این شده است همه ریشههای ایرانی بودنمان؛ اما آنقدر همت نداشتهایم که اگر توان ساخت همچون آثاری را نداریم، حداقل از همینها استفاده کنیم و روزگار بگذرانیم از سر منت پیشینیان.
حرف سابقه تاریخی و فرهنگی که پیش بیاید، شاهد برای تایید در جایجای ایران بسیار است؛ اما چنان جفاکارانه باشواهد این سابقه رفتار کردهایم که متزلزل شدهاند و ترک بر تار و پودشان افتاده است.
این رسم همه دنیا است که چنان برای تاریخ و به جای ماندههای خود ارزش قائلند، که علاوه بر حفظ و نگهداری از آنها، به واسطه ارزش و اهمیتی که دیگران نیز برای تاریخ قائل هستند، یکی از موارد کسب درآمدشان است.
در ایران شیوه، اما نوعی دیگر است. هر تکهای از ایران، دارای ارزش تاریخی است و تمدنی چند هزار ساله دارد. به گونهای که هنوز نمیتوان زمان دقیق آن را گفت؛ اما وقتی پای حفظ و حراست و در نهایت برنامههای کسب درآمد پیش میآید، میبینیم که نه که کاری نشده باشد؛ اما چنان کند است که انگار نه انگار این روند باید شکل جدیتری به خود بگیرد.
نمونه آن شهرستان کرج است. این شهرستان در منتهیالیه غربی تهران واقع شده و به لحاظ ظرفیتهای گردشگری و نزدیکی که با تهران دارد، قابلیت فراوانی برای جذب گردشگر دارد.
از سوی دیگر، در تحقیقات و کاوشگریهایی که به تازگی در این منطقه انجام شده، مشخص شده است که سابقه تاریخی این منطقه به سه هزار سال پیش از تاریخ باز میگردد.
علیرضا دهقان مهرجردی، مسئول حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان کرج، با اشاره به کاوشهای انجام شده در تپه آخ تپه مهردشت، میگوید: تا پیش از این تصور همگان این بود که کرج سابقه تاریخی بالایی ندارد؛ اما تحقیقاتی که در لایههای سطحی آخ تپه مهردشت انجام شده نشان میدهد که تاریخ و تمدن آن به سه هزار سال پیش از میلاد مسیح بازمیگردد.
وی، با بیان این که اماکن دیدنی، تاریخی و توریستی بسیاری در منطقه کرج وجود دارد، از بیتوجهی مسئولان نسبت به این امر گلایه میکند و میگوید: بهرغم ظرفیتهای بالایی که این منطقه دارد، اما به دلیل عدم سرمایهگذاریهای مناسب در ساخت تاسیسات رفاهی برای گردشگران، مجتمعهای تفریحی و سرویس دهی مناسب به آنها، و بهرغم وجود مناطق مختلف تفریحی و ییلاقی در این منطقه، از تمام ظرفیتهای آن استفاده نمیشود.
در سال 1384 چشمانداز 20 ساله نظام طراحی شد و براساس برنامههایی که در آن تدوین شده بود، ایران تا سال 1404 باید به قدرت اول منطقه خاورمیانه تبدیل شود. در آن برنامه، گردشگری، به صنعت گردشگری تغییر نام داده بود و چشماندازی که برای آن دیده شده بود جذب 20 میلیون گردشگر در سال بود به طوری که درآمدهای حاصل از آن جایگزین درآمد نفت شود.
این هدف دور از ذهن نیست با توجه به قابلیتهای فراوان ایران؛ اما ناشدنی است اگر آن را با عملکردهای برخی مسئولان و روند کاری آنها مقایسه کنیم. روندی که بسیار کند است و آنچه طی این چند سال، گذشته نشان از آن ندارد که قرار است به هدفی همچون جذب 20 میلیون گردشگر دست یابیم.
دهقان با اشاره به اماکن ارزشمند تاریخی که در این منطقه قرار دارد و در حال بازسازی و مرمت هستند، در خصوص کندی پیشرفت کار اظهار میدارد: اصلیترین مشکل در ادامه کار، کمبود و کسری بودجه است که گاه منجر به توقف طرحها و طولانی شدن آن نسبت به زمان پیشبینی شده، میشود.
وی با اشاره به وضعیت مرمت حمام مصباح، اعلام میکند: بهدلیل عدم تخصیص بودجه کافی، سال گذشته تنها کار محوطهسازی و استحکام بخشی آن انجام شد و به دلیل کسری بودجه ادامه عملیات مرمت متوقف شد. در سال جاری درصورت تخصیص بودجه، کار سفیدکاری و بندکشی بنا به اتمام خواهد رسید و از شهریور ماه آماده میزبانی بازدیدکنندگان است.
وی، میزان بودجه لازم حمام مصباح را برای سال جاری 35 میلیون تومان اعلام کرد که تاکنون تصویب نشده است.
حمام مصباح، در محله قدیمی مصباح و در مرکز شهر کرج قرار دارد و تاریخ ساخت آن به دوره قاجاریه باز میگردد. حمام در عمق 4 متری زمین بنا شده و مانند سایر حمامهای سنتی دارای سربینه، میان در، گرمخانه و خزینه است.مسئول حفظ و احیای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان کرج، از افتتاح کارگاه مرمت پل مسدود شده شاه عباسی خبر میدهد و میگوید: این کارگاه با بودجه ای معادل 20 میلیون تومان در 21 فروردین ماه فعال شد؛ البته این مبلغ هزینه مورد نیاز برای تکمیل مرمت پل نیست.
وی، هدف اولیه این کارگاه را اصلاح و مرمت روکش پل اعلام میکند و ادامه میدهد: بعد از این مرحله، پل برای بازدید مردم گشایش خواهد یافت؛ اما برای فعالیتهای استحکامبخشی پل، نیاز به بودجه بیشتری داریم.
سابقه ساخت پل شاه عباسی که در مدخل ورودی شهر و بر روی رودخانه کرج ساخته شده است به دوره صفویه بازمیگردد. این پل، راه ارتباطی میان ری و تهران با قزوین و غرب کشور را امکان پذیر میکرده است.
دهقان، هزینه حفاظت، مرمت و بازسازی کاخ سلمانیه را 360 میلیون تومان در سال جاری اعلام کرد که پس از آن فعالیتهای ثبت و مستندنگاری، تعیین حریم و حفاظت اضطراری بنا آغاز خواهد شد.
کاخ سلیمانیه، که قرار است پس از تعمیرات بهعنوان موزه مورد استفاده قرار گیرد، از دیگر برنامههای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان کرج است و یکی از مجموعه کاخهای سلیمانیه کرج است که در سال 1227 هجری قمری ساخته شده است. فتحعلی شاه به مناسبت تولد سی و چهارمین فرزند پسرش دستور ساخت آن را به محمدحسین خان نظامالدوله اصفهانی در آبادی کرج داد.دهقان از تبدیل کاخ شمس به موزه درصورت تصویب 300 میلیون تومان برای آن، مرمت حمام بیلقان با اعتبار 50 میلیون تومان و حمام حیدرآباد با هزینه 75 میلیون تومان خبر میدهد.
همه فعالیتهای حفاظتی و مرمتی، هر چند با کندی همراه است و این کندی زمان منجر به آسیبرسانی و فرسایش بیش از پیش ابنیه میشود، تنها برای حفظ آثار و سپردن آن به دست آیندگان نیست؛ بلکه یک بخش آن قسمتی از جذابیتهای توریستی را همراه دارد. گردشگرانی که ظرف سالهای اخیر هنوز به دلایل مختلف، راه ایران را برای بازدید و گردش پیدا نکردهاند.
همشهری استانها