همشهری آنلاین؛ سرویس خانواده-سحر جعفریان: در این گذار صعودی، برخی برندهای پوشاک که نام و آوازهای در جهان به هم زدهاند یا حتی تعدادی از شرکتهای کوچک و گمنام، دست به کار شدند تا صنعت و بازار این حوزه را به انحصار خود در آوردند. اما درصد اندکی از آنها توفیق موفقیت در عمل یافتند. موضوع پوشاک ورزشی اسلامی در ایران نیزهمیشه تِرَند بوده است. به ویژه این روزها که ضمن عرصهگشایی و افتخارآفرینی بانوان ورزشکارایرانی در میادین بینالمللی، وزارت ورزش و جوانان نیز از طراحی، تولید پوشاک ورزشی اسلامی و کسب تاییدیههای مختلف از فدراسیونهای جهانی ورزش خبر داده است. به همین بهانه، موضوع پوشاک ورزشی اسلامی را در گفت و گو با لیلا زکیزاده، مدیر کل دفتر سیاستگذاری و توسعه ورزش بانوان در وزارت ورزش و جوانان بررسی کردیم.
پیشینه خبریِ پوشاک ورزشی اسلامی در ایران
برای بررسی دقیق موضوع طراحی و تولید پوشاک ورزشی اسلامی در ایران بهتر است کمی به عقب باز گردیم. نخستین بار در سال ۱۳۷۶ شورایعالی انقلاب فرهنگی، اصول، مبانی و روشهای اجرای گسترش فرهنگ عفاف را خطاب به دستگاههای مختلف دولتی مصوب و ابلاغ کرد. در سال۱۳۸۴ نیز براساس متن همین مصوبه راهبردهای گسترش حجاب به ۲۶ نهاد قانونگذار و مجری اعلام شد. البته با منحل شدن سازمان ملی جوانان و واگذاری وظایف آن به وزارت ورزش و جوانان در دهه ۹۰، تعداد دستگاههای مذکور به ۲۵ عدد رسید. در بندهایی از قوانین ۱۸گانه وزارت ورزش و جوانان با سرفصل عفاف و حجاب آمده: گسترش و بهینهسازی فرهنگ عفاف در مراکز آموزشی و سالنهای ورزشی سازمان تربیت بدنی، طراحی لباسهای مناسب برای بانوان ورزشکار در راستای حفظ حریم عفاف و حجاب، تجلیل و تشویق ورزشکاران مروج فرهنگ عفاف، تبلیغ و الگوسازی مثبت از افراد و تیمهای اعزامی ورزشی که مروج ارزشهای اخلاقی و فرهنگ عفاف در خارج از کشور هستند. با توجه به این پیشینه توجه به ۲ نکته ضروریست. نخست اینکه بسیاری از کارشناسان حوزه ورزش اعتقاد دارند برخی از بندها و مصوبههای قانونی مرتبط با پوشاک ورزشی اسلامی در پی ایجاد تغییراتی ساختاری مانند ورود بانوان به ورزشگاهها باید بازنگری شوند. دوم اینکه کیفیت طراحی و تولید پوشاک ورزشی اسلامی ویژه بانوان باید با دقت و صنعتیسازی مدرن، ارتقا یابد. تا هم فرهنگ مذهبی با اعزام ورزشکاران به درستی، صادر شود و هم فعالیت بانوان ورزشکار به چالش حرکتی کشانده نشود.
از حاشیههای پوشاک ورزشی اسلامی در دورههای قبل تا دستاوردهای دوره سیزدهم
از اخبار حاشیهای پوشاک ورزشی مانند طراحی نامناسب پوشاک ورزشکاران المپیک و پارالمپیک در سالهای گذشته اگر بگذریم، تعامل مثبت و دریافت مجوزهای لازم برای پوشاک ورزشی اسلامی از فدراسیون و سازمانهای ورزشی جهان ضمن کسب تایید مجامع بینالمللی، یکی از دستاوردهای مهم دولت سیزدهم محسوب میشود که با حفظ شان و کرامت بانوان ورزشکار کشور، تاکنون مسیر پیشرفت و موفقیت آنها را هموار ساخته است. «لیلا زکیزاده»، مدیر کل دفتر سیاستگذاری و توسعه ورزش بانوان در وزارت ورزش و جوانان در این ارتباط به خبرنگار همشهری میگوید: «کارگروه ساماندهی پوشاک ورزشی بانوان وزارت ورزش و جوانان از اوایل دهه ۹۰ با محوریت پوشاک مناسب بانوان ورزشکار شروع به کار کرده است. طراحی، تولید و کسب تاییدیه فدراسیون جهانی ۳ لباس بانوان ورزشکار در رشتههای اسکیت، هاکی و تکواندو از جمله دستاوردهای دولت سیزدهم است که خدا را شکر تاکنون بازتابهای مثبت جهانی را در پی داشته است. در توصیف بازتابهای جهانی این ۳ لباس ورزشی مصوب، میتوان از الگوبرداری سایر کشورهای مسلمان نام برد. مجموع پوشاک ورزشی اسلامی و مصوب در کشور به بیش از ۲۰ رشته ورزشی از جمله کاراته، بدمینتون، تنیس، بسکتبال و والیبال میرسد. در حال حاضربانوان ورزشکار از این ۳ لباس ورزشی جدید نیز در تمرینات، اردوها و مسابقات داخلی و خارجی استفاده میکنند.» زکیزاده با تاکید بر کیفیت پوشاک ورزشی بانوان، در ادامه از فرآیند طراحی و تولید این پوشاک میگوید: «با توجه به چهارچوب قوانین رشتههای ورزشی مختلف با موضوع لباس ورزشکاران، فدراسیونهای مختلف ورزشی کشور با سازمانهای ورزشی جهانی جلسات مستمری برگزار میکند تا در پی حصول اشتراک نظر، فرآیند طراحی و تولید این پوشاک را آغاز کند. مشارکت شرکتهای تولیدی پوشاک تخصصی ایرانی با فدراسیونهای ورزشی کشور در این مرحله اتفاق میافند. لازم به توضیح است که استانداردهای پوشاک ورزشی مانند طراحی، جنس و دوخت (راحتی ورزشکار و بهبود حرکات ورزشی) به اندازه الزامات مذهبی، مورد توجه مسئولان است.»
قدردانی از کار سخت بانوان ورزشکار با ارتقا کیفی
مدیر کل دفتر سیاستگذاری و توسعه ورزش بانوان میافزاید: «مسئولان بخشهای مرتبط با تولید پوشاک ورزشی اسلامی در کشور، همواره در تلاش هستند تا با بهرهگیری از بهترین اجناس و بهروزترین امکانات، از ایجاد و بروز محدودیتهای نقطهای و احتمالی در تولید پوشاک ورزشی اسلامی بکاهند و به نوعی یاور بانوان ورزشکار ایران باشند. مشکلاتی در این زمینه وجود دارد اما درصد توفیق و دستاوردها، بیش از آن مشکلات و چالشهاست. یک نکته مهم را هم از نظر دور نکنیم که کار بانوان ورزشکار محجبه نسبت به سایر بانوان ورزشکار که از پوشاک ورزشی جهانی استفاده میکنند، سختتر است. این را با هر بار حضور جهانی بانوان ورزشکار کشور در مسابقات گوناگون بینالمللی و از واکنشهای متفاوت مسئولان آنها به خوبی متوجه میشویم. تازهترین مصداق این ادعا نیز مسابقات اسکیت کاپ آزاد ایتالیا رخ داد که در جریان آن، دختران نوجوان کشور توانستند ضمن رکوردزنی، مدالهای رنگارنگ کسب کنند. فضاسازیهای سیاسی درباره پوشاک ورزشی اسلامی زیاد بوده و هست. اما آنچه مهم است علاقه جانانه بانوان ورزشکار به رشته ورزشی خود و نیز پایبندی قاطعانه آنها به ارزشهای مذهبی و قانونی کشور است. در راستای تکریم این علاقه و پایبندی، ما نیز موظیفیم که در تولید پوشاک ورزشی اسلامی، پیشتاز عمل کنیم.»
نظر شما