این تصمیم، به طور بالقوه خبر خوبی برای برنده دوم مناقصه، یعنی شرکت زین کویت است؛ البته اگر این شرکت، دعوت ایران برای مشارکت در این نقض عهد را بپذیرد. شرکت ام.تی.ان آفریقای جنوبی که در سال 2005 تحت شرایط بحثبرانگیر مشابهی توانست اپراتور دوم تلفن همراه ایران را به دست آورد، نهایتا در ایران ماندگار شد و اینک از تاخیر در راهاندازی رقیب جدید خود یعنی اپراتور سوم، سود میبرد.
سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران اعلام کرده بهعلت آن که اتصالات، وجه تضمین لازم برای حق امتیاز اپراتور سوم را به موقع پرداخت نکرده، از مناقصه کنار نهاده شده و قرار است شرکت زین کویت که برنده دوم مناقصه بوده، این پروژه را برعهده بگیرد. وجه تضمین لازم برای این مناقصه 400میلیوندلار است. اتصالات، در ابتدای سالجاری میلادی به عنوان برنده مناقصه اپراتور سوم تلفن همراه ایران اعلام شد.
مهمترین معیار در رتبهبندی شرکتکنندگان در این مناقصه، سهم دولت از درآمد حاصله و میزان سرمایهگذاری طرف خارجی در ایران بوده است.اتصالات تایید کرده که از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ایران به این شرکت اعلام شده که دیگر برنده مناقصه اپراتور سوم تلفن همراه نیست. اتصالات همچنین اعلام کرده که پیش از ارائه پاسخ رسمی به ایران، گزینههای موجود را بررسی خواهد کرد. اتصالات به طور صریح مشخص نکرده که آیا وجه تضمین لازم برای مناقصه را پرداخت کرده یا خیر، اما اعلام کرده که همچنان به سرمایهگذاری در بخش ارتباطات ایران مشتاق است.
مناقصه اپراتور سوم تلفن همراه شامل؛ حق بهرهبرداری از خدمات نسل سوم تلفن همراه در ایران و عملیاتی کردن آن به طور انحصاری طی 2سال در این کشور است.میان وقایع مناقصههای اپراتور دوم و سوم تلفن همراه در ایران مشابهات و تفاوتهایی وجود دارد. در اپراتور دوم، ابتدا شرکت ترکسل ترکیه برنده مناقصه اعلام شد اما پس از مخالفت مجلس با سهم 70درصدی ترکسل، این شرکت کنار گذاشته شد. پس از آن، مجلس تصویب کرد که سهم شرکتهای خارجی نباید از 49درصد پروژهها بیشتر باشد.
البته به هنگام مباحثات مجلس، اشارههایی هم به ارتباطات نزدیک ترکسل به اسرائیل میشد. در نهایت، ام.تی.ان کسب سهم حداقلی در اپراتور دوم را پذیرفت و متعاقبا به عنوان برنده اعلام شد. در مناقصه اپراتور سوم، هم اتصالات و هم زین پذیرفتهاند که سهم 49درصدی داشته باشند و سهم اکثریت در اختیار شریک ایرانی باشد. هم در اپراتور دوم و هم سوم، شریک ایرانی، از زیرمجموعههای سازمانهای شبه دولتی هستند.
مشخص است که ملاحظات سیاسی نقش مهمی در تصمیمگیری در این زمینه ایفا میکند. در حالی که گفته میشود اتصالات به دلایل سیاسی از جمله ادعاهای امارات علیه جزائر ایرانی، از اپراتور سوم کنار نهاده شده، اما کویت و بحرین که دفاتر مرکزی شرکت زین در آنها قرار دارد نیز متحدان آمریکا محسوب میشوند.با توجه به رقم پایین وجه تضمین مناقصه اپراتور سوم با رقم 5میلیارد دلاری که اتصالات اعلام کرده قصد دارد طی 5سال آینده در این پروژه در ایران سرمایهگذاری کند، به نظر نمیرسد که علت کنار نهادن اتصالات، فقط پرداخت نکردن وجه تضمین باشد. واقعیت آن است که پروژه اپراتور سوم تلفن همراه از شرایط هنگام برگزاری مناقصه، پیچیدهتر شده است.
مناقصه اپراتور سوم تلفن همراه در اواسط سال 2008 و قبل از بروز بحران اقتصادی جهان برگزار شد. اکنون با کاهش شدید قیمت نفت، چشمانداز اقتصاد ایران چندان مطلوب نیست و هر شرکتی که قصد سرمایهگذاری خارجی هنگفت در ایران را دارد باید شرایط بهشدت تغییرپذیر اقتصاد را در نظر بگیرد. بنابراین، به نظر میرسد شرایط اقتصادی ایران و چشمانداز آن، نقش اصلی را در جذب سرمایهگذاری خارجی دارد. در این شرایط، اتصالات نه تنها برنامه سرمایهگذاری بلندمدت در ایران دارد، بلکه قصد ارائه 6/23درصد از سود پروژه به دولت را نیز دارد.
زین نیز اعلام کرده که قصد دارد سازمان تنظیم مقررات ایران را قانع سازد که تغییرات شرایط اقتصادی را نیز در مذاکرات مربوط به پروژه بگنجاند. تاخیر در راهاندازی اپراتور سوم تلفن همراه، بیش از همه به نفع شرکت ام.تی.ان است که شمار مشترکان خود را افزایش دهد. فقط در 3ماه نخست سال 2009 تعداد مشترکان ایرانسل 14درصد افزایش یافت و به 3/18میلیون نفر رسید بدین ترتیب سهم ایرانسل از بازار مخابرات ایران به یک سوم افزایش پیدا کرد. هماکنون ضریب نفوذ تلفن همراه در ایران 70درصد است و پیشبینی میشود در سال 2012 به 100درصد خواهد رسید.