همشهری آنلاین- زهرا سرویان: برپایی جلسات مذهبی در تهران قدیم فضایی بود برای اینکه زن‌ها چند ساعتی را فارغ از مسئولیت‌های سنگین خانه‌داری کنار هم جمع شوند، نماز، قرآن و... بخوانند و در باره دین، واجبات و شرعیات آن کسب اطلاع کنند و همچنین دورهمی ساده‌ای داشته باشند تا دسته‌جمعی علاوه بر تازه کردن دیدارها و درددل کردن، یک کار خداپسندانه هم برای رفع مشکلات زندگی خود و دوستان و آشنایان انجام دهند.
نذر سفره «بی‌بی سه‌شنبه» یکی از این نذرهای پرطرفدار و گره‌گشا در میان بانوان تهران قدیم بود؛ نذری که هیچ مردی و همچنین زن بارداری اجازه خوردن نذورات سفره را نداشت. در باره نحوه اجرای این نذر مونس‌الدوله، ندیمه دربار ناصرالدین‌شاه، در کتاب خاطراتش نوشته است: «در تهران دوران ناصری که نذر سفره بی‌بی سه‌شنبه، بی‌بی حور و بی‌بی نور در میان زنان به‌شدت رواج داشت، زن روضه‌خوان بالای سفره می‌نشست و یک مجلس روضه می‌خواند و خانم‌ها اطراف سفره گریه می‌کردند و آنگاه که روضه تمام می‌شد، خوردنی‌های درون سفره را قسمت می‌کردند.»
به گفته تهران‌شناسان، در زمان اجرای این نذر مراسمی مثل جمع شدن بانوان دور دیگ کاچی و تعریف کردن قصه و روایت‌های دینی و مذهبی قبل از خوردن کاچی و نذر و نیت کردن برای قبولی حاجات از دیگر آیین‌های این سفره نذری بود. در واقع این مراسم مذهبی جالب و پرطرفدار با توجه به آیین و آدابی که داشت، باید شرکت‌کنندگان حساسیت‌هایی در زمینه طبخ و پخت کاچی به خرج می دادند؛ شبیه مراسم تعزیه یا شبیه‌خوانی.
برای مثال میهمانان حتما باید زن می‌بودند و حتی هیچ پسربچه‌ای اجازه حضور در این مراسم را نداشت. خوردن کاچی و محتویات سفره برای زنان باردار به دلیل اینکه شاید فرزندش پسر باشد و مردان ممنوع بود. باور عامه این بود که مردان اگر از خوراکی و کاچی مراسم بخورند بینایی‌شان را از دست می‌دهند.
نظر شما