۵۰۰۰ اسیر عراقی موقع تبادل اسرا به کشور خود برنگشتند و ایران را برای زندگی انتخاب کردند

همشهری آنلاین- گروه فرهنگی: دیدار و دورهمی اهالی فرهنگ و ادبیات به بهانه رونمایی یک کتاب تازه، از رویدادهای آشنای در حوزه فرهنگ است که هر از چندی در یکی از مراکز فرهنگی کشور اتفاق می‌افتد و تا کارشناسان و اهالی فرهنگ از کتاب تازه منتشره بگویند و به نوعی پایان یک دوره نسبتا طولانی برای خلق یک اثر؛ شامل تحقیق، تالیف و انتشار را به دست اندرکاران کتاب تبریک بگویند. این اتفاق به تازگی برای کتاب «فرار» از آثار تازه منتشره انتشارات سوره مهر در فرهنگسرای امید افتاد. کتابی که بیست و شش خاطره از فرار اسیران عراقی از اردوگاه‌های ایران را روایت می‌کند و حاصل تحقیق و مصاحبه‌های «نسرین ساداتیان» با همراهی «اصغرعزیزی» عضو کمیسیون نگهداری اسیران عراقی است. در این مراسم، چهره‌های شاخصی از اهالی ادبیات پایداری، از جمله مرتضی سرهنگی مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری، علی اکبر شیروانی مدیر عامل انتشارات سوره‌مهر، ساسان ناطق مدیر دفتر اسارت حوزه هنری و پروانه دوستی مدیر فرهنگی هنری منطقه ۱۳ و رییس فرهنگسرای امید، اصغر عزیزی رییس کمیسیون تبادل اسرا امیر سرتیپ دوم حاج داوود مهدی‌زاده، سروان حاج مختار برهانی، سروان حاج سید جعفر هاشمی فرد، سروان حاج رضا یوسفی و زینب افشار از فرماندهان و پرسنل اردوگاه‌های نگهداری اسرای عراقی حضور داشتند. در ابتدای این مراسم پروانه دوستی ضمن خیرمقدم به مهمانان یکی از رسالت‌های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران را ترویج کتاب و کتابخوانی دانست و ابراز امیدواری کرد با نگارش کتاب‌هایی همچون «فرار»، تاریخ و حماسه دفاع مقدس برای آیندگان ماندگار شود.

در ادامه مرتضی سرهنگی پشت تریبون قرار گرفت و از تجربیاتش از حضور در اردوگاه‌های اسرای عراقی در ایران گفت و یادآوری کرد: اسیران، افسران و درجه‌داران عراقی در ایران بیش از ۶۰ عنوان کتاب نوشته و به چاپ رسانده‌اند؛ اتفاقی که شاید در هیچ جای دنیا رخ نداده باشد. همه این کتاب ها حامل این پیام هستند که ما از ایرانی‌ها پوزش می‌خواهیم که به کشورشان حمله کردیم و خرابی به بار آوردیم. بسیاری از این افراد دلیلی برای حضور در جنگ نداشتند. مردم و ارتش به خوبی از این اسیران عراقی نگهداری کردند. اسارت به ذات سخت است اما ما اسارت را برای عراقی‌ها سخت نکردیم. اسیران عراقی مدیون پزشکان پرستاران و ارتش ما هستند. جالب است بدانید همین رفتار نیک باعث شد در جریان تبادل اسرا، پنج هزار نفر از این اسرا به عراق برنگردند و ایران را برای زندگی انتخاب کنند.

سپس سرهنگ اصغر عزیزی رییس کمیسیون تبادل اسرای عراقی در سخنانی گفت: صدور منشور نگهداری اسیران از سوی امام خمینی باعث شد نگهداری از اسیران سمت و سو بگیرد چرا که امام خمینی در این منشور تاکید داشتند باید با رفتار خود طعم شیرین اسلام را به اسرا بچشانید. این اتفاق افتاد و ما نتیجه آن را در جایی دیدیم که برای مثال اگر اسیری در بیمارستان، بهشت زهرا و یا نماز جمعه از اتوبوس جا می‌ماند خودش به مسئولان اطلاع می‌داد و به اردوگاه برمی‌گشت. نگهداری از اسرا در ایران فقط فیزیکی نبود بلکه انواع آموزش‌ها و مهارت‌ها به آن‌ها ارائه می‌شد. وی گفت: فرار از حقوق اسیر جنگی است و برخلاف عراق که با اسرایی که فرار می‌کردند، برخورد قهرآمیز و تنبیهی می‌کرد، ما فقط جریان فرار را واکاوی می‌کردیم تا از کم و کیف آن و ایرادات اردوگاه و پرسنل آگاه شویم. علیرغم فرارهایی که توسط اسرای عراقی انجام شد، هیچ‌یک موفق به خروج از مرز ایران نشدند.

سرهنگ عزیزی که مسئولیت مصاحبه با راویان کتاب را نیز برعهده داشت در ادامه تصریح کرد: سخت‌گیری دولت عراق و استخبارات به حدی بود که بعد از فرار موفقیت‌آمیز یکی از اسرای ایرانی از اردوگاه‌های عراق و آزارهایی که متوجه اردوگاه شد، همه اسرا تصمیم گرفتند که دیگر فرار نکنند. در پایان این مراسم، مرتضی سرهنگی، اصغر عزیزی، پروانه دوستی و نسرین ساداتیان (نویسنده کتاب) با حضور روی سن از کتاب فرار رونمایی کردند.