امروز به‌دلیل تخریب زیستگاه‌ها و شکار توسط شکارچیان با خوشبینی، 500 راس تخمین زده می‌شود.
مهندس اکبر همدانیان، کارشناس پر سابقه محیط‌زیست، با بیان این مطلب به همشهری گفت: تا 50 سال پیش، گورخر ایرانی در دوسوم خاک کشور قابل مشاهده بود به‌ویژه پارک ملی کویر، منطقه حفاظت شده بهرام گور در فارس و پارک ملی توران شاهرود 3 زیستگاه قابل توجه این‌گونه زیبای حیات وحش بود تا آنجا که بنابر سرشماری سال 57، نزدیک به 800 راس گور در پارک ملی کویر وجود داشت؛ اما اینک شمار گورخر در این پارک به صفر رسیده و سال‌هاست که دیگر مشاهده این حیوان در منطقه مذکور گزارش نشده است.
جمعیت گور در پارک ملی توران هم که در سال 57 بالغ بر 2500 راس گزارش شده بود اینک با خوشبینی 250 راس است. این در حالی است که گور دشمن طبیعی ندارد بلکه شکار توسط انسان و تخریب زیستگاه‌ها، جمعیت این حیوان را تا آستانه انقراض پیش برده است.
همدانیان که در سال 76مجری طرح انتقال گور از منطقه بهرام گور فارس به یزد بوده است، افزود: کلا در سال 76 بنا بر طرحی تعریف شده 6 راس گور به یزد منتقل کردیم که از این تعداد یک نر و 2ماده زنده ماندند و طی 12 سال یعنی تا 6 ماه قبل، جمعیت این گورها به 40 راس رسید.
از این تعداد، 11 راس در تنگ حنای یزد و بقیه در زیستگاهی در کرمان رها شدند. اما نکته‌ای که وجود دارد با توجه به ترکیب نامناسب جنسی این گورها که به آن اصطلاح «درون گشنی» اطلاق می‌شود ممکن است جمعیت تکثیر شده را در آینده با مسائل و مشکلات ژنتیک مواجه کند.
وی درخصوص نگهداری این حیوان در محدوده فنس‌کشی شده گفت: هیچ اکولوژیست و بوم‌شناسی با این شیوه نگهداری گونه‌های وحش موافق نیست و قطع ارتباط گونه را با محیط اطراف مغایر با معیارهای علمی می‌دانند.
تجربه هم ثابت کرده که جدا کردن گونه‌های وحش از زیستگاه‌شان منجر به ساده شدن گونه مورد نظر شده و سبب تاثیرات سوء ژنتیک در حیوان می‌شود.
تکرار خطا
به اعتقاد این کارشناس محیط‌زیست، به‌جای هزینه‌کردن برای فنس‌کشی و ایجاد محدوده خاص در زیستگاه‌ها و قرار دادن حیوان در فضایی این‌چنینی، بهتر است با تمهیدات لازم ضریب حفاظت از حیوان را افزایش دهیم و با معرفی گونه به زیستگاه‌های طبیعی، شرایط زندگی آنها را در محیطی که به آن تعلق دارند فراهم‌سازیم. تجربه هم ثابت کرده هیچ‌گونه وحشی در اسارت موفق نبوده است.
این گزارش می‌افزاید: به‌رغم هشدار کارشناسان، سازمان محیط‌زیست طی اقدامی با فنس‌کشی در پارک ملی خارتوران در نظر دارد شماری از گورها را در اسارت نگه دارد. از جمله مشکلاتی که این طرح با آن مواجه است اینکه در منطقه محدود، علوفه به اندازه کافی برای حیوان وجود ندارد، از این‌رو ناگزیر به توزیع علوفه با دست خواهند بود.
این در حالی است که دستریزی علوفه موجب دست‌آموزی حیوان و اهلی شدن آن می‌شود و به این ترتیب حیوان از چرخه حیات وحش خارج شده و در منطقه باقی خواهد ماند. نکته دیگر اینکه باقی ماندن حیوان در اسارت باعث بروز مشکلات ژنتیک می‌شود.
با این حال مشخص نیست طرح نگهداری گور در اسارت که در خارتوران در دست اجراست براساس کدام مطالعه و کار کارشناسی به مرحله اجرا رسیده است. کارشناسان می‌گویند هزینه‌ای که برای اجرای این طرح تخصیص یافته اگر صرف حفاظت از زیستگاه این حیوان می‌شد بسیار کارسازتر بود.
