به گزارش خبرنگار رسانه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) دکتر کاظم معتمدنژاد ـ پدر علم ارتباطات ایران - در نشست تخصصی اخلاق رسانه‌یی که به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات در دفتر یونسکو در ایران برگزار شد، با بیان این مطلب درباره‌ی تاریخ آزادی مطبوعات در ایران اظهار کرد: آزادی مطبوعات سابقه‌ای 300 ساله دارد و با انتشار جزوه‌ی معروف میلتون درباره مطبوعات شروع شده است.
وی با اشاره به تاریخچه‌ی شکل‌گیری آزادی مطبوعات در جهان افزود: دوره‌ی مطبوعات استبدادی با انقلاب فرانسه از میان رفت و پس از مدتی مطبوعات انقلابی فکری و عقیدتی به مطبوعات تجاری تبدیل شدند؛ بعد از جنگ جهانی دوم در اساسنامه یونسکو به آزادی بیان اشاره شد و از آن تاریخ به بعد سازمان ملل نیز از این آزادی حمایت کرد.
او با اشاره به اینکه در آن زمان سه نظریه آزادی در دنیا مطرح بود تصریح کرد: آزادیخواهی آمریکایی طرفدار آزادی مفرط مطبوعات شد. نظریه فرانسوی از آزادی نسبی و نظریه‌ی شوروی هم از حاکمیت ملی بر مطبوعات حمایت می‌کردند.
استاد علوم ارتباطات ایران با بیان این که در سال 1966 میثاق حقوق بین‌المللی تصویب شد و در آن محدودیت‌هایی برای مطبوعات پیش‌بینی شد خاطرنشان کرد: پس از فروپاشی دیوار برلن و سقوط شوروی سلسله سمینارهای یونسکو در قالب استراتژی‌های نوین اطلاعات شروع و در آن بر ضرورت پیشبرد رسانه‌های آزاد تاکید شد.
به گفته او در ایران هم از این امر استقبال کردیم و پس از سمینار آلمآتی از طریق یونسکو خواستار آن شدیم که برای تاسیس مرکز تحقیقات ارتباطی به ما کمک کند، البته آن‌ها با تشخیص اینکه ایران از این امر هدف سیاسی دارد از کمک خودداری کردند که شخصا مسوول تهیه گزارشی در این زمینه به سازمان ملل شدم.
معتمدنژاد با بیان اینکه 15 سال پیش مراسم روز جهانی آزادی مطبوعات را در کتاب‌خانه دانشگاه علامه طباطبایی برگزار کردیم که این مراسم تا امروز و در این مکان ادامه دارد اضافه کرد: در ایران در زمان انقلاب مشروطیت، آزادی مطبوعات براساس آنچه در غرب معمول بود، پذیرفته شد و انتشار مطبوعات نیز به کسب اجازه از دولت نیاز نداشت اما پس از مدتی محدودیت‌ها احیا شد و در سال 1321 شمسی در زمان قوام‌السلطنه قانون مطبوعات در تجدیدنظر وضعیت بدتری پیدا کرد.
به گفته وی پس از انقلاب اسلامی نیز سعی کردیم ضرورت کسب اجازه برای انتشار نشریات را از میان برداریم که متاسفانه با وجود قول‌های داده شده هنوز به انجام نرسیده است. البته این موضوع در سند توسعه مطبوعات که در سال 84 به تصویب رسید گنجانده شد اما اجرای آن همچنان متوقف است.
او تصریح کرد: اجرای آن قطعا با ایجاد فضای عمومی مورد نیاز مطبوعات به حمایت از آزادی آن‌ها منجر می‌شود. از سوی دیگر استقلال اقتصادی مطبوعات و رسانه‌ها در بهبود کیفیت آن‌ها و در نتیجه افزایش تیراژ و نظام‌مند شدن کمک به آن‌ها موثر خواهد بود.
به عقیده معتمدنژاد توسعه‌ی آموزش روزنامه‌نگاری نیز در گسترش آزادی مطبوعات بسیار موثر است که در این باره در سال جاری دوره‌ی ارشد رشته حقوق ارتباطات نیز در دانشگاه علامه طباطبایی تاسیس شده است که قطعا فارغ‌التحصیلان این رشته در بهبود آزادی مطبوعات نقش موثری ایفا خواهند کرد.
