جالب اینجاست که با آغاز فعالیت در حوزه ثبت ملی میراث‌معنوی در حالی که چندین پرونده تا‌کنون در این حوزه ثبت شده است اما هنوز به موضوع «خلیج‌فارس» به‌عنوان میراثی ملی و جهانی نپرداخته‌ایم و این در حالی است که کشورهای حاشیه خلیج‌فارس در جعل این نام از هیچ تلاشی فروگذارنکرده‌اند.
نکته اینجاست که با وجود اظهار تمایل اسفندیار رحیم‌مشایی، رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مبنی بر اینکه «ثبت جهانی همه بخش‌های خلیج‌فارس مورد علاقه سازمان است» هیچ تحرکی در این‌زمینه اتفاق نیفتاده است. حتی پس از آنکه قائم‌مقام این سازمان از طرح پیشنهادی ایران مبنی بر ثبت جهانی «خلیج‌فارس» در فهرست آثار یونسکو در همایش باستان‌شناسی «خلیج‌فارس» در دورهام انگلستان خبر داد باز هم حرکتی در این زمینه رخ نداد.
اینک در آستانه روز ملی «خلیج‌فارس» قرار داریم و ایسنا خبر می‌دهد که مدیرکل ثبت سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری از طرح پرونده‌ای برای ثبت ملی و جهانی «خلیج‌فارس» به‌عنوان میراث‌معنوی اظهار بی‌اطلاعی کرده است و این در حالی است که رئیس انجمن مفاخر ایران پیشنهاد کرده بود امسال و همزمان با 10 اردیبهشت «خلیج‌فارس» در فهرست میراث‌معنوی ملی جای بگیرد.
اگر می‌خواهیم بدانیم تا چه اندازه به اهمیت هویت تاریخی «خلیج‌فارس» توجه داشته‌ایم کافی است ببینیم این موضوع تا چه اندازه در صدر اخبار ما به‌ویژه در حوزه فرهنگی جای داشته است.
اتفاقاتی که در کارنامه یک‌ساله اخیر یعنی در فاصله روز ملی «خلیج‌فارس» در اردیبهشت 1387 تا اردیبهشت امسال روی داده می‌تواند مبنای خوبی برای بررسی میزان توجه ما به هویت تاریخی این دریای آزاد باشد.
نگاهی به اخباری که چند خبرگزاری مهم در فاصله 10 اردیبهشت 1387 تا 7اردیبهشت 1388 منتشر کرده‌اند نشان می‌دهد که با عنوان کلی «خلیج‌فارس» 2 هزار و 16 خبر منتشر شده است. خبرگزاری میراث‌فرهنگی(میراث‌خبر) 537 عنوان خبری خود را با موضوع «خلیج‌فارس» منتشر کرده است. ازجست‌وجوی واژه «خلیج‌فارس» درخبرگزاری فارس ، یک‌هزار و 36 نتیجه حاصل شد اما این خبرگزاری در بخش اجتماعی 50 خبر در این رابطه منتشر کرده و خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران(ایرنا) 330 عنوان خبری‌اش با این عنوان منتشر شده است. ایسنا، خبرگزاری دانشجویان ایران نیز 103عنوان خبری دارد که نام و موضوع «خلیج‌فارس» در آن مطرح بوده است. میراث‌آریا، پایگاه اینترنتی- خبری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز در مدت این یک‌سال تنها 10 خبر منتشر کرده است که مربوط به رویدادها و وقایع مرتبط با این منطقه است.
در این یک‌سال چه گذشت
مرور این تعداد از اخبار نشان می‌دهد که در مجموع شاید بتوان 10 اتفاق مهم مرتبط با هویت تاریخی و فرهنگی «خلیج‌فارس» در این مدت یک‌ساله تعقیب کرد.برپایی دهمین کنگره باستان‌شناسی ایران در بندرعباس، همایش باستان‌شناسی خلیج‌فارس در دورهام انگلستان، برپایی نخستین جشنواره مجسمه‌های شنی خلیج‌فارس در سواحل گناوه، رکاب‌زنی یک‌هزار و 400کیلومتری یک دوچرخه‌سوار به نام احمد نادعلیان، ساخت سیمرغ شنی به مناسبت سی‌امین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، کاووش در گورستان 2هزار ساله گروی، کوچ کاروان بوم‌گردی از سواحل دریای خزر تا سواحل «خلیج‌فارس»، نمایشگاه هوایی «خلیج‌فارس» در کیش، رونمایی از نقشه قالی «خلیج‌فارس» همزمان با هفته میراث‌فرهنگی و طرح تبدیل جزیره خارک به یک سایت موزه در «خلیج‌فارس».
البته جشنواره منطقه‌ای سینمای جوان هم در منطقه «خلیج‌فارس» برگزار شد و چند مستند‌ساز نیز آثار خود را به این موضوع و زندگی در جریان آن اختصاص دادند.
نیلی آب‌های خلیج‌فارس رنگ خون گرفت
مهم‌ترین اخباری که در فاصله یک‌سال گذشته در مورد خلیج‌فارس منتشر شده مربوط به پدیده خطرناک گسترش بلوم جلبکی تحت عنوان «کشند قرمز» بود که علاوه بر مرگ میلیون‌ها ماهی منجر به بدبویی آب و معضل تصفیه آن شد.
این اتفاق که هنوز در مورد زمینه بروز آن حرف‌های روشنی زده نشده است نتیجه بی‌توجهی به محیط‌زیست این منطقه و ورود فاضلاب‌های صنعتی و غیرصنعتی بوده است و اینک نیز با شروع فصل گرما تبعات آن رو به گسترش دارد در حالی که هنوز سازمان‌های متولی موفق به شناسایی دلایل گسترش آن و توقف این پدیده نشده‌اند.
مجسمه‌های شنی رویدادی متفاوت
برپایی نخستین جشنواره مجسمه‌های شنی «خلیج‌فارس» در اسفندماه 1387 در استان بوشهر و سواحل گناوه فرصتی متفاوت به‌وجود آورد تا نام و هویت این دریای آزاد مورد توجه قرار گیرد. میراث‌خبر دراین‌باره گزارش داد 50 تن شن در اختیار 81هنرمندی قرار گرفت که 350 اثر آنها به دبیرخانه این جشنواره رسیده بود و قرار شده بود جایزه 5 هزار یورویی به نفر اول این رقابت هنری اختصاص داده شود.
در همین حال جشنواره «محیط در طبیعت» نیز همزمان با جشنواره مجسمه‌های شنی در سواحل گناوه برپا شد تا فرصتی باشد برای حضور هنرمندان در جوار این هویت فرهنگی- تاریخی.در واقع ما نیاز به برپایی بیشتر و بیشتر چنین برنامه‌هایی در مورد «خلیج‌فارس» داریم تا بتوانیم جریان تولید فکر و اندیشه را در مورد هویت تاریخی فرهنگی «خلیج‌فارس» به حرکت درآوریم. این حرکت به خوبی می‌تواند هر جریان متخاصم فرهنگی در زمینه جعل عنوان این دریای آزاد را خنثی کرده و از بین ببرد. اما آیا برنامه‌ریزان کشور ما چنین خواهند کرد؟
مشکل اینجاست که با وجود ادعای رئیس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مبنی بر اینکه علاقه سازمان متبوعش به ثبت جهانی «خلیج‌فارس» جدی است آن هم در آخرین روز تیرماه سال گذشته هنوز اتفاقی دراین‌باره رخ نداده است. این وضع تا به آنجا پیش رفته که حسینعلی وکیل، مدیرکل ثبت آثار این سازمان در گفت‌وگو با ایسنا از وجود پرونده‌ای برای ثبت ملی «خلیج‌فارس» اظهار بی‌اطلاعی کرده است.
