به گزارش همشهری آنلاین، بررسی‌ها نشان می‌دهد که مراکز درمانی با عبور از ۷ پیک متوالی کرونا، دیگر تاب‌آوری قبل را ندارند و کمبود نیرو هم به مشکلی جدی در این مراکز بدل شده است. بسیاری از نیروهای پرستاری، بهداشت و درمان طی ماه‌های اخیر به‌دلیل فشار کاری و محقق‌نشدن وعده‌های استخدامی یا استعفا داده یا تعدیل و اخراج شده‌اند.
درباره نوسازی زیرساخت‌ها و تجهیزات درمانی فرسوده مراکز درمانی هم در آستانه ۳ سالگی شیوع پاندمی کووید-۱۹، تاکنون اقدام جدی انجام نشده. به این موارد کمبود منابع و کاهش ذخایر استراتژیک دارویی، بدهی بیمه‌ها به بیمارستان‌ها و مشکلات اقتصادی‌شان در خرید دارو و تجهیزات پزشکی، بی‌رغبتی به تزریق واکسن و رعایت پروتکل‌های بهداشتی به‌ویژه ماسک از سوی مردم را هم باید اضافه کرد که به‌عنوان پاشنه آشیل نظام سلامت در موج هشتم کرونا به شمار می‌آید؛ موجی که به‌گفته سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت بیشترین موارد ابتلا به آن احتمالا در اوایل بهمن و پس از تعطیلات سال نوی میلادی رخ خواهد داد.
مصوبه جدید، بدون استقبال!
ستاد ملی مقابله با کرونا بالاخره پس از مدت‌ها روز گذشته به بهانه شناسایی مواردی از سویه‌های جدید اومیکرون در کشور جلسه گذاشت و مصوبات جدیدی را اعلام کرد. مهم‌ترین آنها تزریق یک نوبت واکسن برای گروه‌های سنی بالای ۱۸ سال بود، اما مشکل اینجاست که استقبال از واکسیناسیون ماه‌هاست کم شده است! آمارهای رسمی نشان می‌دهد که حدود ۳۰ میلیون نفر از کسانی که واکسن دوز اول و دوم را ترزیق کرده‌اند، تزریق دوز سوم یا یادآور را دریافت نکرده و آمار واکسیناسیون روزانه هم گاهی به کمتر از هزار تزریق برای مجموع واکسن‌های تزریق شده دوز اول، دوم، سوم و بالاتر می‌رسد.
سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت این موضوع را تأکید می‌کند و می‌گوید: «از دوز سوم و چهارم واکسن‌ها استقبال چندانی نشد و همین موضوع می‌تواند منجر به کاهش ایمنی بدن در مواجهه با موج جدید بیماری شود.» این در حالی است مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در آمریکا (CDC) هم بر ضرورت تزریق دوزهای یادآور واکسن کروتا تأکید و اعلام می‌کند: «مطالعات نشان می‌دهد که در زیرسویه‌های جدید اومیکرون، میزان بستری ناشی از کووید-۱۹ در گروه غیرواکسینه نسبت به گروه واکسینه ۱۶ برابر بیشتر بوده است.»
سینوفارم؛ تنها واکسن خارجی در دسترس
با وجود اهمیت واکسیناسیون اما در ایران دیگر از مراکز تجمیعی خبری نیست و درباره واکسن‌های موجود و میزان ذخیره آنها هم اطلاعات زیادی منتشر نمی‌شود. اما بررسی‌های همشهری از مراکز بهداشتی و واکسیناسیون سلامت، نشان می‌دهد که سینوفارم تنها برند خارجی در دسترس است و سایر واکسن‌ها هم برندهای ایرانی برکت، اسپایکوژن، فخرا، رازی، پاستوکووک و نورا هستند. وزارت بهداشت هم تصمیمی برای واردات واکسن‌های خارجی ندارد.
این نکته را شهنام عرشی، مسئول مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت هم تأیید می‌کند و می‌گوید: «به میزان کافی از انواع واکسن‌های مقابله با کرونا موجود است و در این‌باره توصیه می‌شود که کلیه افراد بالای ۱۸ سال که تاکنون نسبت به تزریق واکسن اقدام نکرده‌اند، یک دوز واکسن را تزریق کنند. همچنین تزریق دوز چهارم برای افراد بالای ۶۰ سال و افراد دارای بیماری زمینه‌ای هم توصیه می‌شود. تزریق یک دوز واکسن سالانه برای کلیه افراد بالای ۱۸ سال هم اهمیت زیادی دارد.»
آشفتگی و کمبود نیرو در بیمارستان‌ها
البته به‌نظر می‌رسد که موج هشتم کرونا، جدی‌ترین نهیب را به مسئولان کشور بزند که وعده استخدامی‌شان درباره مدافعان سلامت پاندمی کووید-۱۹ محقق نشد. با فروکش‌کردن بحران بیماری، همکاری بیمارستان‌ها با نیروهای پرستاری و کادر بهداشت و درمانی طرحی و قراردادی قطع شد و حدود ۲۰ هزار نفر از این نیروها خانه‌نشین شدند! این نکته را سیف‌الله مرادی، مدیرکل منابع انسانی وزارت بهداشت تأیید و کمبود نیرو را دلیل آشفتگی در بیمارستان‌های کشور می‌داند.
به‌گفته این مسئول، در حوزه درمان ۲۴ هزار و در حوزه بهداشت ۶۰ هزار و در سایر حوزه‌ها هم ۱۷ هزار کمبود نیرو وجود دارد که می‌تواند منجر به نارضایتی مردم شود و خستگی و فرسودگی نیروهای سلامت کشور را رقم بزند. این در حالی است که کمبود نیروی پرستاری با وجود انتشار و سرایت‌پذیری قابل توجه زیرسویه‌های XBB و BQ۱ اهمیت دارد.
در این باره، سی‌دی‌سی آمریکا اعلام کرده: «در طول یک هفته موارد ابتلا به زیرسویه XBB.۱.۵ تقریبا ۲ برابر شده و احتمالا این زیرسویه از بقیه واریانت‌های موجود سرعت انتقال بیشتری دارد.» البته پس از مدت‌ها ستاد ملی مقابله با کرونا بالاخره استخدام پرستاران طرحی و تمدید طرح مدافعان سلامتِ تعدیل شده در دوران کرونا را در دستور کار ستاد قرار داد و قرار شد این نیروهای تعدیل‌شده در اسرع وقت و تا جلسه بعدی ستاد تعیین تکلیف شوند.
بدهی‌های دوطرفه، چالش دارو و خدمات
کمبود دارو و کاهش خدمات درمانی بیمه‌ای دیگر چالش جدی مراکز درمانی دولتی در مقابله با موج هشتم کروناست. بیمارستان‌ها مبالغ هنگفتی به شرکت‌های دارویی و تجهیزاتی بدهکار هستند که تأمین دارو را در شرایط فعلی برای آنها سخت‌تر می‌کند.
آن طرف ماجرا هم مبلغ هنگفتی از بیمه طلبکارند که مطالبه آن می‌توانست منجر به پرداخت همین بدهی شود. سیدجواد طباییان، رئیس مرکز بودجه و پایش عملکرد وزارت بهداشت درباره این بدهی می‌گوید: «هم‌اکنون سازمان تأمین اجتماعی کشور ۹ هزار میلیارد تومان به این وزارتخانه بدهکار است که مربوط به خدمات درمانی ارائه‌شده به بیمه‌شدگان این سازمان است.
این بدهی مشکلاتی را برای بیمارستان‌ها و مراکز درمانی وزارت بهداشت ایجاد کرده و زیان‌هایی برای آنها داشته است.» بدهی‌هایی که ناتوانی مراکز درمانی دولتی در ارائه خدمات به بیماران تحت پوشش این سازمان و تأمین داروهای مورد نیاز بیمارانشان را رقم زده است. البته سیدحیدر محمدی، رئیس سازمان غذا و دارو در این‌باره از تلاش برای تزریق ۱۰ هزار میلیارد تومان اعتبار برای پرداخت بدهی بیمارستان‌های دولتی به شرکت‌های دارویی خبر داده است.
این در حالی است که علاوه بر دارو، کمبود اقلام پزشکی مصرفی در بیمارستان‌ها هم مشکلات جدی در ارائه خدمات درمانی به بیماران را به‌وجود می‌آورد. بدهی بیمارستان‌ها به شرکت‌های تجهیزات پزشکی، باعث شده تا این شرکت‌ها قید نسیه‌فروشی را بزنند و تا دریافت مطالبات معوق‌شان اقدامی برای فروش تجهیزات به مراکز درمانی نکنند. امید کوثر، عضو انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان تجهیزات پزشکی در این‌باره به مهر گفته: «تغییر نرخ ارز که شاخص مهمی در قیمت‌گذاری کالاهای پزشکی است، باعث شده تا شرکت‌های تجهیزات پزشکی، با استرس کالاهای خود را به بیمارستان‌ها بفروشند چرا که عمدتا یک سال بعد پول خود را دریافت می‌کنند و با این شرایط تغییر نرخ ارز، نه‌تنها سودی وجود ندارد، که متضرر هم خواهند شد.»
پروتکل‌های بهداشتی کرونا دیگر جدی نیست!
شرایط مدیریت بیماری کرونا در پیک هشتم با توجه به کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی به‌ویژه ماسک، مناسب نیست. بخش قابل‌توجهی از مردم حتی در اماکن بسته و پرازدحام ماسک نمی‌زنند و این امر با توجه به همزمانی شیوع موج جدید با شیوع آنفلوآنزا و سایر بیماری‌های ویروسی و تنفسی در فصل زمستان، می‌تواند شرایط را برای خدمات‌رسانی به بیماران و مدیریت بیماری‌ها سخت‌تر کند.
البته تأکید بر افزایش رعایت پروتکل‌های بهداشتی از مصوبات دیروز ستاد ملی کرونا بود و عباس شیراوژن، سخنگوی ستاد ملی کرونا در این‌باره می‌گوید: «در مصوبات ستاد بر تشویق مردم به‌ویژه افراد بالای ۱۸ سال که ۶ ماه از تزریق آخرین نوبت واکسن آنها گذشته، تزریق مجدد واکسن کرونا و لزوم رعایت نکات بهداشتی مانند فاصله‌گذاری و استفاده از ماسک در اماکن بسته و پرازدحام و به‌ویژه در مدارس و دانشگاه‌ها تأکید شد»، اما باید دید که با افزایش ابتلا به بیماری با زیرسویه‌های جدید کرونا، الزام به رعایت پروتکل‌های بهداشتی تا چه میزان تشدید خواهد شد و نظام سلامت چه تدبیری برای مدیریت کرونای اومیکرون با زیرسویه‌های XBB و BQ۱ خواهد داشت.
نظر شما