در کهکشان ما، آن چه متداول است این است که حتی نزدیکترین ستارهها به ما، سالهای نوری دور از خورشید به سر میبرند. اما تیمی متشکل از دانشمندان به مدیریت «پاول کروپا» (Pavel Kroupa) از دانشگاه بن در آلمان بر این باورند که جهان در ابتدای پیدایش با آنچه که امروز میشناسیم بسیار متفاوت بوده است، به ویژه کهکشانهای کوتوله فشرده (UCD: Ultra Compact Dwarf Galaxy).
«جرج دابرینگهاوزن»، یکی از اعضاء این تیم میگوید:" کهکشان کوتوله جدیدی که اخیرا کشف شده است شامل ستارههایی است که فاصلهشان از یکدیگر هزار بار کمتر از کهکشانهای همسایه است".
تصویر پس زمینه با استفاده از یک تلسکوپ 2.5 متری در شیلی تهیه شده است. دو کادر مربع شکل کوچک در این عکس، دو کهکشان کوتوله فشرده را نشان میدهد. در تصاویر سمت چپ، همان کهکشانها را از نمایی نزدیک تر و بزرگتر مشاهده میکنید که توسط تلسکوپ هابل تهیه شدهاند.
کهکشانهای UCD در سال 1999 کشف شدند که قطر آنها یک هزارم کهکشان راه شیری است. ستارهشناسان بر این باورند که پیدایشUCDها به زمان برخورد کهکشانها در ابتدای پیدایش جهان باز میگردد. نکته عجیب در مورد UCDها اینکه جرم این کهکشانها به طور مشخص بیشتر از میزان نور تابش شده از تعداد ستارگانی است که تصور میشود در دل خود جای دادهاند.
ماده تاریک مرموز توجیهی بوده است که تا به امروز برای پاسخ به چرایی این فزونی جرم بکار میرفته است، این بار اما به نظر میرسد ماده تاریک نمیتواند پاسخی معقول برای فزونی جرم در کهکشانهای UCD باشد.
به اعتقاد اخترشناسان، زمانی هر کهکشان UCD از تراکم بسیار بالایی برخوردار بوده و احتمالا یک میلیون ستاره در هر میلیون مکعب سال نوری (در مقایسه با آنچه در فضای اطراف خورشید مشاهده میکنیم) وجود داشته است. این ستارگان آنقدر به یکدیگر نزدیک بودهاند که گاهی با هم ادغام شده و ستارههای پر جرمتری را ایجاد کردهاند. این ستارههای پرجرمتر تا قبل از پایان حیات خود، در قالب یک انفجار شدید ابرنواختری، هیدروژن یا همان سوخت هستهای خود را بسیار سریعتر مصرف میکنند و آنچه به عنوان بقایای این ستارهها بر جای میماند یک ستاره نوترونی بسیار متراکم و یا یک سیاهچاله است.
بخشی از جرم کهکشانهای UCD امروزی از این بقایای تاریک تشکیل شدهاند که از دید تلسکوپهای زمینی پنهان مانده و گویای یک گذشته مهیج هستند.
جورج دابرینگهاوزن میگوید:" میلیاردها سال پیش، کهکشانهای UCD بسیار خارقالعاده بودهاند. در برگرفتن تعداد بیشمار ستارگان متراکم قطعا نمیتواند به دنیایی که ما امروز میشناسیم شباهتی داشته باشد. آسمان شب در یک سیاره فرضی درون یک کهکشان کوتوله فشرده باید به روشنی روزهای زمینی بوده باشد".
منبع: ماهنامه نجوم