محمود ماهرالنقش، معمار و پژوهشگر عرصههای سنتی و هنرمند اصفهانی از 2 کتاب به نامهای «خط معقلی» و «هندسه برای جوانان» نام میبرد و میگوید: «تاکنون 50 درصد کار انجام شده و در مرحله تحقیق است. در کتاب هندسه برای جوانان از مثلث و مربع 150 نقش جدید طراحی کردهام و قصد دارم از این طریق به جوانان بگویم که آموزش هندسه آسان است.»
استاد ماهرالنقش که قرار است در نیمه اول اردیبهشت ماه نمایشگاهی از آثار خط بنایی خود را در حاشیه همایش شیعه در اردبیل برگزار کند، میگوید: «50 اثر که طی 30 سال اخیر خلق کردهام در این نمایشگاه، به معرض دید عموم قرار میگیرند.»
این پژوهشگر هنر طراحی و نقش کاشی که اولین نویسنده کتاب در این حوزه نیز به شمار میآید، متولد 1301 اصفهان است که در سال 82 بهعنوان پژوهشگر برتر شناخته شد و نیز عنوان خادم برگزیده قرآن کریم در حوزه معماری و کاشیکاری اسلامی را کسب کرده است.
پدر استاد، یکی از معماران اصیل اصفهان بود و شهرتی در این شهر داشته است. محمود ماهرالنقش در ایام جوانی به تهران میآید و سالها به مطالعه و تحقیق درباره معماری سنتی میپردازد تا اینکه از سوی دانشگاه علم و صنعت برای تدریس دعوت میشود.
به گفته این استاد هنرهای سنتی، در دهه 30 ایران دارای تعدادی مهندس شد که بسیاری از آنها در خارج از کشور تحصیل کرده بودند و معماری غربی میدانستند بههمین دلیل معماری غربی وارد ایران شد و ساختمانهایی ساخته شد که به نوع اقلیم ایران بیتوجه بود. بنابراین در سال 1328 دانشگاه تکنولوژی تهران، برای تدریس از ماهرالنقش دعوت کرد تا اصول معماری سنتی ایران را به دانشجویان آموزش دهد.
او میگوید: «وقتی نوجوان بودم و در کوچه پس کوچههای اصفهان با آن همه نقش و رنگ راه میرفتم، نمیدانستم قواعد این نقش و نگار چیست، کاشیهای اصفهان برایم حکم معمار را پیدا کرد.»
ماهرالنقش در سالهای 1348 تا 1356 مجموعه کتابهای اصول فنی ساختمان را تحریر کرد که تاکنون بیش از 10 بار تجدید چاپ شده است. خودش میگوید: «10 هزار نسخه از این کتاب توسط دانشجویان خارج از کشور خریداری شده است.»
به عقیده ماهرالنقش معماری ایران از دوران هخامنشی در اوج قرار داشت، حتی «تاج محل» یکی از عجایب دنیا را یک معمار ایرانی بهنام استاد عیسی شیرازی بنا کرده است. او زمان شکلگیری هنر کاشیکاری و آجرکاری را در معماری، همزمان با ورود اسلام میداند و معتقد است، اسلام در معماری ممنوعیتهایی را ایجاد کرد مثل منع مجسمهسازی و نقاشی از انسان و دیگر جانداران و همین باعث شد که هنرمندان هنر قدیمی را با ابداعاتی تلفیق کنند.
این هنرمند با آنکه معتقد است هنر کاشیکاری از صفویه به بعد بیشتر تقلید بوده اما سردر مسجد سپهسالار را که یک کاشیکاری الماستراش است در نوع خود، نوآوری بینظیری در کاشیکاری میداند.
ماهرالنقش اشاره میکند که امروزه کاشیکاری در دنیا به سرعت پیشرفت میکند ولی در ایران این مهم متوقف شده است. دیگر کسی راغب نیست کاشیکاری انجام دهد چون درآمدش کم است. از معماری سنتی در ایران چیزی باقی نیست، چرا که آپارتمانسازی معماری ندارد. بنابراین از کاشیکاری فقط میتوان در بناهای مذهبی استفاده کرد.
همشهری استانها