این اقدام جدید رئیسجمهور برای کشوری با اقلیتهای کمفروغ، خارج از دنیای ورزش و سرگرمی، نشاندهنده تحولات و تغییرات امیدوار کنندهای برای فرانسه محسوب میشد. این انتصاب درشرایطی صورت میپذیرفت که تنها یک نماینده سیاهپوست از کل کشور در مجلس فرانسه حضور داشت.
حزب سوسیالیست فرانسه که همواره در سخنرانیهای خود بر افکار ضدنژادپرستی تاکید داشت نیز مورد انتقاد نیکولاس سارکوزی قرار میگرفت. این سرزنش به این دلیل بود که حزب سوسیالیست فرانسه در دورانی که قدرت را به دست داشت، هیچگاه در انتخاب اعضای کابینه، فردی را از میان اقلیتها انتخاب نکرد. در واقع اقدام جسورانه سارکوزی، تاییدی بر وجود تنوع اقلیتی در کشور فرانسه محسوب میشد. این تنوع اقلیتی و نژادی، اقلیتهایی از کشور مغرب، مناطق آفریقای سیاه و همچنین مسلمان فرانسوی را شامل میشود.
2 وزیر ( خانم راچیدا داتی، وزیر دادگستری و خانم فادلا آمارا، وزیر مناطق شهری) از منطقه آفریقای شمالی هستند که والدین آنها از طبقه کارگر بوده و به کشور فرانسه مهاجرت کردند و در آنجا عهده دار مشاغل بسیار سخت و دشواری در ساخت خانه شدند. سومین وزیر، خانم راما یاد، وزیر جوان حقوق بشر است که در خانواده یک دیپلمات سنگالی به دنیا آمد و به فرانسه مهاجرت کرده و از دانشگاه «ساینس – پو» فرانسه که مخصوص نخبگان است فارغالتحصیل شده است. هر 3 وزیر از خانوادههای مسلمان هستند.
20 ماه از انتخاب این 3 وزیر گذشته و نیکولاس سارکوزی به این مسئله پی برده که آنها نسبتا او را با چالشهایی مواجه ساختهاند. مهمترین مسئله مربوط به خانم داتی بود که در سن 43 سالگی باردار شد و دختری به دنیا آورد که پدر او مشخص نیست. (البته مردم فرانسه چنین مسائلی را کاملا جزو زندگی شخصی و خصوصی افراد میدانند و حتی رسانهها هم کنجکاوی و هیاهوی چندانی نسبت به این مسئله نشان نمیدهند.
اما از آنجا که این خانم از وزرای اقلیت نژادی کابینه فرانسه است، این موضع شخصی و خانوادگی او و اینکه او یک مادر مجرد است، با جنجال رسانهها روبهرو شد.)میزان قابل توجهی از اصلاحات خانم داتی در دستگاه قضائی، کاملا معقولانه بهنظر میرسد. آخرین اقدام خانم داتی، برکناری یک دادرس تحقیقاتی بود که توانایی بالایی در بازجویی از مظنونین و زندانی ساختن آنان دارد. اخیرا عملکرد این دادرس تحقیقاتی دستگاه قضائی را کاملا زیر سؤال برده بود. اصلاحات دیگر او مربوط به ساماندهی دوباره دادگاهها از لحاظ جغرافیایی است. تقسیم دادگاهها که تقریبا از 50 سال پیش با وجود افزایش و جهش جمعیت تغییر نکرده بود، مقدمه محکومیتهای کمی برای متخلفان شده بود. اما روسای دادگاهها و قضات به این اقدامات ناشیانه خانم داتی اعتراض کردند.
با وجود چنین پیش زمینهای بهنظر نمیرسد در آینده تلاشهای او برای ایجاد اصلاحات به آسانی انجام پذیرد. سارکوزی که بهشدت از این اقدامات خشمگین شده بود، بهمنظور به دست گرفتن اوضاع، جلسهای را با روسای دادگاهها و بدون حضور خانم داتی تشکیل داد. این واکنش سارکوزی در حالی بود که وزیر دادگستری با عجله و تنها پس از 5 روز مرخصی زایمان، در محل کار خود حاضر شده بود. همچنین در این مدت زمان اندک تاکنون 2 نفر از مدیران و چند تن از کارمندان دفتر او نیز استعفا دادهاند.
خانم داتی ارشدترین وزیر از میان وزرای اقلیت است. اما سارکوزی روزهای پرتنشی را نیز با خانم یاد سپری میکند. او که اداره وزارت حقوق بشر را در دست دارد، چندی پیش در واکنش به دعوت رئیسجمهورسارکوزی از معمر قذافی - رهبر لیبی - به فرانسه، به مطبوعات گفت: قذافی، جایگاهی در فرانسه ندارد. این اظهارات خانم یاد، ناخرسندی سارکوزی را بهدنبال داشت.
اخیرا این وزیر 32 ساله پیشنهاد نامزدی در انتخابات مجلس اروپا که در ماه ژانویه برگزار میشود را رد کرد. خانم یاد با تمسخر و بیاهمیت خواندن آن، اظهار داشت که ترجیح میدهد در انتخابات ملی وکالت شرکت کرده و پیروز شود.اما خانم آمارا کمترین مورد بحث برانگیز را در میان این 3 وزیرداشته است؛ با وجودی که او یک بار قواعد و چارچوب سیاسی را با اعلام انزجار از طرحهای دولت درخصوص انجام آزمایش DNA از مهاجران، زیر پا گذاشته بود. مشکل خانم آمارا نه همانند قضاوت ضعیف خانم داتی بود و نه مانند عدممدیریت خانم یاد، بلکه کمبود بودجه برای برنامه جنجالیاش بهمنظور احیای مناطق حومه فرانسه بود. خانم آمارا رویکردی واقعگرایانه دارد. او همچنان در آپارتمان دوخوابه خود در شرق پاریس زندگی میکند و پیشنهاد زندگی در خانه بسیار مجلل مخصوص وزرا را نپذیرفته است.
در نظرسنجیای که اخیرا درخصوص ارزیابی محبوبیت وزرا صورت گرفت، با وجود نامحسوس بودن روابط و فعالیتهای او، این خانم 4 پله بالاتر از خانم داتی قرار گرفته است.
مشکل سارکوزی این است که او نمیتواند اجازه یا فرصت اشتباه کردن به وزرای اقلیت کابینهاش را بدهد. مدتها قبل از ورود سارکوزی به کاخ الیزه، او بهدنبال فردی مشابه کاندولیزا رایس در کابینه خود بود. در همین زمینه انتخاب باراک اوباما به ریاستجمهوری آمریکا نیز تشدید تلاشهایی برای انتصاب فرد جایگزین مناسب در این پست را بهدنبال داشته است. هرگونه تصمیم سارکوزی برای برکناری خانم داتی و یا حتی پیشنهاد پست دیگری به او باعث سوءاستفاده گروههای مخالف او شده و یا ممکن است این اقدام سارکوزی را بهعنوان یک حرکت نژداپرستانه علیه او تبلیغ کنند. همچنین پیشبینی میشود در آینده و در مدت زمان کوتاهی، مسائل بیشتری بهوجود آید که به احتمال زیاد رهبران الیزه را دچار مشکل خواهد کرد.
اکونومیست - 8 ژانویه 2009