سه سال قبل، در این روز بود که ایران به فناورى غنىسازى اورانیوم و راهاندازى یک زنجیره کامل غنىسازى دست پیدا کرد. با این کار، قدم بزرگی در راه فناوری هستهای برداشته شد. به مناسبت این روز به چند نمونه از پیشرفتهای صنعتی کشورمان در سالهای اخیر نگاهی میاندازیم که لزوماً همه هسته ای نیست.
باشگاه هستهای
برای داشتنن فناوری هسته ای سه چیز لازم است:
1-متخصصان فیزیک ومهندسان صنعتی
2-دستگاهها و ابزارهای فنی خالص سازی و استفاده از مواد هستهای 3- ماده معدنی اورانیوم. ما الان هرسه اینها را داریم. اورانیوم از درون خاک ایران استخراج میشود. سنگ معدنی که اورانیوم دارد، مثل تمام سنگهای معدنی دیگر است، ولی به دلیل این که موج رادیو اکتیو از خود منتشر میکند، با ابزار های شناسایی میتوان آن را پیدا کرد. بعضی وقت ها معدن اورانیوم در سطح زمین قرار دارد و با ماشین آلات خاکبرداری، به کار خانه حمل میشود. از اینجا به بعد، مسیر فناوری هستهای آغاز میشود و انتهای آن نیروگاههای هسته ای است که میتواند برق زیادی تولید کند. البته فناوری هستهای کاربردهای فراوان دیگری هم دارد.
جشن روز ملی فناوری هسته ای/ عکس : پایگاه اینترنتی ریاست جمهوری
فناوری هستهای در جریان جنگ جهانی دوم مورد توجه گرفت . بعداز تمام شدن جنگ، کشورهای مختلف دنیا به دنبال فناوری هسته ای بودند. هر کشوری تلاش میکرد این دانش را با کمک محققانش تولید کند و بعضی کشورها هم به دنبال جاسوسی و دزدیدن اطلاعات هستهای بودند. ایالات متحده در قاره آمریکا، انگلیس و فرانسه در اروپا و شوروی در آسیا توانستند زودتر از بقیه، دانش هستهای را تکمیل کنند. شوروی و آمریکا بیشتر از همه با یکدیگر رقابت میکردند.
ایران پس از انقلاب و آغاز جنگتحمیلی تحت محاصره اقتصادی قرار گرفت و وقتی اعلام شد که فناوری هستهای در حال پیشرفت است، کشورهای دیگر از این که ایران توانسته بود بدون در خواست از آنها به این فناوری دست پیدا کند، تعجب کردند. فناوری هستهای مرحله های زیادی دارد که یکی از آنها خالص سازی است. کشورهایی که به این مرحله برسند، در فهرست کشورهای دارای فناوری هستهای قرار میگیرند که به آن «باشگاه هستهای» میگویند. ایران در سال 85 وارد باشگاه هستهای شد.
امید به آسمان
ماهواره امید، کار سازمان فضایی ایران است و به انرژی هسته ای مربوط نمی شود ، اما در هر حال یکی از پیشرفت های چشمگیر ایرانی هاست؛ به خصوص بخش موشک سفینه بر این ماجرا. این ماهواره 40 سانتیمتر عرض و 27 کیلوگرم وزن دارد. ایران از مدت ها پیش ساخت و پرتاب آزمایشی موشکهای مختلفی را انجام داده بود و در این زمینه آمادگی داشت، ولی پرتاب ماهواره به مدار زمین کار مشکلی است که فقط 8 کشور دیگر توان انجا م آن را دارند. شوروی اولین کشوری بود که در سال 1957، ماهواره «اسپوتنیک» را به فضا فرستاد. آمریکا در 1958 و فرانسه در 1965 ماهوارههایشان را به مدار زمین فرستادند. ماهوارههای ژاپن و چین در1970 و انگلیس در 1971 به فضا رفتند. پس از آنها هندوستان در 1980و رژیم صهیونیستی در 1988 توانستند ماهوارههایشان را در مدار زمین قرار دهند. در سال 1989 عراق و در سال 1998 کره شمالی ادعا کردند که به این فناوری دست پیدا کردند، ولی ادعای آنها ثابت نشد.
موشک سفینه بر سفیر/ عکس :ایسنا
ایران قبل از این هم ماهواره سینا را باکمک روسیه ساخته بود که از پایگاه پلستیک روسیه همراه با چند ماهواره دیگر پرتاب شد. بعد هم طرح ماهواره مشترک مصباح با ایتالیا پیشنهاد شد که به پایان نرسید، ولی باعث شد که ایران خودش به فکر ساخت ماهواره مستقل بیفتد.
عملیات ساخت ماهواره امید از سال 48 شروع شد. در سال 86 یک پرتاب زیر مداری آزمایشی انجام شد، یعنی موشک بدون قرار گرفتن در مدار به زمین باز گشت. برای رسیدن به مدار نیاز به موشکهای چند مرحله ای است که بالاخره موشک سفیر2 توانست این کار را انجام دهد. در بهمن 1387 موشک سفیر، ماهواره امید رادر مدار «پایین محور زمین» (LEO) قرار داد. ماهواره امید در این مدار هر 90 دقیقه یک بار به دور زمین میچرخد.
این ماهواره مثل تمام ماهوارههایی که برای بار اول از طرف کشوری پرتاب می شوند، طول عمر کوتاهی دارد، ولی امید راه پرتاب ماهوارههای بزرگ تر و مجهزتر را باز کرد. میگویند تا ده سال دیگر ایران میتواند فضانورد به فضا بفرستد. آیا شما میخواهید فضانورد شوید؟
بر لبه خلیجفارس
ساخت نیروگاه هسته ای بوشهر از سال53 آغاز شد. از همان موقع قرار بود که این نیروگاه مرکز استفاده از انرژی هستهای ایران باشد، ولی ساخت آن طبق برنامه پیش نرفت. در نیروگاه های هستهای، برق تولید میشود. سوخت هستهای، در مرکز نیروگاه قرار می گیرد و بعد از این که فرآیند فیزیکی خاصی انجام شد، گرمای بسیار زیادی از آن تولید میشود.
نیروگاه اتمی بوشهر/ عکس : پایگاه اینترنتی سازمان انرژی اتمی ایران
نیروگاههای هستهای بر خلاف نیروگاه هایی که از گاز یا سوختهای دیگر استفاده میکنند، دود یا آلودگی شیمیایی ندارند. البته به دلیل این که مواد هستهای در مراحل استفاده پرتوهای زیانباری تابش میکنند، این نیروگاهها دیوارههای ضخیم و حفاظهای
غیر قابل نفوذی دارند تا این پرتوها یا مواد وارد فضای باز نشوند. به همین دلیل ساخت و استفاده از نیروگاه هستهای بسیار حساس تر و سختتر از نیروگاههای عادی است. بازسازی و استفاده از نیروگاه هستهای بوشهر با پیشرفت های هستهای ایران دوباره شروع شد . در اسفند 87 نیروگاه بوشهر بهطور آزمایشی راه اندازی شد تا این مرکز کار خود را آغاز کند. هنوز هم کارهای دیگر باقی مانده است که وقتی به پایان برسد، برای اولین بار در ایران نیروی برق نه از سدهای آبی و توربینهای گازی بلکه از نیرو گاهی در کنار خلیج فارس به دست می آید.