به گزارش همشهری آنلاین، هر گوشه از این آب و خاک هم برای خودش رسم و رسومی دارد که این رسوم متداول در کنار خانواده‌ها اجرا می‌شود. در آستانه شب یلدا به برخی از این رسوم می‌پردازیم.
۲ شب یلدا در اقلید
امشب در شهرستان اقلید (واقع در شمال فارس) در کنار مراسم شب یلدا، آیین هلیم‌پزان هم برپاست. نکته جالب و منحصربه‌فرد در این شهرستان این است که آنان ۲ بار در سال شب یلدا را با مراسم هلیم‌پزان جشن می‌گیرند؛ یک‌بار شب اول دی‌ماه و دیگری در شب اول اسفند. دورهمی اقلیدی‌ها در شب اول اسفند بهانه‌ای است برای دورهم‌بودن خانواده‌ها و شکرگزاری از خداوند و همچنین ایجاد دلبستگی بیشتر و آماده‌شدن برای نوروز باستانی؛ رسمی که به‌گفته کارشناسان حدود ۲۵۰ سال قدمت دارد. به اعتقاد اقلیدی‌ها که بیشترشان کشاورز بودند، روز اول اسفند زمین آماده کشاورزی می‌شود و مردم با خوردن هلیم که یک خوراکی مقوی است، فعالیت خود را در باغ‌ها و مزارع شروع می‌کردند. آنان اعتقاد داشتند که اگر این آیین را جشن نگیرند، سال جدید سال خوش‌یمنی نخواهد بود و بدشگونی را برای خانواده به همراه خواهد داشت و باور دیگری که در اعتقادات مردمان این شهرستان وجود دارد، این است که در شب اول اسفندماه اجاق و تنور خانه‌ها باید تا صبح روشن باشد تا سال پیش‌رو برایشان پرخیر و برکت شود و درست به باور شب یلدا خیر به شر پیروز شود. در شب اول اسفند نیز اقلیدی‌ها تا نیمه‌های شب دور هم جمع می‌شوند و به خاطره‌گویی و شعرخوانی می‌پردازند. سنت هلیم‌پزان شهرستان اقلید در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت ملی رسیده‌است.
چله پدر
با اینکه امشب، شب چله است، اما شب چله سیستان و بلوچستان طولانی‌مدت است. در فرهنگ بلوچ هم مانند فرهنگ‌های اهالی استان‌های دیگر ۲ چله وجود دارد؛ چله کوچک و چله بزرگ. با این تفاوت که در سیستان و بلوچستان چله کوچک از ۱۵ آذر هر سال شروع می‌شود و به‌مدت ۴۰ شبانه‌روز ادامه می‌یابد. بین چله کوچک و چله بزرگ یک وقفه کوتاهی می‌افتد و بعد چله بزرگ یا چله پدر از اوایل بهمن آغاز می‌شود. چله بزرگ نیز ۴۰ شبانه‌روز است و ۱۵ اسفند به پایان می‌رسد. جالب اینکه آداب و رسوم شب چله در منطقه سرحد سیستان و بلوچستان به‌دلیل دارابودن مناطق سردسیری و کوهستانی با مناطق جلگه‌ای و منطقه مکران نیز تفاوت‌های جزئی دارد.
چله زنانه و مردانه
اصفهانی‌های قدیم معتقدند که زمستان به دو بخش «چله» و «چله‌کوچیکه» تقسیم می‌شود. به اعتقاد اصفهانی‌ها، چله از اول دی‌ماه تا دهم بهمن ادامه دارد و چله‌کوچیکه از دهم بهمن شروع می‌شود و تا سی‌ام بهمن ادامه خواهد داشت. همچنین آیین برگزاری شب چله در اصفهان، به ۲نام «چله‌زری» و «عموچله» تقسیم می‌شود و در نتیجه، اصفهانی‌های قدیمی ۲ شب را به‌عنوان شب چله برپا می‌کنند. آنها همچنین رسم دیگری هم دارند و آن هم این است که تمام لباس‌ها و رختخواب‌ها را در هوای آزاد و جلوی نور خورشید پهن می‌کنند تا به نوعی به عمو چله و چله زری، خوشامد بگویند.
نظر شما