همشهری آنلاین - محمد سرابی: در شهرهای سرد جهان تنها قسمتی از برف‌روبی بر عهده شهرداری است که آن را به روش‌های گوناگون انجام می‌دهد. بخش بزرگی از زدودن برف به‌دست مردم، سازمان‌ها، پیمانکاران و دولت انجام می‌شود.
در ونکوور، شهرداری برف معابر اصلی را پاک می‌کند و صاحبان املاک هم باید برف پیاده‌روی مقابل ملک خود را تمیز کنند. اگر کسی این کار را انجام ندهد، ممکن است کار به دادگاه و جریمه بکشد. در ونکوور دائما برف نمی‌بارد. شهرهای دیگری در کانادا و دیگر کشورهای جهان هستند که بارش برف بیشتری نسبت به ونکوور دارند، اما این قوانین باعث شده است که مشکل برف‌روبی زمستانی تا حدی حل شود و همه کار برعهده شهرداری و نیروهای آن نیفتد. کانادا با بارش میانگین ۲۰۰سانتی‌متر برف در سال، برفی‌ترین کشور دنیاست.
استفاده از جی‌پی‌اس
در بوستون کامیون‌های برف‌روب کار پاکسازی شهر را انجام می‌دهند. مسیرهای مشخصی برای هر یک از ۷۰۰کامیون برف‌روب شهر وجود دارد و کامیون‌ها به شکل مستقیم هر لاین خیابان را با تیغه خود پاک می‌کنند. از سال ۲۰۱۴ که مکان‌یاب‌های جی‌پی‌اس در این کامیون‌ها نصب شدند برنامه‌ریزی حرکت آنها با دقت بیشتری انجام می‌شود؛ گویی که یک ماشین واحد در تمام سطح شهر در حال برف‌روبی است. پلتفرم SnowCOP داده‌ها را در هر دقیقه جمع می‌کند و کامیون‌ها برای حرکت در ۳۰هزار نقطه هماهنگ می‌شوند. شماره ۳۱۱برای تماس شهروندانی اختصاص داده شده است که مسیرهای پربرف را اعلام می‌کنند. در بوستون سالانه بیش از یک متر برف می‌بارد و مشکل دیگر شهرداری این شهر نگهداری برف‌های جمع‌آوری شده است. قیمت املاک در شهر زیاد است و زمین‌های خالی زیادی برای انباشته‌کردن برف وجود ندارد؛ در نتیجه تپه‌های بزرگی از برف جمع‌آوری شده به نام مزرعه برفی ایجاد می‌شود که گاهی تا هنگام گرم‌شدن هوا به جای خود باقی می‌ماند.
تحلیل داده‌های تاریخی
شهرداری‌های شهرهای ایالت آیووا روشی دیگر برای شناسایی خیابان‌های برف‌گیر دارند و آن هم تحلیل اطلاعات گذشته است. سابقه برف‌گرفتگی یک‌دهه گذشته نگهداری می‌شود و در هنگام بارش مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کار باعث صرفه‌جویی در نگهداشت کامیون‌های برف‌روب و تجهیزات آنهاست. توان کاری تجهیزات شهرداری‌ها برای خیابان‌ها و معابری استفاده می‌شود که بیشتر از بقیه مسدود می‌شوند. نوع تجهیزات هم به همین شکل تامین می‌شود. دستگاه‌های سنگین برف‌روبی که به جای تایر با زنجیر و شن حرکت می‌کنند، هزینه نگهداری بیشتری دارند، اما در مقابل کارایی بیشتری هم از خود نشان می‌دهند. پس فقط به تعداد لازم و در جایی مستقر می‌شوند که احتمال بسته‌شدن خیابان‌ها و مسیرهای دسترسی وجود داشته باشد. اطلاعات یک‌دهه گذشته با برنامه‌های رایانه‌ای آنالیز می‌شود و نتیجه‌های به‌دست آمده معمولا قابل اتکا هستند.
گرمایش از زمین
در شهرهای ژاپن روش‌های گوناگونی برای پاکسازی برف از سطح خیابان‌ها به‌کار گرفته می‌شود. یکی از این روش‌ها جریان مستمر آب گرم یا گرم‌کردن سطح خیابان‌ها با استفاده از لوله‌هایی است که آب‌گرم را زیر سطح خیابان جابه‌جا می‌کنند، اما این روش تنها زمانی امکان دارد که دمای هوا خیلی کم نشده باشد وگرنه آب گرم توان ذوب‌کردن برف را نخواهد داشت. گرمایش الکتریکی هم می‌تواند برف را آب کند، اما هزینه زیادی دارد و برای مدت زمان طولانی قابل استفاده نیست. این روش‌ها اغلب در محدوده‌های کوچک مانند میانه پیاده‌روها مورد استفاده قرار می‌گیرند و در مواقعی به‌کار گرفته می‌شوند که شدت توفان مانع کارکردن دستگاه‌های برف‌روب یا کارگران می‌شود. در شهرهایی مانند ریکاویک در ایسلند نخستین نمونه‌های این سامانه‌های گرمایشی در پیاده‌روها کار گذاشته شده است. حسگرهای دما باعث می‌شوند که ذوب‌کننده خودکار برف تنها در دمای خاصی روشن و به محض رسیدن به دمای ذوب برف و کاهش توده انباشته شده در سطح پیاده‌رو، خاموش شوند. در سال‌های اخیر این سامانه‌ها فقط با حسگرهای خودکار اجرا می‌شوند و اگر یک نقطه از پیاده‌رو گرم‌تر از دیگر نقاط شود، سامانه مربوط به آن را خاموش می‌کنند. نصب لوله‌های موازی و استفاده از مواد پلاستیکی و فلزی متناسب، باعث کاهش مصرف انرژی می‌شود. زیر این لوله‌ها عایق‌کاری می‌شود تا گرما فقط به سمت بالا هدایت شود و با گرم‌کردن عمق زمین، انرژی را هدر ندهد. در براندنبورگ آلمان و کپنهاگ دانمارک این سامانه‌های حرارتی - الکتریکی به‌کار گرفته شده است.
تاریخ برف‌روبی
شهر مونترال کانادا برای چندماه از سال هر روز شاهد یک لایه برف یک سانتی‌متری است که یا در همان روز باریده یا از روزهای پیش باقی‌مانده است. همین شرایط هم باعث شده است که اداره‌کنندگان این شهر از سال‌ها قبل به‌دنبال راه‌حل‌هایی برای پاکسازی خیابان‌ها باشند. نزدیک به یک قرن قبل دستگاه‌هایی شبیه گاوآهن ساخته شده بود که به اسب بسته می‌شد و برف یخ‌زده سطح خیابان را خراش می‌داد تا برای رفت‌وآمد کالسکه‌ها آماده شود. در سال‌های بین ۲جنگ جهانی نخستین تراکتورهای برف‌روب در این شهر به‌کار گرفته شدند. جمعیت شهر به سرعت افزایش پیدا می‌کرد و پاکسازی خیابان‌ها ضروری بود. صنایع فرانسوی این ماشین‌های برف‌روب را می‌ساختند و شهرداری مونترال بودجه‌ای برای خرید آنها اختصاص داده بود. در سال‌های بعد یدک‌کش‌هایی برای انتقال خودروهای مانده در برف ساخته شدند و تا سال‌های ۱۹۷۰هریک از ۸۳منطقه شهر برنامه‌ای برای حل مشکل برف داشتند. برف باید در کامیون بارگیری و حمل می‌شد. برف جمع‌آوری شده به دریا ریخته می‌شد که باعث انتقال شن و نمک به دریا شده بود. همزمان با پیشرفت فناوری، روش‌های جمع‌آوری برف هم پیشرفت کرد و بیسیم، جی‌پی‌اس و اخیرا اپلیکیشن‌های گوشی تلفن همراه برای اطلاع‌رسانی در هنگام بارش برف به‌کار گرفته شد. امروزه تقریبا تمام روش‌های رایج برف‌روبی در این شهر به‌کار گرفته می‌شود. براساس دستور مدیریت شهری برف‌زدایی در هر منطقه باید حداکثر ۱۲ساعت بعد از بارش شروع شود و معابر اصلی در ۳۶ساعت کاملا پاک شده باشند. ۱۵کانال و ۱۱انبار روباز برای خارج کردن برف از سطح خیابان‌های شهر به‌کار گرفته می‌شوند. برف جمع شده در کانال‌ها با فاضلاب شهری که معمولا چندان سرد نیست ذوب می‌شود و بعد به تصفیه‌خانه‌ای در شرق شهر هدایت می‌شود تا با فیلتر کردن آلودگی‌ها به رودخانه ریخته شود. هزینه برف‌روبی نزدیک ۱۷۰میلیون دلار کانادا در سال است.
اکیپ دانشگاهی
برخی ارگان‌ها که فضای باز بزرگی دارند برای فصل زمستان برنامه برف‌روبی منظمی را در پیش می‌گیرند. امسال دانشگاه بریتیش کلمبیا در شهر ونکوور که نزدیک ۶۰هزار دانشجو و ۱۷هزار کارمند دارد، ۲۶وسیله نقلیه و ۱۶۰تن نمک مخصوص برای برف‌روبی آماده کرده تا هنگام بارش‌ها از آن استفاده کند. عملیات برف‌روبی از ساعت ۴صبح شروع می‌شود تا اگر مؤثر نبود زمان کافی برای اطلاع‌رسانی درباره تعطیلی کلاس‌ها و جلسات وجود داشته باشد. اولویت به‌ترتیب مسیرهای اصلی و اضطراری، ساختمان‌های آموزش و خوابگاه، مسیرهای فرعی و بالاخره ورودی‌های مختلف ساختمان‌هاست.
بیشتر بخوانید: آشنایی با معاونت خدمات شهری شهرداری تهران
فناوری‌های جدید مقابله با یخ‌زدگی در تهران
در شهر تهران فناوری‌های نوین برای جلوگیری از خسارت‌های ناشی از بارش برف سنگین به کار گرفته شده است. از آنجا که روش‌های گذشته مانند پراکنده کردن شن و نمک به شیوه قبلی در برخی نقاط کارآمدی زیادی ندارد، در ساخت پروژه‌های جدید عمرانی شیوه‌های جدید مقابله با یخ‌زدگی سطح معابر به کار گرفته می‌شود. به‌گفته معاون فنی و عمرانی شهرداری تهران تجهیز پل‌های سواره‌روی جدیدی که در مناطق شمالی تهران ساخته می‌شوند به سیستم مکانیزه برف‌روبی در دستور کار قرار گرفته است. هادی حق‌بین می‌افزاید: «پلB۹ در بزرگراه ارتش واقع در منطقه یک تهران، پلی جدید است و به‌دلیل اینکه در کریدور سردی قرار دارد، مجهز به سامانه پاشیدن استات منیزیم خواهد شد. برای نخستین‌بار است که پل‌های شهر تهران مجهز به این سامانه برف‌روبی می‌شوند و دیگر نمک‌پاشی نخواهیم داشت.» این پل مجهز به پمب‌خانه است که لوله‌کشی شده و سیستم نازل، مخزن مایع و حسگر دارد و با سردشدن هوا و آمدن برف، به‌صورت خودکار مایع استات منیزیم را روی سطح آسفالت می‌پاشد. این مایع برخلاف سنگ نمک آسیب کمتری به سازه‌ها و آسفالت وارد می‌کند.
نظر شما