تیمی از دانشگاه «جیاو تونگ» شانگهای روشی برای استفاده از صفحههای سبزرنگی که در ساخت مدارهای الکترونیکی از آنها استفاده میشود، پیدا کردهاند.
به گفته آقای زنمینگ زو، مدیر این تیم تحقیقاتی، اینگونه صفحهها 3درصد وزن میانگین ضایعات الکترونیک را تشکیل میدهند.
با خارجساختن آلومینیوم و قلع به کار رفته در این صفحهها، نوعی ماده به جا میماند که در گذشته بازیافت آن مشکل بود. با استفاده از این روش، قسمتهای غیرفلزی این صفحهها بهصورت پودر درمیآیند و بعد از افزودن نوعی رزین آن را تحت دمای بالا بهصورت خمیر در آورده و در داخل قالب تزریق میکنند.
جالب است بدانید که نوعی از این مواد به اندازه بتون مسلح استحکام دارند و میتوانند جایگزین مناسبی برای چوب باشند و میتوان از آنها در ساخت مصالح ساختمانی یا مواداولیه لوازم مکانهای عمومی استفاده کرد؛ بهطوریکه ممکن است در آینده نیمکت پارکی که روی آن مینشینید از ضایعات رایانه شخصیتان ساخته شده باشد!
این در شرایطی است که در دیگر کشور پرجمعیت دنیا یعنی هند، هماکنون حدود 38.1 میلیون دستگاه رایانه از رده خارج وجود دارد و تولیدکنندگان این کشور سالانه 1050 تن زباله الکترونیکی به آن اضافه میکنند که البته این رقم نسبت به 20 میلیون رایانه غیرقابل استفاده آمریکا کمتر است. این مسئله با ورود زبالههای الکترونیکی از سنگاپور و کره جنوبی به هند پیچیدهتر شده است.
کارشناسان محیطزیست در هند هشدار دادهاند که حتی بهکارگیری روشهای اولیه و مقدماتی برای بازیافت ضایعات الکترونیکی برای سلامت انسان و محیطزیست بسیار خطرناک است؛ و بنابراین باید بهصورت جدی از واردات زبالهها و پسماند رایانهها به هند جلوگیری شود.
برخی قسمتهای رایانههای شخصی شامل نمایشگر، چاپگر، صفحه کلید، پردازنده و سیستم بهحرکتدرآورنده فلاپی دارای فلزات قیمتی مانند طلا، نقره و پلاتین هستند که مواد خطرناک مانند سرب، کادمیوم و جیوه نیز در آنها موجود است و بازیافت فلزات گرانبهای یادشده میتواند به قیمت گرانی برای مردم تمام شود.
اما ایرلندیها در این زمینه موفقیتهایی را کسب کردهاند. شرکت AirCom که بزرگترین مرکز خدمات مخابراتی در ایرلند محسوب میشود، از ماه اکتبر سال گذشته تاکنون بیش از 5هزار رایانه شخصی را بازیافت کرده است.
درحالی که در بریتانیا قانون جدیدی برای ملزمکردن شرکتها به بازیافت قطعات سختافزاری خارج از رده در دست تصویب است، کشور ایرلند با پیشگامی در این زمینه توانسته است گامهای مؤثری را بردارد.
براساس قانون در دست تصویب بریتانیا که به WEEE معروف شده، شرکتها موظف هستند تجهیزات الکترونیکی خارج از رده نظیر رایانهها را منهدم کنند و در غیر این صورت با مجازاتهای سنگینی روبهرو خواهند شد.
در ماه جولای کمیسیون اروپا، بریتانیا و شماری دیگر از اعضای اتحادیه اروپا را تهدید کرد که بهدلیل تعلل در اجرای قانون بازیافت الکترونیکی با آنها برخورد میکند.
اما محققان چینی به روش جدیدی برای بازیافت مواد مفید از بوردهای الکترونیکی رایانهها، تلفنهای همراه و سایر تجهیزات الکترونیکی ازردهخارج دست یافتهاند که با استفاده از آن مواد سمی موجود در این بوردها وارد محیطزیست نمیشود. بوردهای الکترونیکی معمولا دارای یک صفحه تخت از مواد عایق نظیر «فایبرگلاس» و «رزین» تشکیل شدهاند که مدارهای الکترونیکی و قطعات الکترونیکی از قبیل خازن، مقاومت و تراشهها روی این صفحات نصب شده است.
آمارها نشان میدهد که تعداد بوردهای الکترونیکی تولیدشده در جهان سالانه 9درصد افزایش مییابد و تنها 2کشور چین و تایوان در مجموع سالانه 200 میلیون متر مربع از این بوردهای الکترونیکی تولید میکنند.
در حال حاضر تنها درصد کوچکی از بوردهای الکترونیکی ازردهخارج شده بازیافت میشوند و همین درصد کوچک نیز معمولاً در کورههای ذوب مس ریخته میشوند که این کورهها گازهای سمی را در جو منتشر میکنند.
بوردهای الکترونیکی که به مراکز بازیافت منتقل نمیشوند، معمولاً دور انداخته میشوند که این امر سبب نشت مواد سمی از قبیل فلزات سنگین و «دیوکسین»ها از آنها و انتشار این مواد در زمین، منابع زیرزمینی آب و نیز جو میشود.
همانطور که پیشتر اشاره شد، محققان دانشگاه «جیائو تانگ» در شانگهای به روش جدیدی برای بازیافت قطعات الکترونیکی دست یافتهاند که شامل پودرکردن بوردهای الکترونیکی و سپس جدا کردن مواد فلزی از غیرفلزی با استفاده از یک میدان مغناطیسی با ولتاژ بالا میشود.
در مرحله آخر مواد فلزی با تقطیرشدن در محیط خلأ جدا میشوند و مواد غیرفلزی بهصورت قالبهایی کوچک به دست میآیند. «درک فری» محقق علم مواد و بازیافت دانشگاه کمبریج در انگلیس، روش معرفیشده توسط محققان چینی برای بازیافت مواد از بوردهای الکترونیکی را باارزش خواند و اعلام کرد شرکتهای تولیدکننده تجهیزات الکترونیکی میتوانند این روش را برای دستیابی به مواداولیه مورد نیاز خود به کار گیرند.