تا جایی که فارغ از بد و خوب چنین تصمیمی، با آمدن خسرو نشان به مرکز هنرهای نمایشی مهم‌ترین فاکتور جشنواره یعنی رقابتی بودن حذف شد. در هر دوره، مدیر جدید بخش‌هایی به جشنواره اضافه و بخش‌هایی حذف می‌کند. حتی انتخاب و گزینش آثار برای ورود به جشنواره چه در بخش داخلی و چه خارجی معیارهای متفاوتی دارد تا آنجا که به صراحت می‌توان گفت برخلاف هر جشنواره معتبر بین‌المللی که آیین‌نامه مشخصی دارد بزرگ‌ترین و مهم‌ترین جشنواره بین‌المللی تئاتر ما نه تنها آیین‌نامه‌ای ندارد که بتوان آن را در جایی جست‌وجو کرد بلکه هدف گذاری‌های آن نیز کاملا شناور و قابل تغییر است.

به هر روی، به‌نظر می‌رسد این تغییرات گسترده در جشنواره پذیرفته شده است. اما عجیب‌تر از همه آن است که طی این چند سال اخیر با وجود ثابت ماندن مدیر مرکز هنرهای نمایشی، ساختارهای متفاوتی برای جشنواره فجر رقم خورد. از نیمه دوم سال 84 که حسین پارسایی به صندلی مدیریت مرکز هنرهای نمایشی تکیه زد، جشنواره امسال، چهارمین فجری است که پارسایی تجربه می‌کند. سال 84 جشنواره به سیاق دوره خسرو نشان به دبیری حسین مسافر آستانه برگزار شد. سال 85 نیز با کمی تغییرات به همان روال سابق به دبیری کشن فلاح برپا شد اما در اختتامیه آن جشنواره، حکم مجید سرسنگی را دادند و این دوباره آغاز تغییرات بود.

مجید سرسنگی برای دستیابی به یک آیین‌نامه و ساختاری نهادینه برای جشنواره تئاتر فجر اتاق فکر تشکیل داد. دوباره رقابت به جشنواره برگشت اما با ساختاری جدید و بخش‌های زیادی در دل جشنواره جای گرفت از بخش ملل و مدارس تا اجراهای رادیویی و... هدف هم بردن تئاتر در طول این جشنواره به سراسر شهربود. اما برخلاف انتظار در پایان جشنواره سال 86 حکم مجید سرسنگی به هر دلیلی تمدید نشد و با فاصله‌ای چند ماهه، دوباره حسین مسافر آستانه دبیر جشنواره سال 87 شد.

هرچند وی کم و بیش برپایه همان نتیجه‌هایی که از اتاق فکر درآمده بود و بخش‌های مشخصی داشت حرکت کرد اما با آمدن وی هدف بردن تئاتر به سراسر شهر کمرنگ شد و تئاتر مدارس از جدول جشنواره خط خورد و چند نمونه دیگر. و همه اینها در طول یک مدیریت واحد تئاتر رخ داد تا به این نتیجه برسیم که تغییرات گسترده عضو جدا نشدنی جشنواره تئاتر فجر است

کد خبر 72558

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز