همشهری آنلاین- حمیدرضا رسولی: برای پی بردن به چگونگی ظهور رشته‌های ورزشی مدرن در تهران قدیم باید به اواخر دوره قاجار برگردیم. در آن سال‌ها، مستشاران خارجی، به‌خصوص آمریکایی‌ها، انگلیسی‌ها و روس‌ها، که عمدتا برای کار در تاسیسات نفتی به ایران می‌آمدند از تمکن مالی برخوردار بودند و در کنار کار و تخصص‌شان، دنبال ورزش و تفریح می‌رفتند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
ورود آنها به ایران تقریبا از سال ۱۲۷۰شروع شد و بیشتر آنها در شهرهای جنوبی، به‌ویژه در مسجدسلیمان، زندگی می‌کردند. امیر احتشام‌زاده می گوید: «مستشاران خارجی خواسته یا ناخواسته ورزش را در این شهر ترویج دادند و خیلی طول نکشید که پدیده ورزش و تشکیل تیم‌های ورزشی از مسجدسلیمان به تهران رسید. بسیاری از رشته‌های ورزشی برای نخستین‌بار در مسجدسلیمان و بعد از آن در تهران ظهور پیدا کرد و به همین دلیل می‌توانیم بگوییم خارجی‌ها نقش عمیقی در ورزش تهران داشته‌اند.»
این پیشکسوت ورزشی اظهار می‌کند: «بخشی دیگری از مستشاران یا دیپلمات‌های خارجی افرادی بودند که در سفارتخانه‌ها کار می‌کردند و دست بر قضا برخی از آنها ورزشکاران یا معلمان ورزش خوبی بودند. دیپلمات‌های انگلیسی هم بودند که برای نخستین بار در تهران فوتبال بازی کردند و آن روزها تصور نمی‌کردند که جوانان باهوش ایران فقط با تماشای فوتبال از کنار زمین‌های خاکی برای خوشان تیم تشکیل بدهند و چند دهه بعد به قدرت اول فوتبال آسیا تبدیل شوند.»
کشف بزرگ
احتشام زاده معتقد است که خارجی ها گاهی نقش استعدادیاب‌های خبره را در ورزش پایتخت ایفا کرده‌اند. او با ذکر یک مثال می‌گوید: «برخی از خارجی‌ها وقتی هوش و استعداد جوانان تهرانی را دیدند مشغول کشف استعداد شدند و استعدادهای زیادی را در اردوهای معروف منظریه پیدا کردند. به‌طور مثال، یک مربی شنا به نام موسیو زومر که از آلمان آمده بود برای نخستین بار از مجید توفیق خواست که شنا را ادامه ندهد و بسکتبال بازی کند و توفیق بعدها به یکی از بهترین بازیکنان تاریخ بسکتبال ایران تبدیل شد.»
هوش ایرانی
قبل از ورود مستشاران خارجی به ایران، پایتخت عملا چیزی به نام ورزش مدرن نداشت و مردم با این مقوله بیگانه بودند. پرافتخارترین بازیکن تاریخ پینگ‌پنگ ایران می‌گوید: «به‌طور مثال، تهران‌نشین‌ها تا سال ۱۹۳۳اسم پینگ‌پنگ را هم نشنیده بودند و یک انگلیسی به نام جک چری برای نخستین‌بار در دهه ۴۰شمسی تهرانی‌ها را با این ورزش آشنا کرد. حضور مستشاران خارجی نقطه عطفی در ورزش پایتخت به‌حساب می‌آید، اما هوش و ذکاوت جوانان تهرانی در یادگیری فوت و فن و الفبای ورزش‌های مدرن را هم نباید نادیده گرفت.»
احتشام‌زاده ادامه می‌دهد: «وقتی ورزش طرفداران بیشتری پیدا کرد، کلوپ ورزشی کالج البرز هم تأسیس شد و ایرانی‌هایی که سال‌ها در ورزش اروپا فعالیت کرده بودند، در کنار افرادی که فنون مربیگری را از مستشاران خارجی قاپیده بودند، به کشف استعدادها و پرورش ورزشکاران نخبه پرداختند. حاصل هوش، تلاش و برنامه‌ریزی دقیق آن دوره، حضور آبرومندانه در نخستین دوره بازی‌های المپیک در سال ۱۹۴۸میلادی بود.»
نظر شما