وی در این رابطه چنین اظهار عقیده می‌کند: در مسیر کارها و برنامه‌های شورا مشکلاتی برخاسته از نهادهای مختلف وجود دارد که امیدواریم رفته رفته این مسائل رفع شود و نهادهای دولتی هم جایگاه شورا را درک کنند.
مهندس مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران در گفت و گو با همشهری جمعه درباره اهمیت و نقش شوراها در حل مشکلات ابرشهری چون تهران گفت: وظیفه شورای شهر صرفاً حل مشکلات نیست.
بلکه باید مشکلات را در جاهای مختلف دریابد و پس از آن با کمک دیگر نهادها و از جمله شهرداری برای رفع آن از طرق مختلف اقدام کند. وی افزود: بر همین اساس، شورای شهر پس از یافتن مشکل در سیستم اداره شهر، راه حل آن را به صورت مصوبه در می‌آورد و پس از ابلاغ به زیرمجموعه‌های اجرایی، نظارت بر اجرای آن را نیز در دستور کار قرار می‌دهد.
موفقیت در میان استثنائات
چمران در پاسخ به این سؤال که ارزیابی شما از میزان موفقیت شوراها در دستیابی به اهداف مندرج در قوانین موضوعه چقدر است، می‌گوید: این که شورای شهر و روستا چقدر موفق بوده، یک نگاه بیرونی را می‌طلبد.
یعنی این که باید از بیرون به این موضوع نگاه کرد و پس از آن ارزیابی انجام گیرد و آنگاه با شرایط قبلی مقایسه شود. وی افزود: در میزان موفقیت شوراها باید به این مسئله توجه کرد که شرایط با قبل از دوران تشکیل شوراها چه تفاوت‌هایی کرده است؛ این مسئله می‌تواند ما را به یک قضاوت درست رهنمون کند.
وی در همین حال تاکید کرد: در نگاه کلی می‌توان گفت شوراها نه تنها در تهران بلکه در کل کشور توانسته‌اند تغییرات بنیادین و تحرکاتی اساسی داشته باشند. چمران با بیان این که شوراها حتماً در برخی عملکردها، کاستی‌هایی داشته‌اند، گفت: این‌ها را باید از استثنائات این عملکرد دانست.
اگر از این استثنائات و مشکلات که در برخی شهرها و روستاها بوده، بگذریم، خواهیم دید که اتفاقات خوبی از طریق این نهادها انجام گرفته است. یعنی اگر بیاییم این کاستی‌های اندک را کنار بگذاریم، تحول و تحرکی را می‌توانیم ببینیم که البته ممکن است جاهایی زیاد باشد و چشم‌گیر، یا جاهایی کمتر.
وی ادامه داد: البته بنده نمی‌خواهم تهران را مثال بزنم. شما بروید شهرهای دیگری همچون اصفهان را ببینید که شوراها چه تاثیراتی در این شهر داشته‌اند. در شهرهای کوچک هم شوراها با علاقه زحمت کشیده‌اند و واقعاً باید گفت که در این مسیر زجر های بسیاری کشیده اند تا این که شهر را در مسیر توسعه قرار دهند.
تهران صاحب برنامه شده است
رئیس شورای اسلامی شهر تهران با بیان این که یکی از ثمرات فعالیت شورای شهر، این است که شهر با برنامه اداره می‌شود، گفت: از سال 1349 تا امروز، تهران بدون برنامه گسترش می‌یافت و کارها با نظرات اشخاص و افراد پیش می‌رفت.
اما امروز تهران صاحب برنامه شده است و دارای طرح جامع و برنامه‌هایی است که ثمرات آن هم امروز مشخص است و هم در آینده بیشتر روشن خواهد شد. وی ادامه داد: در این هفته برنامه پنج سالهای که شهرداری تهران آماده کرده بود مصوب کردیم که می‌تواند آینده‌ای بهتر را برای این شهر رقم بزند و شرایط را به نحوی فراهم کند که تهرانی پیشرفته و توسعه یافته داشته باشیم.
چمران با بیان این که این اتفاقاتی که افتاده خوب است، اما ایده آل نیست، گفت: بنده اعتقاد دارم شورای شهر تهران باید با سرعت بیشتری به سوی توسعه حرکت کند و این شرایط را ایده‌آل نمی‌دانم. اما این را هم باید اذعان کنم که شرایط در تناسب با گذشته هم قابل مقایسه نیست.
مزاحمی برای دستگاههای دولتی
چمران در پاسخ به این که نهادهای دیگر و از جمله دستگاههای دولتی به چه میزان شوراها را پذیرفته‌اند، می‌گوید: این یک چیز تدریجی بوده است. در روزهای اول که شرایط اصلاً خوب نبود. الان هم شرایط ایده‌آل نیست. نه تنها ایده‌آل نیست بلکه قابل قبول هم نیست.
وی درباره دلایل این عدم پذیرش، گفت: دستگاههای اجرایی سالیان سال به گونه‌ای دیگر زندگی کرده‌اند و فعالیتشان به گونه‌ای دیگر بوده است. برای همین سختشان است که شورا و شرایط جدیدی را که شوراها ایجاد کرده‌اند بپذیرند.
این دستگاه‌ها سالهای سال روش‌های دیگری را تجربه کرده‌اند و این مسئله اصلی است. اما بتدریج شاهدیم که شرایط فرق می‌کند و شوراها هم به جایگاه واقعی خود نزدیک‌تر می‌شوند و در عین حال دستگاه‌ها و نهادهای دولتی هم در راستای انجام وظایف خود در برابر شوراها ساعی‌تر می‌شوند.
چمران درباره احتمال وجود احساس مزاحمت شوراها نسبت به نهادهای دولتی، می‌گوید: به خاطر همین که شرایط قبلاً به گونه‌ای دیگر بوده است و دستگاه‌ها خودشان تصمیم می‌گرفتند و خودشان هم عمل می‌کردند، پس ممکن است این احساس مزاحمت وجود داشته باشد. اما بالاخره آنها باید این شرایط جدید را بپذیرند و با آن کنار بیایند. شوراها مزاحم نهادها نیستند، بلکه وظایفی دارند که باید به آنها عمل کنند.
رئیس شورای اسلامی شهر تهران در عین حال ادامه داد: البته این مسئله بیشتر در بدنه اداری دولت مطرح است و در راس کار، با شرایط بهتری مواجه هستیم. مقام معظم رهبری همواره بر نقش شوراها تاکید داشته اند. رئیس جمهور هم در جلسه‌ای در شورای عالی استان‌ها مطرح کردند که می‌خواستیم کارها را به مردم واگذار کنیم. خوب حالا که شوراها هستند، کار ما هم راحت‌تر می‌شود.
پس در راس کار مشکل چندانی وجود ندارد و ما امیدواریم که در نهایت با تلاش همگانی، شوراها در سیستم مدیریت کشور پذیرفته شوند. وی ادامه داد: علی رغم تاکیدهای مکرر، اما در عمل اتفاقات موثری نمی‌افتد و هنوز ما شاهد این نیستیم که شوراها تقویت شده باشند. در این زمینه باید بیشتر تلاش کنیم و نهادهای دولتی هم سعی کنند با سرعت بیشتری بروز شوند و به شرایط جدید عادت کنند و آن را بپذیرند.
مشکلات قانونی داریم
چمران در پاسخ به این سؤال که آیا به لحاظ قانونی، شوراها موانع خاصی را پیش رو دارند، گفت: مشکلات قانونی داریم و اتفاقاً زیاد هم هستند. در مواردی قوانینی از تصویب مجلس گذشته است که جزییاتش کاملاً مشخص نیست و ابهاماتی را به‌همراه دارد و ما مجبوریم برای هر مسئله‌ای تفسیر بخواهیم.
در شورای محترم نگهبان هم از نظر قانونی مشکلاتی وجود دارد که امیدواریم هم در شورای نگهبان و هم در مجمع تشخیص مصلحت نظام، با تلاش و پیگیری، مشکلات موجود رفع شود و دوستان روی این کار واقعاً انرژی صرف کنند.
وی با بیان این که جایگاه شوراها در قانون اساسی جایگاه بالایی است، خاطرنشان کرد: بحث نظارتی و تضمین آن جهت اجرا که در قانون اساسی مطرح شده مشخص نیست. همچنین در زمینه چگونگی پیگیری این نظارت‌ها ابهاماتی وجود دارد.
وی تاکید کرد: در حال حاضر شوراهای اسلامی شهر و روستا به لحاظ قانونی با مشکلاتی مواجه هستند و دستگاههای ذیربط باید در این راستا به کمک ما بیایند و در راستای رفع این محدودیت‌ها اقدام کنند.
وی افزود: به تجربه معلوم شد که با کمرنگ کردن نقش شورا و شهرداری‌ها، کارهای عمرانی و خدماتی در شهرها به سادگی به سامان نمی‌رسد که نمونه روشن آن را در مشکل مسکن می‌توان یافت.
رئیس شورای شهر تهران گفت: در حال حاضر شوراها فقط بر شهرداری‌ها نظارت می‌کنند، ولی در قانون اساسی نظارت بر نهادهای دیگر هم ذکر شده است اما عنوان نشده که اگر مصوبات شورا از سوی آنها اجرا نشد چه اقدامی می‌توان در رابطه با آن انجام داد. این‌ها از مسائلی است که باید رفع شود.
همشهری جمعه
