گفته میشود که مرداننمکی در وضعیت نامناسبی از نظر نگهداری قرار دارند و از کمترین امکانات محافظتی حتی برای جلوگیری از انتشار و رشد باکتریها در فضای نگهداری بیبهرهاند.
گویا قرار است براساس درخواست سازمان میراث فرهنگی زنجان از یک شرکت خصوصی ویترینهای مجهز به سیستمهای دفع رطوبت برای مردان نمکی ساخته شود اما آنچه این روزها کاملا مشخص بهنظر میرسد بیتوجهی مسئولان میراث فرهنگی به این مردان نمکی است. بهعنوان مثال گفته میشود از آخرین باری که مسئولان پژوهشکده حفاظت و مرمت سازمان میراث فرهنگی به مردان نمکی سرزدهاند یک سالی میگذرد. روی دیگر سکه بیتوجهی مربوط به معدنی است که مردان تاریخی از آن بیرون کشیده شدهاند.
در واقع نام معدن نمک چهرآباد زنجان برای اولین بار در سال 1372 و پس از اینکه جسد یک مرد نمکی بهطور اتفاقی در آن کشف شد بر سر زبانها افتاد. پس از آن و تا سال1383 که 2 مرد نمکی دیگر در این معدن توسط کارگران محلی کشف شدند این معدن چندان مورد توجه نبود.
در سال 1384 کاوشگران سازمان میراث فرهنگی توانستند 2مرد نمکی دیگر از این معدن بیرون بیاورند اما در تمام این سالها مالکیت معدن نمک چهرآباد در اختیار وزارت صنایع بوده و چندی پیش هم اعلام شد ادامه کار در معدن توسط کارگران به تخریبهای گسترده و دور از دسترس ماندن دیگر مومیاییهای نمکی این معدن منجر شده است.
ابوالفضل عالی، سرپرست کاوش این معدن نمک درباره وضعیت فعلی معدن و کاوش در آن حرفهای شنیدنی دارد. او درباره وضعیت فعلی معدن و اینکه آیا هنوز از آن نمک استحصال میشود میگوید:«از حدود6 ماه پیش و پس از صدور نامه وزیر صنایع درباره توقف بهره برداری در این معدن فعالیت کارگران در این معدن متوقف شده اما در زمستان چند روزی کارگران در معدن شروع به کار کردند و آسیبهایی را به این محل وارد آوردند.»
جالب اینکه هنوز هم مالکیت معدنی که از آن مردان نمکی کشف شدهاند در اختیار سازمان میراث فرهنگی نیست و همچنان سازمان صنایع و معادن زنجان مالک معدن به شمار میآید. این سازمان هم امتیاز بهرهبرداری از این معدن را به یک پیمانکار بخش خصوصی اجاره داده است. قابل توجه اینکه قرار داد قبلی این بهرهبردار 15ساله بوده و پس از پایان آن قرارداد بهمدت 8سال دیگر هم تمدید شده است که هنوز هم ادامه دارد.
از طرفی چون مالکیت معدن هنوز به میراث فرهنگی منتقل نشده نهتنها امکان انجام کارهای پژوهشی برای تیم کاوش فراهم نیست که حتی به گفته عالی، حفاظت نامناسب هم برای معدن دردسرهایی ایجاد کرده است. او میگوید:«بارندگیهای گذشته در منطقه باعث شده تا یک مرد نمکی دیگر پیدا شود اما ما نتوانستهایم آن را از معدن خارج کنیم.»
به گفته سرپرست کاوش معدن نمک چهرآباد از سال84 به بعد هیچ کار پژوهشی در معدن انجام نشده و تیم پژوهش تنها روی مردان کشف شده متمرکز بوده است. از طرفی بهدلیل ناتوانی در حراست از کشفیات معدن، آخرین مرد نمکی موجود در معدن هم هنوز بیرون آورده نشده است. از سوی دیگر هم خبر میرسد که پژوهشکده باستانشناسی هنوز با برنامه جدید تیم کاوش برای ادامه کاوش و تحقیق در منطقه موافقت نکرده است.
در این میان ساخت ویترین برای نگهداری از مردان نمکی تنها به نوشدارویی میماند که زخم سندی به قدمت تاریخ را درمانی نیست.