قطعا اگر تفکر نقاد بین مخاطبان گسترش داده شود چگونگی رفتار و حتی طرز زندگی، مصرف و تولید و همچنین چگونگی رفتار با محیط زیست هم در حوزه‌های مختلف با نگاهی نقادانه دنبال می‌شود.
به گزارش خبرنگار رسانه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) محمدرضا سعیدآبادی ـ دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو ایران - با بیان این مطلب در نشست تخصصی اخلاق رسانه‌یی که به مناسبت روز جهانی آزادی مطبوعات برگزار شد با اشاره به اینکه مطبوعات و رسانه‌ها را می‌توان از محضر توسعه‌ی پایدار مورد توجه قرار داد اظهار کرد: قطعا توسعه‌ی پایدار تعاریف مختلفی دارد که یکی از آنها تحقق نیاز و احتیاجات امروز بدون در خطر انداختن توان و توانایی آیندگان برای تحقق نیازهایشان است.
وی افزود: توسعه پایدار یک پروسه‌ی پویاست که از چگونگی انتخاب منابع و انتخاب سرمایه‌گذاری سخن می‌گویند. توسعه‌ی پویا همچنین جهت‌گیری سازمانی را به شکلی هماهنگ با نیازهای امروز و فردای بشر مورد توجه قرار می‌دهد.
او با اشاره به اینکه توسعه پایدار به تعادل، ملاحظات و سیاست‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در جهت پیشرفت زندگی بشر نیازمند است درباره‌ی نقش مطبوعات و رسانه‌ها در توسعه‌ی پایدار تصریح کرد: چند ویژگی برای مطبوعات و رسانه‌ها از نگاه توسعه‌ی پایدار وجود دارد که اگر به ویژه در کشورهای در حال توسعه که دوران گذار را طی می‌کنند و دل مشغولی‌هایی مانند آزادی، عدالت، توسعه اقتصادی و سیاسی را دارند می‌توانند به شکل مطلوب‌تر به آنها بپردازند.
دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو ایران خاطرنشان کرد: اولین ویژگی این است که مطبوعات و رسانه‌ها باید برای مخاطبان خود تصویری از آینده‌ی بهتر ایجاد کنند، اگر مخاطبان مطبوعات و رسانه‌ها بدانند آینده‌ی بهتر از تمامی جهات چیست و به کجا باید بروند جامعه بهتر می‌تواند برای آینده‌ای مطلوب‌تر تلاش کنند.
به گفته او مخاطبان با داشتن چنین نگاهی می‌توانند به بسیاری از مشکلات جامعه خود به نوعی دیگر توجه کنند و از برخی جمودها و تعصب‌ها نیز جلوگیری می‌شود.
او تفکر سیستمی را سومین ویژگی مطبوعات و رسانه‌ها در توسعه پایدار عنوان و اضافه کرد: امروزه محیط زیست ما از فرهنگ، فرهنگ از علوم و توسعه نیز از علوم اجتماعی جدا نیست، اگر به چالش‌ها و موضوعات جهان بنگیریم متوجه می‌شویم بسیاری از آنها چندوجهی و بین رشته‌یی ست و در نتیجه حل آنها به تفکر و نگاه سیستمی نیازمند است؛ مطبوعات و رسانه‌ها برای خلق این تفکر و نگاه سیستمی باید تلاش کنند.
به عقیده‌ی وی جای گفت‌وگو برای یادگیری جمعی در بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها خالی است؛ خلق بینش و درک اینکه بسیاری از مشکلات از طریق گفت‌وگو، مذاکره، مشارکت و کار دسته‌جمعی حل می‌شود از طریق رسانه‌ها و مطبوعات امکان پذیر است و با گسترش چنین تفکری بسیاری از مشکلات حتی ملی و بین‌المللی نیز زودتر حل می‌شود.
سعیدآبادی آگاه کردن مخاطبان را وظیفه‌ی دیگر مطبوعات و رسانه‌ها برای توسعه پایدار دانست و گفت: آگاهی حق مردم است و آنها مسوولند که در تصمیم‌گیری‌ها و مشارکت‌های خود از آگاهی‌هایشان استفاده کنند که ارائه این آگاهی وظیفه‌ی رسانه‌هاست؛ رسانه‌ها با دادن آگاهی به مخاطبان خود به آنها کمک می‌کنند تا بتوانند بهتر رای، نظر و دیدگاه خود را بیان کنند.
خلج منفرد ـ کارشناس رسانه - نیز در این نشست درباره‌ی نقش رسانه‌ها در ارتباطات بین فرهنگی اظهار کرد: مطبوعات در سطح بین‌المللی در روابط فرهنگی بین ملت‌ها و در نتیجه‌ی ایجاد خصومت یا صلح و ثبات بین آنها نقش مهمی برعهده دارند.
او گفت: عنصر فرهنگ در نظریه روابط بین‌الملل تا دو دهه‌ی گذشته به طور جدی مطرح نبود و بیشتر قدرت سیاسی، نظامی و اقتصادی در این میان نقش ایفا می‌کرد اما مدتی است که با توسعه‌ی تکنولوژی‌های ارتباطی فرهنگ هم به متن آمده و حتی اهمیت بیشتری نیز پیدا کرده به گونه‌ای که به عقیده‌ی برخی به زیربنایی برای سایر حوزه‌ها نیز تبدیل شده است.
وی افزود: مطبوعات و رسانه‌ها نیز خود نیز یکی از ابزارهای حوزه فرهنگ هستند و از شیوه‌های ارتباطی بین فرهنگی به حساب می‌آیند، در نتیجه در روابط فرهنگی بین‌المللی نقش مهمی ایفا کردند و شواهدی وجود دارد که این نقش می‌تواند هم موثر و هم مخرب باشد.
او ادامه داد: رسانه‌ها می‌توانند به طور جدی در ایجاد دوستی، اعتماد و احترام متقابل بین ملت‌ها نقش بسیار فزاینده‌ای داشته باشند که نتیجه‌ی این دوستی و اعتماد امنیت و صلح خواهد بود. علاوه بر این آنها می‌توانند با القای اخبار نادرست نیز در ایجاد نفرت، کینه و دشمنی نقش مهمی ایفا کنند.
به گفته این کارشناس رسانه اگر رسانه‌ها در ایجاد شناخت مردم از یکدیگر نقش درستی ایفا کنند می‌توانند در زدودن نفرت در روابط دو جانبه بین انسان‌ها و همچنین ملت‌ها نقش مهمی داشته باشند.
او معتقد است: بزرگترین دشمن هر کسی جهل اوست؛ وقتی ملت‌ها همدیگر را نشناسند طبیعتا دوستی بین آنها ایجاد نمی‌شود بلکه شاید سوءتفاهم‌ها هم به دشمنی منجر شود اما اگر نسبت به زیبایی‌های فرهنگی، هنر برجسته و تمدن‌های یکدیگر شناخت کافی داشته باشند، ملت مرجع در نگاه ملت مقصد احترام و عزت پیدا خواهد کرد که وظیفه ارائه این اطلاعات با رسانه‌هاست.
وی با اشاره به اینکه دوستی و احترام بین ملت‌ها، منافع اقتصادی نیز با خود به دنبال دارد خاطرنشان کرد: پخش سریال‌های مختلف تلویزیونی از کشورهای مختلف به آشنایی مردم کشورها از یکدیگر می‌انجامد که این امر حتی در روابط اقتصادی آنها نیز تاثیرگذار خواهد بود.
به عقیده او در گذشته پیش می‌آمد که رسانه‌ها به دلیل آنکه در اختیار باندهای قدرت بودند سعی می‌کردند در جهت منافع آنها روابط بین برخی دولت‌ها و در نتیجه ملت‌ها را به خصومت تبدیل کنند که گاهی موفق نیز می‌شدند.
وی اظهار امیدواری کرد: رسانه‌های امروز به سمتی پیش بروند که اگر در سطح ملی رقیب یکدیگر هستند اما در سطح بین‌المللی زیبایی‌های ملت‌ها فرهنگ‌های ارزشمند و تاریخ و هنر جامعه خود را به نحو احسن برای دیگران به نمایش بگذارند؛ این امر با ایجاد اشتراکات ذهنی میان ملت‌ها به ایجاد صلح و دوستی در عرصه‌ی بین‌المللی منجر خواهد شد.
