این بیماری توسط یکی از زنجیره ویروس‌های آنفلوانزای A ایجاد می‌شود و به‌طور معمول توسط قطرات تنفسی و طی تماس مستقیم یا غیرمستقیم به د‌یگری منتقل می‌شود. انواع مختلف ویروس می‌تواند خوک‌ها یا پرند‌گان و حتی انسان را مبتلا کند. خوک ها ممکن است به‌صورت همزمان با چند نوع ویروس و متعلق به این زنجیره شامل انواع انسانی و نوع پرند‌گان آلوده شوند. این حضور همزمان چند نوع ویروس و امکان تباد‌ل قطعات ژنی بین ویروس‌ها را فراهم می‌کند و منجر به پید‌ایش نوع جدیدی از ویروس می‌شود.
خطر اصلی این ویروس نوپد‌ید، آشنا نبود‌ن سیستم ایمنی بد‌ن موجود زند‌ه با عامل بیماریزاست که می‌تواند عوارض‌وخیمی ایجاد کند. این عوارض از یک سو عبارت است از: گسترش سریع و بی‌رویه بیماری و از سوی د‌یگرشد‌ت بیماریزایی و مرگ و میر وسیع آن.با این حال به تازگی سازمان جهانی بهد‌اشت در نشستی د‌رژنو شرایط اضطراری مرحله ۴ را برای مقابله با آنفلوانزای خوکی اعلام کرد‌ه است.
این تصمیم پس از مشاوره با کارشناسان آنفلوانزا در مناطق بحرانی صورت گرفت.مرحله اضطراری ۴ بد‌ین معنا است که خطر شیوع این بیماری در سراسر جهان به‌طور جدی افزایش یافته است. مرحله 6، آخرین مرحله اضطراری در جد‌ول مقابله با بیمارهای فراگیر جهانی به حساب می‌آید.با این حال در رابطه با این بیماری نوپد‌ید با دکتر حسین جعفری، د‌امپزشک و عضو هیئت‌مد‌یره سازمان سرد‌خانه و کشتارگاه شهرد‌اری تهران گفت‌وگو کرده‌ا‌یم که از نظرتان می‌گذرد.
- آقای دکتر، ویروس آنفلوانزای خوکی چه ویروسی است؟
آنفلوانزای خوکی توسط گونه‌ای از ویروس‌های آنفلوانزا اتفاق می‌افتد که خوک‌ها را نیز به آنفلوانزا مبتلا می‌کند. ویروس‌های آنفلوانزای خوکی موجب شیوع آنفلوانزا در خوک‌ها می‌شود. البته مرگ در آنها بسیار نادر است. ویروس‌ها ممکن است بین خوک‌ها طی سال‌ها منتشر شود اما بیشترین شیوع در ماه‌های آخر پاییز و زمستان شبیه شیوع بین انسان‌ها اتفاق می‌افتد. ویروس آنفلوانزای خوکی کلاسیک، اولین‌بار در سال 1930 از خوک جدا شده است.
- همه گیری این بیماری چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
بیماری‌ای که معمولاً در بین تعداد زیادی از افراد در یک اجتماع در یک زمان اتفاق می‌افتد، به‌اصطلاح همه‌گیر شده است. سازمان سلامت جهانی(WHO) گفته: شیوع بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که به‌طور عادی در یک جمعیت معین و یا منطقه جغرافیایی در یک فصل مورد انتظار نیست. شیوع ممکن است به یک منطقه جغرافیایی محدود باشد یا در چند کشور ادامه پیدا کند. همچنین شیوع ممکن است برای چند روز، چند هفته، چند ماه و یا برای چند سال طول بکشد.
- خب منظور از پاندمی و یا همه‌گیری جهانی چیست؟
این یعنی، بیماری اغلب در کره زمین منتشر می‌شود. طبق گفته سازمان جهانی سلامت آنفلوانزای پاندمیک زمانی اتفاق می‌افتد که یک ویروس جدید در مقابل یک جمعیت انسانی که هیچ ایمنی‌ای ندارند، ظاهر شود که نتیجه آن اپیدمی با تعداد عظیمی از مرگ و بیماری در سراسر جهان است.
- این ویروس تغییر پذیر هم هست؟
نظیر تمام ویروس‌های آنفلوانزا، ویروس‌های آنفلوانزای خوکی هم به‌صورت پایدار تغییر می‌کنند. خوک‌ها می‌توانند توسط ویروس‌مرغی، انسانی و ویروس آنفلوانزای خوکی آلوده شوند. وقتی ویروس‌آنفلوانزا هم در انواع مختلف می‌تواند خوک‌ها را آلوده کند ویروس‌ها می‌توانند به همانگونه قبلی نبوده و به‌صورت جدیدی پدیدار شوند و مخلوطی از ویروس‌های انسانی، خوکی و مرغی باشند. پس از سال‌ها تغییر‌پذیری در ویروس‌های آنفلوانزای خوکی به‌هر حال اکنون ویروس‌ها پدیدار شده‌اند.
- به هر حال بیشترین ویروس‌های آنفلوانزای جداشده از خوک‌ها ویروس‌های H1N1 است. آیا انسان می‌تواند آنفلوانزای خوکی بگیرد؟
ویروس آنفلوانزای خوکی به‌طور عادی انسان را آلوده نمی‌کند. به هر حال به‌صورت نادر اتفاق افتاده که انسان با ویروس آنفلوانزای خوکی آلوده شود و این بیشتر به‌صورت عادی در افرادی اتفاق می‌افتد که به‌صورت مستقیم و آشکارا با خوک‌ها در تماس هستند. مانند بچه‌هایی که نزدیک خوک‌ها هستند و کارگرانی که در رابطه با صنعت پرورش خوک کار می‌کنند. همچنین اسنادی از یک اتفاق وجود دارد که شخصی آنفلوانزای خوکی را به دیگران سرایت داده است.
در سال 1988 یک شیوع عفونت آنفلوانزای خوکی در خوک‌ها در Wiscconsin ویسکانسین پدیدار شد که در نتیجه انسان‌های متعددی آلوده شدند. اگر چه نتیجه شیوع به‌صورت متمرکز نبود در نتیجه پادتنی وجود داشت که انتقال ویروس را از افراد بیمار به کارگران سالمی که تماس نزدیک با بیماری داشتند، نشان می‌داد.
- آیا مردم می‌توانند از طریق خوردن گوشت خوک آنفلوانزای خوکی بگیرند؟
شما نمی‌توانید به ویروس‌های آنفلوانزای خوکی از طریق خوردن گوشت خوک یا تولیدات گوشت خوک مبتلا شوید؛ شما از طریق تماس با گوشت خوک پخته هم به آنفلوانزای خوکی مبتلا نمی‌شوید. همچنین غیرممکن است شما از طریق خوردن میوه و سبزی که از مکزیک وارد شده است، آنفلوانزای خوکی گرفته باشید .
- به‌طور عمومی بیماری آنفلوانزای خوکی در انسان چطور است؟
در گذشته مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا گزارشی را در مورد افراد مبتلا به عفونت آنفلوانزای خوکی هر یکی دو سال دریافت می‌کرد. اما از دسامبر 2005تا اواسط فوریه 2009، ابتلای 12 نفر از افراد آلوده به آنفلوانزا خوکی گزارش شده است که 5 نمونه از آنها کسانی بودند که در معرض مستقیم با خوک‌ها بودند.
- با این حال نشانه‌های آنفلوانزای خوکی در انسان چیست؟
نشانه‌هایی که در آنفلوانزای خوکی در انسان مورد انتظار است، شبیه به نشانه‌های معین آنفلوانزای فصلی شامل تب، بی‌حالی، بی‌میلی و سرفه، همچنین آب‌ریزش بینی، سوزش گلو، حالت تهوع، استفراغ و اسهال گزارش شده است. در هر حال چهارگونه اصلی از آنفلوانزای A وجود دارد ولی بیشترین ویروس‌های آنفلوانزای جدا شده از خوک‌ها ویروس‌های H1N1 هستند.
- چه چیزی درمورد انتشار انسان به انسان ویروس آنفلوانزای خوکی شناخته شده است؟
در سپتامبر 1988، یعنی 32سال قبل، زن حامله‌ای به‌علت عفونت در بیمارستان بستری بود، او پس از 8 روز مرد. 4 روز قبل از بیمار شدن او بازدیدی از یک محل (عرضه) نمایشگاه خوک داشت؛ جایی که بیماری آنفلوانزا بین خوک‌ها منتشر شده بود.
در مطالعات به دست آمده 76درصد از خوک‌های نمایش داده شده آزمایش شدند و آنتیبادی آنفلوانزای خوکی را نشان دادند اما بیماری جدی در بین این گروه پیدا نشد. در مطالعات نشان داده شده که یکی از 3 پرسنل سالمی که در تماس با بیماران مبتلا به آنفلوانزا بودند، آنتیبادی آنفلوانزای خوکی در آنها گواهی و ثابت شده بود.
- با این وجود چه داروهایی برای بهبود انسان‌های مبتلا در دسترس‌اند؟
4 داروی ضدویروس اجازه دارند در ایالات متحده استفاده شوند: آمانتادین، ریمانتادین، اوسلتامیویر و زانامیور. اما بسیاری از ویروس‌های آنفلوانزای خوکی به این 4 دارو حساس هستند.
